Kıbrıs meselesi büyüyor

Türkiye’nin Avrupa Birliği müzakerelerine başlamasının planlandığı 3 Ekim tarihi yaklaşırken Kıbrıs sorunu nedeniyle Fransa ve Türkiye arasındaki restleşmeler de artıyor. Fransa Başbakanı Dominiq de Villepin ve Türkiye’nin Avrupa Birliği yolunda en güvendiği destekçilerinden biri olan Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chriac’tan gelen açıklamalar Ankara’da soğuk duş etkisi yarattı.

“Yeni şartlar kabul edilemez“

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Fransa Başbakanı Dominiq de Villepin’in Salı günü Türkiye’nin Avrupa Birliği müzakerelerine başlayabilmek için Kıbrıs’ı tanıması gerektiği ile ilgili açıklamalarına sert tepki gösterdi. Erdoğan gazetecilere yaptığı açıklamada, 3 Ekimde başlaması planlanan müzakere süreci ile ilgili olarak yeni şartlar öne sürülmesinin kabul edilemez olduğunu söyledi.

Chirac’tan dolaylı onay

Erdoğan, Başbakan Villepin ve Cumhurbaşkanı Chirac’ın açıklamalarından dolayı üzgün olduklarını belirtti. Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, Türkiye’nin müzakere süreci ile ilgili olarak alenen bir açıklama yapmadı, ancak Le Figaro gazetesi ismini açıklamadığı bakanlara dayanarak verdiği haberde, Cumhurbaşkanı Chirac’ın bir kabine toplantısında başbakanla aynı görüşte olduğunu söylediğini bildirdi. Chirac’ın makamından bir açıklama yapılmadı.

Chirac Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğini destekliyordu. Ancak şimdi bu desteği yüzünden ülke içinde gittikçe artan oranda eleştiriye tabii tutuluyor. Fransa dış işleri bakanı Philippe Blazy ise Perşembe günü Villepin’in eleştirilerini tekrar etti ve birliğe katılmak isteyen bir ülkenin birlikteki diğer bir ülkeyi tanımak istememesinin kabul edilemez olduğunu söyledi.

Fransa henüz tavrını netleştirmedi

Fransa ve Kıbrıs’ın Türkiye’nin üyelik müzakere sürecini engelleme ihtimali var, çünkü 25 birlik üyesi ülkenin de müzakerelerin başlaması konusunda hemfikir olması gerekiyor. Fransa Başbakanı Villepin, Fransa’nın alacağı tavra Eylül ayındaki Avrupa Birliği dış işleri bakanları toplantısından sonra karar vereceğini söyledi.

Türkiye müzakere süreci görüşmeleri başlamadan önce önündeki son engeli de geçen hafta Gümrük Birliği ek protokolünü imzalayarak aşmıştı. Ek Protokol Gümrük Birliğini 1 Mayıs 2004’te Avrupa Birliğine üye olan 10 yeni üyeyi de kapsayacak şekilde genişletiyor. Ankara ayrıca bir deklerasyon yayınlayarak, ek protokolü imzalamanın Kıbrıs konusunda tutumunun değiştiği anlamına gelmediğini açıkladı. Ankara geçen yıl Birleşmiş Milletler barış planını destekleyerek elinden geleni yaptığını savunuyor.

AB Komisyonu’nun talebi

Fransa’dan gelen son açıklamalara rağmen Başbakan Erdoğan, Türkiye’nin planlandığı gibi müzaklerelere başlayacağından emin olduğunu söyledi. Müzakerelerin uzun yıllar sürmesi ve Türkiye’nin birliğe en erken 2015 yılında üye olması bekleniyor.

Diğer taraftan bir diğer açıklama da Avrupa Birliği Komisyonundan geldi. Komisyon sözcüsü Amadeu Altafaj Tardio, Türk yetkililerden din özgürlüğünün garanti altına alınmasını talep ettiklerini açıkladı. Türkiye’nin Avrupa Birliği üyesi olabilmek için gerekli şartları sağlamaktan çok uzak olduğunu belirten Tardio, din özgürlüğünün kendileri için en önemli öncelik olduğunu ve müzakere sürecinde de önemli olacağını açıkladı.