1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

"Kavgam" kavgası bitmiyor

Şebnem Aksoy / İstanbul22 Mart 2005

Türkiye’de Adolf Hitler’in “Kavgam“ adlı kitabının en çok satanlar listesinin başında yer almasıyla ilgili tartışmalar sürüyor. Almanya, kitabın kaçak basıldığı iddiasıyla dava açmanın yollarını ararken, Yahudi cemaati de kitabın çok satmasından rahatsızlık duyduğunu açıkladı. Şebnem Aksoy'un haberi...

https://p.dw.com/p/AabE
Kitaba, korsan kitap tezgahlarında da rastlanıyor...
Kitaba, korsan kitap tezgahlarında da rastlanıyor...Fotoğraf: AP

Adolf Hitler'in otobiyografisi olarak da bilinen "Kavgam" kitabının, Türkiye'de çok satan kitaplar listesinde üst sıralara yükselmesinin yarattığı tartışma giderek tırmanıyor. Yahudi cemaati ve bazı uzmanlar, bu gelişmenin Türkiye'de antisemitizmin yükselişi olarak da yorumlanabileceğini belirtiyorlar.

Diğer yandan, “Kavgam“ın telif haklarını sınırlı kullandıran Almanya ise yasal girişimde bulunmanın yollarını araştırıyor. Durumdan en çok memnun olan taraf ise baskıyı yapan yayınevleri. Kitabın, Türkiye'de 13 ayrı yayınevi tarafından yapılmış baskıları mevcut. Ayrıca “Kavgam“a büyükşehirlerdeki korsan kitap tezgahlarında da rastlanıyor.

Neden çok satıyor?

Kitabın satışlarının artması, dış basında Financial Times gibi gazetelere de konu oldu. Türkiye'nin bazı büyük kitabevlerinde en çok satan il üç kitap arasına giren “Kavgam“a yönelik bu aşırı ilginin nedeniyle ilgili muhtelif yorumlar yapılıyor. Bazılarına göre bunun nedeni, kitabın çok ucuz satılması. Neden sadece fiyat olup olmadığı netleşmese de kitabın satış fiyatı düşük. Kitap fiyatlarının 10-20 milyon arasında değiştiği piyasada, 544 sayfalık “Kavgam“ 5-6 milyon arası fiyatlarla satılıyor.

Bir başka iddiaya göre ise kitabın çok satmasının nedeni, Türkiye'de antisemitizm yani "yahudi karşıtlığı"nın yükselişe geçmesi. Birçok uzman, ABD politikalarına karşı yürütülen muhalefetin ve bunula bağlantılı olarak da İsrail karşıtlığının giderek artmasının, antisemitizmi de beslediğini savunuyor.

Yahudi cemaati rahatsız

'Kavgam'ın satışındaki artışın Türkiye'deki Musevi cemaatinde rahatsız yarattığı da biliniyor. Musevi Cemaati Lideri Silvio Ovadya'nın basına yaptığı açıklamalar da bunu doğruluyor. Ovadya, açıklamasında, kitabın satışı için yapılan kampanyanın rahatsız edici olduğunu belirterek şöyle diyor:

"Bu kitabın düşük fiyata, kampanyalarla satılması kötü. Hitler'in düşüncelerinin ne olduğunu bütün dünya biliyor. Kitabevlerine girince ön raflarda bu kitabı görmek beni rahatsız ediyor. Bütün kitabevlerine rahatsızlığımızı ilettik. Kitapçılar bizim rahatsızlığımıza rağmen satışlarını kesmediler. Onlar bu olaya ticari bakıyor. Bu kitabın satışı antisemitizmin yükseldiğini gösteriyor. Tabii ki bunu her okuyan faşist diye bir kural yok ama kitaba ilgi çekilmeye çalışılması çok kötü."

Fundemental korkuların tetiklenmesi

Sosyoloji Profesörü Nilüfer Narlı ise toplumdaki bazı fundamental korkuların tetiklenmesi sonucu bu tür yayınların tümüne ilginin arttığını savunuyor. Narlı'ya göre, Musul-Kerkük sorunu, Kuzey Irak'ta yaşananlar gibi gelişmeler, ülkenin bölünmesi, toprak kaybı gibi konularda korkuya neden oluyor. “Kavgam“ ve benzeri kitaplar, yabancı düşmanlığının altını çizdiğinden, bu kitaplara yönelimle, toplum reaksiyon göstermiş oluyor.

Kitabı basıp dağıtan yayınevlerinin sahipleri ise çeşitli kereler medyaya yaptıkları açıklamalarda, zaten talep olan bir kitabı, ucuza ve daha çok bastıklarını belirtiyor. Satışlardan memnun olan yayınevlerine göre “Kavgam“, kar getiren ticari bir meta.

Almanya dava açabilir

“Kavgam“ kitabının telif haklarına sahip olan Almanya'nın Bavyera Eyaleti Maliye Bakanlığı, Almanya Dışişleri Bakanlığı'ndan kitabın kaçak olarak basıldığı iddiasıyla Türkiye'de dava açılmasının yollarının araştırılmasını istiyor. Şimdi Bavyera Eyaleti’nin konuyla ilgili kararı bekleniyor. Bavyera Maliye Bakanı Kurt Faltlhauser, kitabın yaygın şekilde basımına karşı olduklarını söyledi. İkinci Dünya Savaşı sonrasında kitabın telif haklarını alan bakanlık, Nazi görüşlerinin yayılmasının önlenmesi için, telif hakkını çok sınırlı bir biçimde kullandırıyor.

1925 yılında il kez yayımlanan kitap, 1939 yılında Hüseyin Cahit Yalçın tarafından Türkçe'ye çevrildi. Bugün 13 yayınevinden çıkan farklı baskıları var. Hüseyin Cahit Yalçın'ın çevirisini yeniden basan Manifesto Kitap, Kavgam'ı 5.95 YTL'lik 'ucuz kitap' olarak satıyor. 'Kavgam', Türkçe'ye çevrildiği 1939'dan beri her yıl ortalama 10 bin adet satıyordu. Yoğun talep üzerine bir yayınevi “Kavgam“ kitabını onbeş gün için tam 31 bin adet basarak piyasaya dağıttı. “Kavgam“ın, Avrupa'da aralarında Fransa'nın da bulunduğu pek çok ülkede basımı yasak.