TÜR 2505 Ägypten Organklau

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre 2005 yılında dünya genelinde 66 bin böbrek nakli yapıldı ancak böbreğe ihtiyaç duyan hasta sayısı bunun yaklaşık 10 katı. Organ arzı ile talebi arasındaki bu ciddi fark, hastaları başka çareler aramaya iterken, yasadışı organ ticaretine de gün doğuyor. Daha önce organ ticaretinin beşiği olan Hindistan, Çin ve Filipinler’de yabancılara organ bağışını zorlaştıran yasalar çıkarıldı. Artık bu konuda başı çeken ülke Mısır. Mısır’da yasadışı organ ticareti son dönemlerde korkutucu boyutlara vardı.

İnsanlar kaçırılıyor

Mısırlı İnggy Hassan'ın hikayesi buna örnek. Bir yakına gitmek üzere yolda yürürken, yanından geçen bir arabanın fren sesiyle irkildiğini anlatan Hassan, direksiyondaki kadının, yakınlardaki bir türbenin adresini sorduğunu anlatıyor. Hassan'ın bu karşılaşmadan aklında kalan son şey, kadına yolu tarif etmek üzere cama eğilmesi olur. 40 yaşındaki İnggy Hassan, yolda organ mafyası tarafından bayıltılarak kaçırılır, ancak şeker hastası olması hayatını kurtarır. Hassan, yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

"Ayılmadan biraz önce etraftan fısıltılar ve sesler duydum. Kadının biri ‘şekeri var’ dedi. Bilincim yerine geldiğinde bir çölün ortasındaydım, param ve cep telefonum çalınmıştı, ellerimi ve kollarımı hissetmiyordum. Ayrıca başımda da iki yara vardı ve kanıyordu.”

Şehir dışına atılmış

Hassan, ayıldıktan sonra en yakındaki yerleşim yerine ulaşmaya çalışır ve şehrin dış semtlerinden birinde olduğunu anlar. Evini arayan Hassan eşine ve dört kızına hayatta olduğunu söyler. Ailesi onu almaya gelene kadar bir çiftçinin evine sığınır. Hassan, "Evine sığındığım kadın yıkanmama yardım etti ve benim ilk olmadığımı, aynı yerde cesetler bulduklarını, hayatta kalan ilk kişinin de ben olmadığımı söyledi" diyor.

Yoksullar organlarını satıyor

Hindistan’da akraba olmayanlar arasındaki organ nakli bazı istisnalara bağlandı; Filipinliler’de ise gönüllü organ bağışı yasallaştırdı ve organ ticareti yasaklandı. Bu gelişmeler nedeniyle Mısır’da yasadışı organ ticareti ticaretinde büyük bir artış yaşanıyor. Yoksullar borçlarını ödeyebilmek için böbreklerini satıyor, ancak organları satın alanlar genelde söz verdiklerinin çok altında bir ücret ödüyor, üstelik iyi bir bakım yapılmadığı için çoğunlukla organı alınan kişiler hastalanıyor. Örneğin Mısır’da yedi sokak çocuğunun 1400 Euro karşılığında böbreğinin alındığı ortaya çıktı. Daha İyi Bir Çocukluk adlı Dernek'ten Hani Hilal, bu olayın aydınlatılmasına yardımcı olan kişilerden biri. Hilal, resmi makamların konunun üzerine gerektiği kadar eğilmediği görüşünde. Hilal, "Organ nakillerini yapan iki özel kliniğin kapısına kilit vuruldu. Sorumluları bulmak ve yargılamak zor bir şey değil, ancak bunu yapmak yerine sokak çocuklarının üzerine giden içişleri bakanlığı, onlara mağdur gibi değil, adeta fail gibi davrandı" diyor.

Yasal önlemler gündemde

Mısır’da gönüllü organ bağışını yasal kılan, ancak organların yabancılara satışını ve yabancılara organ nakledilmesini yasaklayan bir yasanın yıl sonuna kadar meclisten geçmesi bekleniyor. Ülkedeki organ ticaretinin ciddiye alınması gerektiğini belirten Hani Hilal, "Bir krizdeyiz. Çocuk kaçırmalar, insan ticareti, çocuk organlarının ticareti. İçişleri Bakanlığı sorulara hiçbir yanıt vermiyor, ne söylentileri doğruluyor, ne de anlatılanları inkar ederek halkı yatıştıracak bir açıklamada bulunuyor. Anlatılanlar hakkında elimizde kanıt yok. Yedi çocuğu köprü altında organları alınmış bir halde bulduğumuzda da, polis tutanak bile hazırlamadı. İki ihtimal var, ya her şey bir söylentiden ibaret, ya da görünmez bir el gerçekleri örtbas ediyor" şeklinde konuşuyor.

Esther Saoub / Çeviren: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay