Kenya'nın komşuları alarmda

Beş yıl önceki son seçimde çıkan olaylar ekonomik bakımdan Kenya’ya sınırı olan ülkeleri de olumsuz etkilemişti. Seçilme şansı en yüksek iki adaydan biri, Kenya’nın ilk devlet başkanının en büyük oğlu Kikuyu Uhuru Kenyatta. Diğer favori aday ise 2007 yılındaki seçimi kaybetmesinin ülkede iç savaş benzeri olayların patlak vermesine yol açtığı Luo Raila Odinga.

Doğu Afrika'nın değişmeyen geleneklerinden biri de yaşlılarının sözüne saygı gösterilmesinin taşıdığı önemdir. Kenya ile yaklaşık bin kilometrelik sınırı olan Uganda'nın devlet başkanı Yoveri Museveni hem Doğu Afrika Devletler Topluluğu'nun başkanı, hem de teşkilatın en kıdemli lideri. Topluluğun Uganda ve Kenya dışındaki üyeleri ise Tanzanya, Ruanda ve Burundi. Uganda devlet başkanının Kenya'daki seçimlerle ilgili mesajında sözlerini büyük itinayla seçtiği gözden kaçmıyordu.

Museveni, "Hayır dualarım sizinle. Kenyalıların bu seçimi barış içinde geçireceklerine kaniyim. Çünkü huzursuzluk çıkarmak kimseye bir şey kazandırmaz" şeklinde konuştu.

Gerekli önlemler alınıyor

Uganda'nın komşu ülkedeki seçimi dikkatle izlemesi meraktan değil. Kenya ile arasında çok sıkı ekonomik ilişkiler var. Uganda ihracatının büyük bölümünü Kenya üzerinden yaparken, Körfez ülkelerinden aldığı ham petrol ve Çin'den gelen mamul maddeler de Kenya'nın Mombasa limanına boşaltılıyor. Beş yıl önceki tartışmalı seçim sonucunu izleyen şiddet olayları Uganda'yı da etkilemiş, ülkeye petrol gelmediği gibi navlun da astronomik rakamlara çıkmıştı. Museveni bu defa hazırlıklı olduklarını ve Kenya'daki muhtemel darboğazlardan etkilenmemek için Tanzanya üzerinden de taşıma yapabileceklerini söylüyor.

İthalatının yarıdan fazlasını Kenya'nın Mombasa limanı üzerinden yapan Ruanda da endişeli. Petrol ticareti yapan Christopher Valikana iyimser görünmeye çalışıyor: "Kaygılıyız, tabii. Olayların tekerrür edip etmeyeceği bilinmez. Ama şimdi güvenlik açısından durum daha iyi. Son seçimde gafil avlanmıştık, şimdi ise hazırlıklıyız."

Uganda ihtiyatlı davranıp petrol rezervini artırdı. Rafinerilerde bir ile bir buçuk ay yetecek kadar petrol bulunduğu belirtiliyor. Daha batıdaki Kongolu ise savaş ve güvensizliklere alışkın. Beni kentinden Richard Ngamuhavaki, sayıları azalsa da bazı işadamlarının Kenya'ya gidip gelmekten korkmadıklarını söylüyor. Kendisi Kongo'dan kereste ihraç ediyor. 2008 yılındaki olayların tüccarı yıktığını anlatan Ngamuhavaki, "Bazı işadamları büyük zarar etti. Arabaları, içindeki malla birlikte yakıldı. O nedenle şimdi oldukça temkinliler" dedi.

Seçim sonuçlarını bekliyorlar

Kongolu kereste tüccarı kendisinin de Kenya'daki seçimin sonuçlarını bekleyeceğini, zaten böyle dönemlerde fazla iş yapamadıklarını belirtiyor ve ekliyor: "Seçim dönemlerinde ürünlerimize fazla talep olmaz. Halk zarurî ihtiyaç maddesinden başka bir şey almaz. Onun için, bekleyelim neye varır görelim, dedik."

Kongolu tüccarın Tanzanya'yı transit ülke olarak kullanma imkânı yok. İşadamları Kenya limanlarına çıkan yolun çok uzun olduğunu söylüyor. Ugandalı tüccar da kıyıya daha kısa yoldan ulaşabildikleri için, doğrudan Kenya güzergâhını tercih ediyor. Uganda halkı ikmal darboğazından çekinmese de Tanzanya'dan geçen karayolunun çok uzun olması nedeniyle ithal mallarının zamlanmasından endişe ediyor. Dolar kuruyla birlikte geçen hafta akaryakıt fiyatları da oldukça artmıştı.

©Deutsche Welle Türkçe

Philipp Sandner / Ahmet Günaltay

Editör: Ercan Coşkun