'Kasırgalar daha şiddetli olacak'

Haiyan Tayfunu saatte 350 kilometreye ulaşan hızıyla Filipinler'i ezdi geçti. Son yıllarda tayfunların neden olduğu doğal afetlerde artış olduğu sık sık dile getiriliyor. Alman Meteoroloji Dairesi'nde hava tahminlerinden sorumlu Christian Herold ise felaket senaryoları konusunda temkinli konuşuyor. Herold, “Bunların şiddeti ve hangi sıklıkla meydana geldikleri konusunda kesin bir trend ortaya koyamıyoruz. Bunu söylemek için yapılan ölçümler henüz yeterli değil. Çünkü şunun şurasında daha 20-30 yıldır uydu üzerinden elde ettiğimiz verilere sahibiz” diyor.

Potsdam Enstitüsü’nde iklim sonuçlarını araştıran bilim insanı Friedrich-Wilhelm Gerstengarbe ise Haiyan Tayfunu'nun oluşum nedenlerini şöyle izah ediyor:

“Filipinler’de şimdilerde yaşadığımız türden kasırgalar ve saatte 300 kilometreyi aşan rüzgâr hızları daha önceleri hiç gözlemlenmemişti. Bu, konunun bir yönü. Bu kasırgayla birlikte denizde çok fazla buharlaşma görüldü, bunun sonucunda meydana gelen aşırı derecede yağışlar sellere neden oldu. Dünyanın bazı bölgelerinde, örneğin Karayipler’de ya da şimdi tayfunun yaşandığı bölgede deniz suyu sıcaklığı da arttı. Normal olarak oralarda deniz suyu sıcaklığı 27- 28 derece civarındadır, ama şimdilerde 30 derece olduğu saptandı.”

'Daha şiddetli olacak'

Gelecekte kasırgaların daha şiddetli olacağı ve hatta şiddet derecesinin en yüksek seviye olan 5’e kadar yükselme olasılığının bulunduğuna dikkat çekiliyor. Zira deniz suyunun iklim değişikliği nedeniyle ısındığı vurgulanıyor. Alman meteorolog Sven Plöger, deniz suyu ısındığında bunun kasırgaların daha şiddetlenmesine imkân verdiğini belirterek “Deniz suyu ne kadar sıcak olursa, atmosfere o kadar daha fazla nem yükseliyor. İşte bu da kasırganın ihtiyacını duyduğu enerjiyi buradan alması anlamına geliyor” diye konuşuyor.

Alman Meteoroloji Dairesi'nden Christian Herold ise bunların aslında tahminî değerlendirmeler olduğunu, deniz suyu sıcaklığının şiddetli kasırgalara yol açıp açmadığının kesin olarak bilenemediğini belirtiyor. Herold, deniz suyundaki ısınmanın belki de atmosferdeki başka parametreleri değiştirdiğini, belki de tayfunun oluşmasını bile engellediğini öne sürüyor.

Alarm zilleri çaldı

Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda uzman olan meteorolog Mojib Latif de Haiyan Tayfunu'nun şiddetinin herkesi şaşırttığını ve bunu "alarm zillerinin çalması" olarak algıladığını söylüyor. Latif, iklim koruma mücadelesi verenlerin, Haiyan tarzındaki tayfunların yıkıcı etkilerinin önüne geçebilmek için karbon salınımlarının artık sınırlandırılmasını talep ettiklerini vurguluyor.

Kısa vadede önlem olarak erken uyarı sistemleri oluşturulmasının önemine dikkat çekiliyor. Meteorologlar kötü hava şartlarının ortaya çıkmasından 4 gün öncesine kadar öngörüde bulunabiliyorlar. Ancak yoğun nüfusun yaşadığı bölgelerde insanların kısa sürede başka yerlere tahliyesinin neredeyse mümkün olmadığına işaret ediliyor.

Bu nedenle de uzmanlar gelecekte insanların büyük tehlike altında olan bölgelere yerleşmemesi seçeneği üzerinde kafa yorulması gerektiğini vurguluyorlar. Ancak yüzde yüz güvenliğin hiçbir zaman olmayacağının, Haiyan gibi büyük tayfunların insan yaşamı için her zaman bir risk oluşturmaya devam edeceğinin de altı çiziliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Brigitte Osterath /Çelik Akpınar

Editör: Ayhan Şimşek