Kuzey Kore, yaptırımlardan nasıl etkilenir?

Yaptığı nükleer denemeyle dünyayı tedirgin eden Kuzey Kore’ye yaptırım uygulanması konusunda BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri arasındaki pazarlıklar devam ediyor. Kuzey Kore’ye, askeri malzeme ve lüks tüketim malları ihthalatının durdurulması gibi ekonomik yaptırımların uygulanması gündemde. Hatta Japonya, liman ve havaalanlarının Kuzey Kore bandralı gemi ve uçaklarına kapatılmasını talep ediyor.

Peki ekonomik yaptırım Kuzey Kore’yi hizaya sokabilir mi? Komünist Kuzey Kore’nin şiarı, ekonomik olarak kendi kendine yetebilme. Ancak gerçek şu ki, Kuzey Kore ayakta kalabilmek için dış yardımlara muhtaç. Ülkede ham madde, yedek parça, elektrik, yakıt ve sermaye açığı var. Bu nedenle de Kuzey Kore’deki fabrikaların sadece yüzde 20’sinin faal olduğu tahmin ediliyor. Bilinmiyor, tahmin ediliyor, çünkü Kuzey Kore tam manasıyla kapalı bir kutu. Bununla birlikte halkın büyük bir bölümünün fakirlik sınırının altına yaşadığı, hatta açlık çekenlerin sayısının hiç de azımsanmayacak kadar olduğu da bir gerçek.

Döviz rezervi yok

Kuzey Kore’nin döviz rezervi yok. Yaklaşık 30 yıldır, yurtdışı borçlarının faizini ödemiyor ve bu yüzden kredi temin edebilmesi mümkün değil. Gerçi dört yıl önce Kuzey Kore, para ekonomisine geçiş yaptı ve akabinde, -ithalat ve ihracat Kuzey Kore ekonomisinin ancak yüzde 10’una denk gelse de- ticarette bir hareketlenme gözlendi. Kuzey Kore’nin başlıca ihraç malları demir, altın, çimento, tekstil ürünleri, silah, mantar ve de midye. Bu karşılık petrol, kömür, sanayi makinaları, kullanılmış otomobil ve bisiklet, gıda ve tarım maddeleri ithal ediyor.

Fakat BM Güvenlik Konseyi yaptırımlarla Pyongyang’ın askeri faaliyetlerine darbe indirmeyi hedefliyor. ABD’nin BM nezdindeki elçisi John Bolton, bu noktanın önemle altını çizerek “Kuzey Kore halkı, bu dünya en çok baskı gören haklardan biri. Yönetim nükleer silahlar ve füzeler üzerine çalıştırırken, insanların ortalama kilosu azaldı, boyları kısaldı. Yaptırımların hedefi, temel ihtayaç maddelerinin ülkeye girişini engellemek olmamalı. Seçkin sınıf için olan lüks tüketim mallarının ülkeye girişini kısıtlamak ve silah programlarını durdurmak istiyoruz“ dedi.

Çin’le ticari ilişkileri

Kuzey Kore’nin en önemli ticaret ortağı kuzey komşusu Çin. Pyongyang, ticaretinin yüzde 40’ını Çin’le gerçekleştiriyor. Çin’le yapılan ticaret, küs olunan kardeş Güney Kore ile yapılan ticaretin iki, çok sayıda Kore kökenlinin yaşadığı Japonya ile olan ticaretin de altı katı. Sadece geçen yıl Çin, Kuzey Kore’ye 1 milyar dolardan fazla ihracat yaptı. Uzmanlar, Kuzey Kore’deki malların beşte dördünün Çin’de üretildiğini tahmin ediyor. Ayrıca Kuzey Kore, yurtdışı alışverişlerinde işlemlerinin çoğunu Çin bankaları üzerinden yürütüyor.

Ancak Çin’in Kuzey Kore’deki dev yatırımlarını da unutmamak gerek. Bu yatırımların en büyüklerinden biri, 25 milyon dolarlık cam fabrikası. Geçen yıl Pekin, Pyongyang’a 2 milyar dolarlık yatırım ve ticaret kredisi açtı. İnşaattan elektroniğe kadar farklı sektörlerden 100 kadar Çin menşeili şirket Kuzey Kore’de faaliyet gösteriyor. Kuzey Kore’yi Çin’in arka bahçesi olarak tanımlayan kimi stratejister, Çin’in bu önemli ticaret ortağına halel gelmesine asla izin vermeyeceğini savunuyor.