Kadife Devrim’in öncüsü Havel öldü
18 Aralık 2011
Çek Cumhuriyeti'nin eski Cumhurbaşkanı Vaclav Havel, 75 yaşında hayata veda etti.
Çek televizyonu, uzun süredir sağlık sorunları bulunan Havel'in evinde yaşamını kaybettiğini duyurdu. Havel'in yardımcısı Sabina Dancecova da eski Cumhurbaşkanı'nın ölümünü doğruladı.
Eski Çekoslovakya'da 1989'da yapılan Kadife Devrim'in öncülerinden olan Havel, 1960'lı yıllardan itibaren baskıcı komünist rejime ve Sovyetler'e karşı mücadele veren öncü isimlerdendi. 1968'deki Prag Baharı'ndan sonra siyasi faaliyetlerde bulunması yasaklanan Havel, yaklaşık 5 yıl cezaevinde yatmış, ağır koşullar altında yaşam mücadelesini ve muhalefetini sürdürmüştü.
“Çığır açan bir isimdi”
Almanya Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle, Vaclav Havel'in ölümünden büyük üzüntü duyduklarını belirtirken, Çek halkının acısını paylaştıkları, birlikte yas tuttuklarını söyledi.
Havel'in Avrupa'nın yeniden birleşmesini sağlayan, Avrupa için çığır açan bir isim olduğunu vurgulayan Westerwelle, “Havel, Çek Devrimi'nin ruhuydu. O ve onun cesur sözleri olmadan, Orta ve Doğu Avrupa'da demokratik uyanışı düşünebilmek imkânsız olurdu” dedi.
Barışçıl devrimin kahramanı
Ülkesinin en önemli aydınlarından olan Havel, özellikle tiyatro eserleri ve yazılarıyla, 40 yıllık baskıcı rejimin yıkılmasında öncü olmuştu.
Havel'in “Absurdistan” olarak isimlendirdiği, Sovyetler'in güdümündeki rejim, Kadife Devrim olarak adlandırılan, şiddete başvurmayan bir ayaklanma ile 1989 yılında son bulmuş, ülke demokrasiye geçmişti. Havel, Çek Cumhuriyeti'nde 1990'da yapılan ilk serbest seçimlerde de cumhurbaşkanı seçilmişti.
Ülkenin 1993 yılında Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak barışçı bir şekilde ikiye ayrılmasında rol oynayan Havel, yeni Çek Cumhuriyeti'nin de ilk cumhurbaşkanı seçildi.
1998'de bir kez daha Cumhurbaşkanı seçilen Havel, Şubat 2003'te eski siyasi rakiplerinden Vaclav Klaus tarafından yenilgiye uğratıldı ve cumhurbaşkanlığı dönemi sona erdi.
90'lı yıllardan bu yana sağlık sorunlarıyla boğuşan Havel'in akciğerinin bir bölümü, kanserin yayılmasını önlemek amacıyla 1996 yılında ameliyatla alınmıştı.
Son dönem Çek tarihinin en önemli aydınlarından olan tiyatro yazarı ve şair Havel'in 1960'lı yıllardan bu yana çok sayıda piyes, kitap ve siyasi denemesi yayımlandı. Havel, en bilinen tiyatro eseri The Garden Party'yi 1963 yılında yayımlamıştı.
© Deutsche Welle Türkçe
DW/AFP/dpa, AŞ/AG