Küreselleşme henüz emekliyor

Dünyamız sanıldığı kadar kenetlenebilmiş değil. Bu şaşırtıcı sonuç, Alman lojistik devi DHL'nin, Barcelona IESE Sevk ve İdare Akademisi öğretim üyesi, tanınmış iktisatçı Pankaj Ghemawat'a yaptırttığı araştırmanın sonucu.

Ghemawat, ‘Dünyadaki telefon konuşmalarının sadece yüzde ikisi dış ülkelerle yapılıyor, doğrudan sermaye yatırımlarının sadece yüzde onu yurtdışından geliyor', diyor. Bu uzmana göre yüzde 100'lük küreselleşme endeksine göre küreselleşebilmişlik oranı %20'yi ancak buluyor.

Pankaj Ghemawat 125 ülkenin telefon konuşmaları ile diğer bazı verilerini değerlendirip bir ‘Küresel Bağlanmışlık Endeksi' (Global Connectedness Index, GCI) hazırlamış. Bu endekste ticaretin yanı sıra, sermaye, bilgi ve insan hareketliliği de yer alıyor. Mübadelenin, hacmi kadar, kaç ülke arasında cereyan ettiği de bu endekse yansıtılmış.

Hollanda lider, Almanya 13. sırada

Endeksin ilk sırasında Hollanda'yı görüyoruz. Singapur ve İrlanda da ‘küresel bağlanmışlık' açısından en ileri ülkeler arasında. Almanya 13. sırada yer almasını, bütün küresel krizlere rağmen, 2005 ile 2010 yılları arasında incelemeye alınan bütün branşlarda ilerleme kaydetmiş olmasına borçlu. Ticaret hacminin daraldığı kriz dönemlerinde, Almanya gibi bütün dünyayla bağlantılı olmak ve bu bağlantıları sürdürmek, işe yarıyor. Ancak Almanya ticaretinin büyük bölümünü Avrupa Birliği'ndeki ortaklarıyla yapıyor. Yani küresel bağlanmışlık derecesi sanıldığı kadar yüksek değil. Daha az ticari ortağı olan ülkelere kıyasla Almanya'nın durumu bir hayli iyi. Ama Almanya'nın küreselleşme alanında bütün potansiyelini kullanabilmiş değil.

Pankaj Ghemawat Almanya'ya doğuya yönelmesini tavsiye ediyor. Almanya'da en çok yurtdışı telefon konuşmasının Türkiye ile yapıldığını hatırlatan Ghemawat, bu fırsat iyi değerlendirildiği takdirde, Türkiye'nin yükselen Asya pazarlarına çıkış kapısı olabileceğini, söylüyor.

Günah keçisi, küreselleşme

Ghemawat, küreselleşmenin tamamlandığını sananların, bu gelişmenin son derece kapsamlı bir bağlanmışlık imkanı sunduğunu fark edemediklerini belirtiyor. Bütün problemlerden küreselleşmeyi sorumlu tutup asıl nedenleri görmezden gelmenin hata olduğunu söyleyen bilim adamı, yurtdışı telefon görüşmelerinin toplam telefonlaşmanın sadece on binde birini oluşturmasının, ne kadar yerel düşünüp, yerel yaşandığına örnek teşkil ettiğini ifade ediyor.

DHL Global Fowarding, Freight Roger Crook ise küreselleşme korkusunun giderek azaldığı görüşünde. Crook DW-WORLD.DE'ye verdiği demeçte, '20 yıl öncesine kıyasla çok daha fazla seyahat ediyor ve artık küresel boyutlarda düşünmeye alışıyoruz', dedi.

Ghemawat araştırmanın ortaya çıkardığı asıl ilginç görüntünün, en iyi bağlanmışlarla alt sıralardakiler arasındaki uçurum olduğunu ve en iyi bağlanmışlarla bu alanda emekleyenler arasındaki farkın yüzde yüz elliyi bulduğunu açıkladı. Fark çeşitli nedenlerden kaynaklanıyor. Örneğin denizci bir millet olan Hollandalılar yüzyıllar önce dünyaya açılmışlardı. Avrupa Birliği üyesi olmasının yardımıyla ihracatının %59'unu organizasyon yapılanması mükemmel olan Avrupa'ya yapmakta oluşu da Hollanda'yı birinci sıraya taşıyan faktörlerden biri.

Küresel bağlanmışlık endeksine göre son sırada yer alan Nepal'ın en büyük handikabı çevresini perdeleyen Himalaya dağları ve bölgesel işbirliğinin en zayıf olduğu bir coğrafyada yer alması.

© Deutsche Welle Türkçe

Christina Bergmann/A. Günaltay

Editör: Ayhan Şimşek