'Kontrolü sağlamakta başarısız olundu'

Bağımsız komisyonun, Fukuşima enerji santralinde meydana gelen nükleer felakete ilişkin açıkladığı rapor sürpriz olmadı. Lakin rapor, santralin işletmecisi Tepco'nun açıklamalarına net bir şekilde tezat oluşturuyor.

Zira Tepco, 11 Mart 2011'de tsunamiye bağlı olarak beklenmeyen bir büyüklükte oluşan depremin yol açtığı felaket karşısında tüm sorumluluklardan kendini aklamıştı. Bağımsız ancak yasal olarak bağlayıcılığı olmayan komisyon ise tsunami ihtimaline rağmen Tepco'nun gerekli önlemleri almaktan kaçındığına yer verdi.

'İşe yaramaz önlemler alındı'

500 sayfalık ara raporda, Tepco'nun ihmalleri sıralanıyor, Tepco yetkilileri ile devlet yetkilileri arasındaki bağlantıya yer veriliyor. Komisyon 456 yetkili üzerinde yaptığı araştırma sonucunda, Japonya hükümetinin başlarda radyoaktif maddelerin yol açtığı zarara yönelik bilgisayar simülasyonunu kullanmadığı için, felaket bölgesinde kesin tahliye kararı çıkarmadığını öne sürüyor.

Ayrıca, felaket bölgesinde kurulan acil durum merkezindeki kapalı mekanlara radyoaktif maddelerin girmesini önleyecek filtre sisteminin devreye sokulmasının unutulduğuna da dikkat çekiliyor.

'Olasılıklar dikkate alınmadı'

Komisyon ara raporunda, siyasilerin ve enerji şirketi yetkililerinin genel olarak felaket karşısında kontrolü sağlayamadıklarına yer veriyor. Devam eden araştırmanın ilk sonuçlarına göre, küçük detaylar tam olarak halledildi ancak olasılıklar önemsiz görüldüğü için felaketi önleyecek önlemler ihmal edildi. Bu da derhal değişmesi gereken bir durumdu.

Tokyo Teknoloji Enstitüsü'nden Profesör Hisashi Ninokata ise “Kriz durumunda Başbakanın yetkilileriyle birlikte kontrolü sağlayacağı düşünülüyordu. Ancak durum belirsiz kaldı. Komisyon da kriz yönetimini tamamıyla soruşturup, sonunda bir değerlendirme raporu sunacaktı. Bu ilk analiz raporu, ikinci reaktörde meydana gelen zararı neredeyse konu etmiyor. Aydınlatılmamış birçok şey var. Özellikle de kazadan sonra durumun ne olduğu konusundaki sorunun cevabı yok. Bu nedenle soruşturmanın devam etmesini diliyorum” sözleriyle komisyonun ilk analiz sonuçlarını yeterli bulmadığını belirtti.

Soruşturma devam ediyor

Raporda, kesinleşmiş ihmaller de yer alıyor. Örneğin, kriz zamanında Fukuşima 1 rektöründe, Tepco'nun yeteri kadar eğitimli personelinin bulunmamasının sonuçlarına yer veriliyor. Bu ihmalin, 1'inci ve 3'üncü reaktörlerdeki acil soğutma işleminin yanlış uygulanmasına yol açtığı, eğitimli personelin hazır bulunması durumunda nükleer erimenin daha az olabileceği açıklanıyor. Komisyon santraldeki birinci reaktörün deprem nedeniyle zarar gördüğü yönündeki iddiayı aydınlatacak bir kanıta da henüz ulaşmadı. Soruşturmanın yaz aylarına kadar sürmesi öngörülüyor. Bu süre zarfında da eski Japonya Başbakanı Naoto Kan ve bazı bakanların bilgisine başvurulup, detaylı bir rapor sunulacak.

Deutsche Welle Türkçe

Peter Kujath / Gezal Acer

Editör: Ahmet Günaltay