Kuzey Kore'ye gıda yardımı duruyor

Kuzey Kore’de eskiden hüküm süren sosyalizm yavaş yavaş tekrar hayata geçiriliyor. Bundan böyle temel besin maddelerinden pirincin, serbestçe alınıp satılmasına ve fiyatının ne olacağına kısıtlama getiriliyor. Kuzey Kore hükümeti eskiden uygulamada olan ve şimdi tekrar yürürlüğe konması planlanan, gıda paylaşımı programıyla, kimin ne kadar pirinç alabileceğine ve hangi fiyatı ödeyeceğine tekrar el atmış olacak.

Tahıl ve pirinç üretiminde rekor

Bu yeni gelişmeye sebep olan olaysa, Kuzey Kore’nin bu yılki tahıl ve pirinç üretiminin rekor seviyelerde olması. Raporlarda yer alan rakamlar, ülkede 4.8 milyon tonluk tahıl üretiminin, geçen yıla oranla yüzde 10 arttığını gösteriyor. 1995 yılında patlak veren açlık kriziyle bölgede milyonlarca insan ölmüş ve ülke BM yardımlarıyla bu sorunun üstesinden gelmeye çalışmıştı. Ancak Kuzey Kore, -bu kendisi için rekor denebilecek seviyeye rağmen, eksik olan yaklaşık 1 milyon ton tahıl üretimiyle- kendi ayakları üzerinde durma yolunda emin adımlarla ilerliyor. Bu yüzden de 10 yıldır sürdürülen uluslararası gıda yardımı programı Kuzey Kore yönetimi tarafından tek taraflı olarak bitiriliyor.

Kararın arkasında neler var?

Kuzey Kore yönetimi tarafından alınan böyle tek taraflı bir “işbirliğini sonlandırma” kararına, yönetim kademeleri tarafından, ”kültürel bağımlılığın sona erdirilmesi” şeklinde bir gerekçe öne sürülüyor. Ancak uluslararası gözlemciler durumun böyle olmadığı görüşünde. Şöyle ki, Kuzey Kore, on yıldır ülkesinde BM gıda yardımı programı kapsamında çalışan kişileri ve diğer yardım kuruluşları görevlilerini kimin ne kadar yiyecek alacağını tayin eden ajanlar olarak görüyor. Bölgedeki BM Gıda Programı Başkanı James Moris şöyle konuşuyor:

“Yıllardır Kuzey Kore’den, tahıl yardımlarımızın hangi okullara, hastane ve yetimhanelere dağıtıldığına dair isim listeleri istiyoruz. Bu aslında çok basit bir mesele. Ancak bu listeleri almayı hala başaramadık. Bize bu tahılları bağışlayan bazı yardım verenler, bu tür bir cevap karşısında hayal kırıklığına uğruyor”.

BM yardımları zaten durduracaktı

Diğer yandan BM, Kuzey Kore’nin kendilerine yapılan yardımların durdurulması kararı olmasaydı bile, önümüzdeki sene zorunlu olarak yardımları durduracaktı. Çünkü BM’e tahıl ve pirinç temin eden en önemli ülkelerden, Japonya ve Güney Kore artık bu yönde bağışlar yapmıyor.

Ancak Kuzey Kore’de pirincin neden bir paylaşım programı kapsamında ele alındığının başka bir boyutu da var. Ülkede yaşanan yüksek enflasyon, pirinç fiyatında patlamalara yol açtı. Öyle ki, ortalama bir aylık gelirle ancak 2-3 kilo pirinç satın alınabilir hale geldi. Bu durumdan en çok etkilenenlerse, şehirde yaşayan insanlar oldu. Zorunlu olarak bir çok insan ihtiyacı olan pirinci, kendi başına ekmek zorunda kaldı. Belki bu yüzdendir ki, kuzey Koreli diktatör, böyle bir uygulamayla, halka ucuz pirinç garantisini sağlamak için fiyat kontrolünü tekrar devreye sokmak zorunda kaldı.