Kosova, BM’nin planlarını bekliyor

Kosova’yı Sırbistan’ın ayrılmaz bir parçası addeden Belgrad yönetimi ile Kosova Arnavutları’nın görüşleri birbirine tamamen ters düşüyor. Devletler topluluğunun ortak bir çözüm önerisi üzerinde anlaşabilmesi için bütün diplomatik imkanların seferber edilmesi gerekiyor.

Tansiyon yükseliyor, asabiyet artıyor. Sırplarla Arnavutlara Viyana görüşmelerinde, Kosova meselesini nihai çözüme kavuşturacak ortak bir formül üzerinde anlaşabilmeleri için dokuz ay süre tanındı, ama yakınlaşma sağlanamadı. Tarafların, bağdaştırılması mümkün olmayan görüşlerinde diretmelerine kimse şaşırmadı.

BM’nin arabuluculukla görevlendirdiği özel temsilci Martti Ahtisaari ise gecikmeli de olsa, bu zor görevi tamamlayabilmek için 21 Ocak’taki Sırbistan genel seçimlerini bekleyecek ve çözüm önerisini ondan sonra açıklayacak. Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları, yıl sonunda tamamlanması öngörülen Kosova görüşmelerinin iki ay uzatılmasını kabul etti. AB’nin bundan sonaki beklentisi kısa süre içinde olumlu bir sonuç alınabilmesi.

Sırbistan tavize yanaşmıyor

Uluslararası müzakereler aslında sadece egemen ve bağımsız devletler arasında yürütülebilir. Ama Sırbistan, vermeye hazır olduğu bütün tavizlere rağmen Kosova’nın egemenliğini tanımaya yanaşmıyor.

Belgrad’daki Kosova idari amirliğinden Sanda İskovic hükümetinin tutumunu şöyle özetliyor: “Arnavutlar’a önerdiğimiz özlü muhtariyet aslında son derece cömert bir adım. Bu özerklik, kelime anlamına uymadığı için bağımsızlık demek doğru olmasa da ‘egemen olmadan bağımsızlığa kavuşmak’ anlamına geliyor.Bu durumda Arnavutlar, birçok bakımdan Belgrad yönetiminden bağımsız olacaklar. Dış politik kararlara katılmak ya da Sırbistan’ın siyasi ve sosyal yaşamına ortak olmak istiyorlarsa buna açığız.”

Kosova Arnavutlarının beklediği ise başka. Belgrad’ın oyalama taktiği yüzünden de sabırsızlaşıyorlar. Kosova Başbakanı Agim Ceku, gerekirse tek taraflı bağımsızlık ilan edebileceklerini söylüyor.

Son karar BM’de

Ama Kosova’nın nihai statüsüne ne Sırplar ne de Arnavutlar karar verecek. Önce altılı Kosova temas grubu, ardından da BM son sözü söyleyecekler. Sırpları destekleyen Rusya onayını, Arnavutlara tanınacak hakların Moskova tarafından desteklenen Gürcistan ve Moldavya’daki ayrılıkçı bölge halklarından esirgenmemesi şartına bağlıyor. Bu formüle yakın bir uzlaşmaya varılmasının Kosova’yı barışa kavuşturup kavuşturmayacağı ise meçhul.