İran'da gösterilere kan bulaştı

İran’ın devlet medyası dün ülkede sükûnet sağlandığını duyurdu. Bu televizyonlardan biri de İngilizce yayın yapan İran devlet televizyonu Press Tv…

İran basını ayrıca gösterilerde hayatını kaybedenlerin göstericiler değil teröristler olduğunu iddia etti ve iki petrol istasyonu ile bir caminin ateşe verildiğini, bir askeri noktaya da saldırı yapıldığını ileri sürüldü. Ancak yabancı basına uygulanan baskılar nedeniyle haberleri doğrulatmak mümkün olmadı.

Zira İran yönetimi yabancı basın kuruluşları için çalışan gazetecilerin dünyaya haber geçmesini engellemeye dönük çabalarını sürdürüyor. Yabancı gazetecilerin protesto gösterilerini takip etmesine izin verilmezken canlı yayınlar da sık sık kesiliyor. Reuters haber ajansı dün geçtiği haberlerde “hem kendilerinin hem de diğer yabancı basının haber yapmak, görüntü ve fotoğraf çekmek kabiliyetlerinin İran’ın engellemeleri nedeniyle sınırlandırıldığı” notuna yer verdi.

Hatemi’nin çağrısı

Ancak göstericilere orantısız güçle karşılık verilmesi ve muhalif taraftarlarının gözaltına alınması İran’ın ılımlı eski cumhurbaşkanlarından Muhammed Hatemi’yi de harekete geçirdi. Hatemi, yaptığı açıklamada gösteriler sırasında gözaltına alınanların derhal serbest bırakılmasını istedi ve bu adımın gerilimi düşürebileceğini söyledi.

Peki, İran Yönetimi iç siyasi gerilime son vermek hedefiyle nasıl bir strateji uyguluyor? İranlı İnternet derigisi Akhbar Rooz’un genel yayın yönetmeni Fuad Taban, reformcuların beklentilerini dikkate almayan Ahmedinejad yönetimiyle dini lider Hamaney’in ortaklaşa hareket ederek uyguladıkları taktiği şu sözlerle aktarıyor:

“Senaryoyu iki zeminde hayata geçiriyorlar. İlk etapta reformcuları pes etmeye zorlayacaklar. Bu şu anda sokaklardaki insanların bir kısmının evlerine döneceği anlamına geliyor. İkinci aşamadaysa siyasi muhalifleri tutuklayacaklar. Gerçi bu zaten her gün oluyor.”

Tahran’ın Batıya tepkisi

Batı ise İran Yönetimini hedef alan eleştirilerini sürdürüyor. Avrupa Birliği de Ahmedinejad Yönetimine gösteri ve ifade özgürlüğüne saygı çağrısı yaparken, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İran’da oyların yeniden sayılmasını istedi. Almanya’nın ifade özgürlüğü ve gösteri özgürlüğünü yaşamak isteyen İran halkının yanında olduğunu söyleyen Merkel, seçimlere yönelik itirazların araştırılması gerektiğine vurgu yaptı.

Almanya Başbakanı Merkel ayrıca İran liderliğine barışçıl gösterilere izin vermesi, şiddet uygulamaktan kaçınması, gözaltındaki muhaliflerin serbest bırakılması ve basının özgürce faaliyet göstermesine izin verilmesi yönünde çağrı yaptı.

ABD cephesindeyse, İran’a yönelik temkinli ifadeleriyle dikkat çeken başkan Barack Obama’nın üslubunu sertleştirmesi dikkat çekti. Avrupa Birliği ülkeleri kadar sert olmasa da Obama İran’ı halkına şiddet uygulamamaya çağırdı ve düşüncelerin baskı yoluyla yok edilebileceğini düşünmenin bir yanılgı olduğunu söyledi. Obama, “İran liderliği dünyanın onları izlemekte olduğunun bilincinde olmalıdır“ dedi.

BBC muhabirine sınır dışı

Batının İran’a yönelik ardı ardına yaptığı çağrılar Tahran’da sert tepkiye yol açıyor. Ahmedinejad, ABD ve İngiltere’den İran’ın içişlerine müdahale etmeye son vermelerini isterken Dışişleri Bakanı Manuçer Mottaki, İngiltere’yi İran cumhurbaşkanlığı seçimlerini sabote etmekle suçladı. Mottaki seçimler öncesinde İngiliz istihbarat servisine bağlı kişilerin İran’a geldikleri bilgisine sahip olduklarını söyledi. İran ülkede meydana gelen şiddet olaylarından Halkın Mücahitleri örgütünü sorumlu tutuyor ve bu gruba bağlı kişilerin İngilizler tarafından Irak’ta eğitildikten sonra İran’a gönderildiğini iddia ediyor. İngiltere iddiaları sert bir dille reddederken dün İran İngiliz BBC televizyonunun muhabiri Jon Leyne’i haber uydurduğu, tarafsızlığını yitirdiği ve gösterileri desteklediği iddiasıyla sınır dışı etme kararı aldı.

Bu arada dün İran meclisinde İngiltere, Fransa ve Almanya ile ilişkilerin gözden geçirilmesi çağrısı yapıldı. Meclis Başkanı Ali Laricani üç AB ülkesinin takındığı tutum ve yaptığı açıklamaları,“utanç verici“ olarak nitelendirdi ve dış ilişkileri komisyonunda söz konusu ülkelerle ilişkilerin gözden geçirilmesinin gündeme alınmasını istedi.


Derleyen: Değer Akal

Editör: Nihat Halıcı