Lübnan'da misket bombası tehlikesi

Hizbullah ve İsrail arasındaki ateşkes devam ediyor, ancak buna rağmen Lübnan’da ölüm ve yaralanmalar son bulmadı. Ölüm ve yaralanmaların en büyük nedeni, İsrail uçaklarının ateşkes ilanından birkaç gün önce bölgeye yağdırdığı misket bombaları. Salkım bombaları diye de bilinen bu bomba türü, uluslararası hukuk ve belgelere aykırı olmasına rağmen savaş ve çatışmalarda kullanılmaya devam ediyor. Güney Lübnan'daki 100 bin civarında patlamamış misket bombasını temizlemeye çalışan uzmanlar, şimdilik yalnızca yerleşim bölgeleriyle yetiniyor.

Birleşmiş Milletler tarafından Lübnan’da misket bombası tarayıp zararsız hale getirmekle görevlendirilen, İngiliz Mayın Danışma Grubu (Mine Advisory Group) uzmanlarından Frank Masche, İsrail uçakları ve topçuları tarafından Lübnan’a atılan misket bombalarının, çok geniş bir alana, “mini bomba” adı verilen patlayıcıları yaydığına dikkat çekiyor: “El bombası benzeri bu mini bombalar, taşıyıcı bombanın infilak etmesiyle geniş bir alana dağılıyor. Bu mini bombalar ya hemen patlıyor ya da daha büyük tehlike saçacak şekilde, patlamamış halde kalıyor.”

Masche’ye göre misket bombalarının düştükleri yerde çevreye yaydıkları içecek kutularını andıran yüzlerce mini bomba, büyük tehdit oluşturuyor. Bu kutuların küçük olmaları, farkedilmelerini zorlaştırıyor. Oysa bombaların infilak etmeleri için hafif bir temas dahi yeterli oluyor. Uzman, “Mini bombalar yalnızca üzerine basıldığında değil, küçük bir darbe almalarında da infilak edebiliyor. Yayıldıkları arazide zor fark ediliyor, çocuklar tarafından da oyuncak gibi kullanılabiliyorlar. Pek çok kişi bu kadar küçük bir metal parçasının öldürücü olacağını hiç düşünmüyor, kendi imkanlarıyla bunları imha etmeye kalkıyor; sonunda pek çok kaza yaşanıyor,” diyor. Masche, şimdilik yalnızca yerleşim birimlerini misket bombalarından arındırdıklarını, bahçe ve kırsal alanda imha çalışmalarına daha sonraki aşamada başlayacaklarını belirtiyor.

"Yerleri açıklansın"

İsrail’in misket bombası bombardımanına tabi tuttuğu bölge sayısının 400’ü bulduğunu belirten Alman mayın uzmanı Thomas Küchenmeister ise İsrail’in bombaları attığı noktaları açıklamaktan kaçındığını vurguluyor. Alman uzman, İsrail’in tavrını “Ya uluslararası toplum tarafından eleştirilmekten korkuyor ya da bombaların bulunup zararsız hale getirilmesini istemiyorlar,” diye yorumluyor ve ekliyor: “Misket bombalarının yüzde 90’ının ateşkes ilan edilmeden üç gün önce atılmış olması dikkat çekici. Birleşmiş Milletler yetkilileri de bu tutumu zaten tamamen ahlak dışı olarak değerlendirdi.”

1949 tarihli Cenevre Sözleşmesi’nin sivillerin hedef haline getirilmesini yasakladığını hatırlatan Alman mayın uzmanı Thomas Küchenmeister, bu tür silahların kullanımını engelleyecek ek düzenlemelerin yapılması gerektiğini savunuyor: “Günümüzde misket bombası 30-40 civarında ülkede, çeşitli firmalar tarafından üretiliyor. Maalesef misket bombası üretimi işinden para kazananların arasında Alman firmalar da var. Lübnan’da kullanılan bazı misket bombası türlerinin Alman ordusunun envanterinde de yer alması, meseleyi bizim ilgi alanımıza da sokuyor. Lübnan vesilesiyle artık Alman ordusunun da misket bombasından tamamen vazgeçtiğini açıklamasının zamanı geldi.”