Kerkük gerilimi devam ediyor

Kuzey Irak'ın Erbil kentinde düzenlenen Uluslararası Demokrasi Konferansı'nda konuşan Irak Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barzani, El Arabiye televizyonunda yaptığı konuşma ve tepkilere değindi. El Arabiye televizyonunda yayınlanan mülakatının tarihinin 26 Şubat olduğunu belirten Barzani, konuşmasının o tarihte Türkiye'den yapılan açıklamalara ilişkin olduğunu bildirdi.

Barzani, şöyle konuştu: “O konuşmam, o tarihte Türkiye'nin buraya karşı süren tehditlerine ilişkin bir konuşmaydı. Ben orada 'içişlerine karışırım' demedim. Benim dediğim şuydu. 'Eğer onlar içişlerimize karışırlarsa biz de karışırız.' Bizler kimseyi tehdit etmiyoruz, ama hiç kimsenin de tehditini kabul etmeyiz. Kimsenin içişlerine karışmıyoruz ve kimsenin de içişlerimize karışmasını istemiyoruz. Dostluk ve kardeşlik elimizi komşu ülkelere uzatıyoruz. Bu da karşılıklı saygı ve ikili çıkarlar şeklinde olacak.“

Kerkük konusuna da değinen Barzani, Kerkük'ün Irak'ın sorunu olduğunu ve yabancı ülkelerin Kerkük konusuna karışmaya hakları olmadığını kaydetti. Kerkük ve benzeri konuların Anayasa'nın 140. maddesine göre çözüleceğini vurgulayan Barzani, “Bu madde sadece Kerkük sorunu için değil, ona benzer bütün sorunlar için düzenlenmiştir. Bu sorun da artık anayasa ve yasa sorunu oldu. Onlar bunu çözerler. 140. maddenin uygulanmasında herhangi bir dış müdahale Iraklıların iradesine karşı olacak. Çünkü Irak halkının yüzde 80'inden fazlası bu Anayasa lehine oy vermiştir“ diye konuştu.

"İçişlerimize karışmayın"

Kerkük'ün de Erbil, Süleymaniye ve Basra gibi bir Irak kenti olduğunu ifade eden Barzani, “Her şeyin normalleşmesini istiyoruz. O zaman Kerkük'ün Kürt kimliğine sahip bir kent olduğu herkes tarafından görülecek. Biz 'Kerkük Kürtlerin olsun' demiyoruz. Kerkük, Kürtler, Türkmenler, Asuriler ve Araplarındır. Yine tekrarlıyorum, yabancı ülkelerin karışmaması gerekir. Aksine 140. madde uygulanmadığı takdirde sorunlar çıkar ve o dereceye gelinmesini istemeyiz. Türk yetkililerine soruyorum. Kürt bölgesinin Türkiye'nin içişlerine herhangi bir müdahalesi oldu mu? Bizim de gururumuz var. O yüzden hiç kimsenin bizim içişlerimize karışmasını istemeyiz“ dedi.

Irak Anayasası'nın 140. maddesi, Kerkük'ün geleceğinin referandumla belirlenmesini öngörüyor.

Oğul Talabani’den savunma

Öte yandan Kuzey Irak'taki bölgesel Kürt yönetiminin Washington temsilcisi Kubad Talabani, “Başkan Barzani'nin söylediği, bölgesel güçlerin, Irak'ın içişlerine müdahale etmemesi, diyalog yoluyla bütün meselelerin çözülebileceği. Türkiye'ye dostluk elini uzattık, 'oturalım, gündemimizdeki konuları konuşalım' dedik. Ne yazık ki, anlayamadığımız bir nedenden dolayı Türk yetkililer görüşme talebimizi reddetmeyi sürdürüyor“ dedi.

Washington'da Irak'ın Geleceği konulu bir konferansa katılan Irak Devlet Başkanı Celal Talabani'nin oğlu Kubad Talabani, “Barzani, Irak'ın işlerine karışılmamasını söyledi. Irak'ın toprak bütünlüğü iki şeritli bir yol. Irak'ın egemenliği ihlal edilirse biz ne yapacağız? Bütün komşularımızla kardeşçe ilişkiler istiyoruz. Barzani, bizim Türkiye içine gireceğimizi söylemedi. Bizim Türk topraklarına girmek gibi bir niyetimiz olamaz“ diye konuştu.

Irak'ta pek çok Türk şirketi bulunduğunu ve ekonomik ilişkilerden her iki tarafın da faydalanacağını söyleyen Talabani, “Biz diyalog istiyoruz ve bu da fazla bir şey değil. Biz, Türklerin kardeşiyiz. Aramızda mesaj iletilmesi için ABD'ye ihtiyacımız yok“ ifadesini kullandı.

"Referandum ertelenmesin"

Konferanstaki konuşmasında Talabani, Kerkük'ün geleceğinin belirlenmesine ilişkin bu yıl sonundan önce yapılması öngörülen referandumun ertelenmemesi gerektiği görüşünü savundu. ''Türkiye'nin Kerkük'e karışmasına 'olur' dersek İran da başka bölgelere karışacak. Bunlar Irak'ın içişleri. İki yıl önce Kerkük'te durum, bugüne göre çok daha iyiydi. Gerginlik ve şiddet artmayı sürdürecek. Bu durumda referandumu ertelemek anlamsız“ dedi. Talabani, Kerkük'te referandumun daha fazla ertelenmesi halinde gerginlik ve şiddetin daha da artacağı görüşünü savundu.

Iraklı Kürtlerin Kerkük'ü, tarihi ve coğrafi olarak kendi toprakları içinde gördüğünü ve kendi hükümetlerinin bir parçası olarak görmek isteyeceklerini belirten Talabani, “Ama biz bunları Kerkük halkına empoze edemeyiz. Kerkük halkı kendi karar verecek“ diye konuştu.

El Maliki de konuştu

Bu arada Irak Başbakanı Nuri El Maliki de Irak Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesud Barzani'nin Türkiye'ye yönelik sözleriyle ilgili olarak, ''Irak'ın dış siyasetinin planlı olduğunu ve Irak hükümeti tarafından yürütüldüğünü'' söyledi. Tokyo ve Seul'da temaslarda bulunan El Maliki, yaptığı açıklamada, ''yürüttükleri siyasetin, Irak'ın komşularıyla en iyi ilişkileri sürdürme niyetlerini yansıttığını ve komşularının işlerine karışmayı hedeflemediklerini'' belirtti. Ancak El Maliki, ''Aynı zamanda, komşularımızın da içişlerimize karışmasına müsaade etmeyeceğiz'' dedi.

''Türkler, Kerkük'e karışırsa biz de Diyarbakır'a karışırız'' diye konuşan Barzani'nin açıklamasının ardından Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ı arayarak, Barzani'nin basına yansıyan son açıklamalarından duyduğu üzüntüyü dile getirmiş ve Barzani ile de temasa geçtiklerini belirtmişti.
Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül de Barzani'nin açıklamalarına ilişkin olarak hafta sonu ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile telefon görüşmesi yapmış, konuya ilişkin duyulan rahatsızlığı iletmişti.