Kuzey Kore'den olumlu adım

Çin ve Kuzey Kore bir zamanlar etle tırnak gibiydi. 50’li yıllarda Çin’in milyonlarca askerini Kore Savaşı’na yollaması, Kuzey Kore’nin bu ülkeye, savaşı kaybetse de, minnettar olmasını sağlamıştı. Ama Kuzey Kore ilerleyen yıllarda bir yandan Çin ile dostane ilişkilerini vurgularken diğer yandan bağımsız bir ülke olduğunun altını çizdi. Çin Devlet Başkanı Kim Yong İl’in haftasonu Kuzey Kore’ye yaptığı ziyarette de bu politikanın sürdüğü hissediliyordu.

Törenler düzenlendi

Kuzey Kore, üst düzey ziyaretlerde adet olduğu üzere, konuğunu törenlerle ağırladı. Başkent Pyöngyang’ın sokaklarında yüzbinlerce kişi konuk Devlet Başkanı’nı alkışlarla karşıladı. Cumartesi akşamı onbinlerce genç Hu için dans etti ve hoşgeldiniz dileklerini iletti. Bu çoşkulu ortamda Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Yong İl konuğuna sevindirici bir haber verdi ve çok uluslu görüşmelere devam edeceği, dahası uzlaşı sağlamak için uğraşacağı güvencesi verdi.

Çok uluslu görüşmeler olumlu geçmişti

Eylül ayında yapılan çok uluslu görüşmeler olumlu bir havada geçmiş, Pyöngyang yönetimi nükleer programından vazgeçmeye hazır olduğunu bildirmişti. Ama hemen akabinde devlet haber ajansı, görüşmelerin Washington’un baskısı nedeniyle tehlikede olduğuna ilişkin bir haber geçti. Haberde, “ABD’nin Kuzey Kore’ye insan hakları ve yasadışı ticaretle ilgili getirdiği suçlamalar, karşılıklı saygıya dayalı ortak sonuç bildirgesinin ruhuna aykırıdır” deniyordu. Bu sözel saldırının nedeni, ABD’nin bir hafta önce yasadışı nükleer ticarete karıştığından şüphelendiği sekiz Kuzey Kore firması ile iş yapmayı yasaklamasıydı. Bu gerginliğe rağmen siyasi gözlemcilerin görüşü, çok uluslu görüşmelerin beşinci turunun Kasım ayında yapılacağı yönünde. Görüşmeler için öngörülen 8 Kasım tarihi henüz resmi makamlarca doğrulanmadı.

Diğer yandan çok uluslu görüşmelerde tarafların üzerindeki yük ve beklentileri aynı değil. Örneğin Çin ev sahipliği ve arabuluculık sorumluluğunu üstlenirken, Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Yong İl’in sözüne sadık olup olmadığı test edilecek. ABD ise Çin’den Kuzey Kore’yi daha fazla taviz vermesi yönünde ikna etmesini bekliyor. Güney Kore basınına göre Kuzey Kore, nükleer enerji santrali talebi kabul edilmezse, nükleer programı ile ilgili tüm bilgileri vermeye bile hazır değil...

Kuzey Kore'ye baskı yapılmayacak

Ama Çin Kuzey Kore’ye baskı uygulamaya niyetli görünmüyor. Çünkü Kuzey Kore rejimindeki bir karışıklığın kendisine yönelik bir mülteci akını doğurabileceğinin farkında. Çin’in Pyöngyang’a sürekli gıda ve yakıt yardımı yapmasının ardında yatan sebep de bu.