Metropollerin ortak sorunu varoşlar

Dünyanın önemli sorunlarından biri hızlı kentleşme. Kırsal kesimden göçe bağlı bu sorun kentlerin alım kapasitesinin aşıldığı noktada ortaya çıkıyor ve kentlerin çevrelerinde yoksul varoşlar oluşuyor. Berlin’de toplanan Dünya Metropoller Kongresi “Metropolis 2005” çerçevesinde açıklanan raporlara göre, kalkınmakta olan ülkelerde çocukların üçte ikisi varoşlarda yetişiyor. Bu da yetersiz altyapı, oyun ve eğitim alanı anlamına geliyor. Büyük kentler işbirliği girişimi olarak oluşan “Metropolis” 20 yıllık çalışmasının bir bilançosunu çıkardı.

Kentlerde yaşayan dünya nüfusu 1 milyar 200 milyon ve bu sayıya her gün 180 bin kişi daha ekleniyor. BM’nin verilerine göre 25 yıl içinde dünya nüfusunun üçte ikisi kentlerde yaşıyor olacak. Bu eğilimin sonucunu şimdiden görmek mümkün: Kent yoksulluğunda artış. BM Habitat Kurumu Başkanı Anna Tibaiyuka, bu sürecin özellikle kalkınmakta olan ülkelerde kargaşayı arttırdığına dikkat çekerek şunları söyledi:

“Kentleşmenin önündeki en önemli sorun, hızlı büyüme. Bu durumda kent planlaması yapmak mümkün olmuyor ve çoğu kişi gecekondularda yaşıyor. Bu noktada endişeliyiz, çünkü gecekondu mahallelerinde, elektrik, temiz su ve atık su sistemi gibi temel hizmetler verilemiyor, genellikle pislik içinde yaşanıyor...”

Kentler arasında yardımlaşma

Hızlı kentleşme sorununun en ağır yaşandığı bölgeler ise Güneydoğu Asya ve Afrika. Kamboçya nüfusunun yüzde 70’i varoşlarda yaşıyor, Filipinler’in başkentinde bu oran % 40. Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de ise halkın % 30’u aynı konumda. Bu kentlerden Berlin’deki Metropolis toplantısına gelen belediye başkanları ise kentleri için yardım arayışı içinde.

Başkent olan ya da nüfusu bir milyonu aşan kentlerin üye olduğu Metropolis kuruluşu da bu yardımı koordine etmeyi amaçlıyor. 20 yıl içinde 87 kentin üye olduğu Metropolis, her üç yılda bir metropol kentlerin yöneticilerini biraraya getiriyor. Berlin’in Belediye Başkanı Klaus Wowereit, ortak sorunların çözümünde görüş alışverişinin önemine değindi.

“10 milyonun üstünde nüfusa sahip kentlerin yöneticileri ile karşılaştığınızda kendi sorunlarınız küçük gibi görünebiliyor” diyen Klaus Wowereit, bu tür buluşmalarda bir yandan sorunların boyutlarını kavradıklarını, öte yandan kent planlamasında modern anlayış konusunda kalkınmakta olan ülkelerden meslektaşlarına yardımcı olduklarını anlattı.

"Tek sorun para"

Berlin’deki toplantıya katılan Dünya Bankası Avrupa ve Orta Asya sorumlusu Shigeo Katsu ise tek sorunun paradan kaynaklandığını ifade etti. “Birçok kentte sorunların kendine özgür fikirlerle çözüldüğünü gördük” diyen Japon uzman “modern yönetim anlayışı ve her kentin sorunlarına kendine özgü çözümler bulunması çok önemli” buluyor. Metropol Kentler Kongresi katılımcıları çözümün, ancak kentlilerin katılımı ile bulunabileceği konusunda ise hemfikir.