1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Londra Butler raporunu bekliyor

Holger Senzel14 Temmuz 2004

Irak Savaşı öncesinde İngiliz gizli servislerinin faaliyetlerine ilişkin merakla beklenen rapor Londra’da bugün açıklanıyor. İngiltere Başbakanı Tony Blair’ın de raporun belli olmasından sonra bir açıklama yapması bekleniyor. Londra’dan Holger Senzel’ın haberi...

https://p.dw.com/p/AbD8
İngiltere Başbakanı Blair'ın raporun duyurulmasından sonra bir açıklama yapması bekleniyor...
İngiltere Başbakanı Blair'ın raporun duyurulmasından sonra bir açıklama yapması bekleniyor...Fotoğraf: AP

Lord Robin Butler’in hazırladığı rapor, İngiliz istihbarat birimlerinin Irak’ta bulunduğu iddia edilen kitle imha silahlarına ilişkin hükümete sunduğu bilgileri ele alıyor. Eski hükümet görevlisi 66 yaşındaki Lord Butler, geçen yıl İngiltere Başbakanı Tony Blair’ın, ABD’nin yanında Irak Savaşı’na girmesinin istihbarat birimlerinin sunduğu bilgelere dayanıp dayanmadığını ortaya çıkartmakla görevlendirilmişti.

Butler’in araştırmasının özünde ise İngiliz hükümetinin savaşı meşru kılabilmek için gizli servis raporunu kasten abartıp abartmadığı sorusu yatıyor. İngiltere Başbakanı Blair’ın, Butler raporuna ilişkin görüşlerini bugün açıklaması bekleniyor.

Blair’ın savaş gerekçesi

Savaş öncesi Tony Blair, ısrarla Saddam Hüseyin’in kitle imha silahlarının tehlike yarattığını savunuyordu. İngiliz istihbarat birimlerinin hazırladığı raporlarda, Irak’ın bu silahları 45 dakika gibi kısa bir sürede kullanmaya hazır duruma geleceği vurgulanmıştı.

Ancak Irak’ın sahip olduğu öne sürülen kitle imha silahlarının aranmasından bir sonuç çıkmadı. Amerikalı silah denetim uzmanlarının şefi David Kay, bu silahların varlığından hep şüphe duyuyordu, nitekim daha sonra görevinden istifa etti. Zamanla Irak Savaşı’na karşı tavır alan İngiliz kamuoyunun büyük bir bölümü, Blair’ın yanıltma politikası uyguladığı görüşünü savunmaya başladı. Sonunda Başbakan Blair’ın bir araştırma komisyonu kurulmasına karşı koyacak gücü kalmadı.

Gözler Butler raporunda

Komisyon’un Başkanı Lord Robin Butler’ın, gizli dosyaları inceleme ve istihbarat servisi elemanlarıyla görüşme yetkisi var. Butler, Irak’ta ve dost ülkelerin gizli servisleriyle temaslarda bulundu ve araştırmasının başlangıcında ajanların işlerini gelişigüzel yaptıkları, Irak’ın 45 dakika içinde kitle imha silahlarını kullanmaya hazır olduğu yolundaki haberleri de -kaynaklarını araştırmadan- sürgünde yaşayan Iraklılar‘ın ifadelerine dayandırdıkları ortaya çıktı.

Şimdi merak edilen konu; Butler’in kamuoyuna açıklayacağı raporda, Blair hükümetinin siyasi sorumluluğundan sözedilip edilmeyeceği. Gözlemciler, bu saptamanın yer almayacağından yola çıkıyorlar. Konuya ilişkin ABD’deki araştırmada da olduğu gibi, gizli servislerin görevlerini iyi yapmadıkları, ama hükümetin de herhangi bir suçu olmadığı ortaya çıkmış olacak.

Böylece Blair, görev süresi boyunca en zor günlerinden birini daha atlatmış olacak. Ancak Blair’ın görevinde oldukça yıprandığı yorumları da gittikçe yüksek sesle dile getiriliyor. Siyasi gözlemciler, Blair’ın gelecek yıl yapılacak seçimlerden önce görevini, şimdiki Maliye Bakanı Gordon Brown’a terketmesinin de gündeme gelebileceğine işaret ediyorlar.