NATO, Afganistan'da genişlemek istiyor

NATO üyeleri kararlı: Uluslararası Güvenlik Destek Gücü, ISAF’ın sorumluluk alanı genişletilecek. Afganistan’daki ISAF bünyesinde 26 NATO üyesi ülke ile 10 müttefik ülkeden yaklaşık 9 bin asker görev yapıyor. ISAF askerleri, şimdiye kadar ülkenin kuzeyinde ve batısında barış ve istikrar önlemlerinin garantisi oldular. Şimdi ise bu sayının 16 bine çıkarılması ve görev alanının güneye doğru genişletilmesi isteniyor.

Şiddet olaylarının son günlerde tırmandığı Afganistan’ın güneyi ise yeni bir kriz odağı olma yönünde ilerliyor. Bölgede geçen ayın ortalarında Taliban milisleri ile yaşanan çatışmalarda 400’den fazla Afganlı yaşamını yitirdi. NATO’nun bu bölgede görev üstlenmesinin nedeni ise “Sonsuz Özgürlük” operasyonu çerçevesinde bulunan Amerikan askerlerinin sayısının 19 binden 16 bine düşürülmesi planları. Buna karşılık güneydeki NATO askerlerinin sayısı iki katına çıkarılarak, 6 bin asker güneyde konuşlandırılacak.

Scheffer kararlı

Toplantı öncesinde bu konudaki kararlılıklarını bir kez daha vurgulayan NATO Genel Sekreter Jaap de Hoop Scheffer, ittifakın bölgeye göndereceği yeni birliklerin kapsamlı olduğunu dile getirdi. Scheffer, bu nedenle de bazı güçlerin, Afganistan’daki demokratik süreci durdurmaya çalışma çabalarına müdahale edebileceklerini kaydetti.

NATO, gelecekte Afganistan’daki ISAF karargahının da farklı şekilde organize edilmesini planlıyor. Şimdiye kadar ISAF komutası, tek bir ülkenin komutasında oluyor ve yılda bir kez değişiyordu. Bundan sonra ise görev değişiminin altı ayda bir yapılması ve komutanın çokuluslu olması hedefler arasında. Bu durumda görev 2007 yılında sırasıyla İngilizler ile Amerikalılar arasında paylaşılacak. Kanada ise 2008 yılında görev almak istediğini bildirdi.

Acil Tepki Gücü

Bu arada NATO’nun oluşturmayı planladığı Acil Tepki Gücü’nün finansmanı hala çözülemeyen sorunlardan. NATO savunma sakanları, zirveyi gölgeleyebilecek bu konuyu da gündemlerine aldılar. Toplam 25 bin askerlik bu gücü üye ülkelerin gönderecekleri birlikler oluşturacak. Genel Sekreter Jaap de Hoop Scheffer, Acil Tepki Gücü’nün sonbaharda göreve başlamasını istiyor.

Ancak üye ülkeler finansman konusunda hala kararlı davranmıyor. Şimdiye kadar öngörülen birliklerin kendi ülkelerince finanse edilmesiydi. Nitekim İspanya, Acil Tepki Gücü’nün öncü birlikleri olarak Pakistan’daki deprem felaketinde bölgeye gönderdiği birliklerin 16 milyon euroluk masrafını kendi karşıladı. Madrid şimdi bu tür ortak görevler için ortak bir kasa oluşturulmasını öneriyor.

Alman tarafı da bu öneriyi destekliyor. Almanya Savunma Bakanı Franz-Josef Jung, birkaç hafta önce Berlin hükümetinin ortak bütçe konusunda iki yıllık bir deneme yapılmasını önereceğini açıklamıştı. Brüksel’deki zirvede bu konuda bir karar çıkması beklenmiyor. Ancak NATO savunma bakanları, sonbaharda Riga’da yapacakları zirvede bir karar vermek zorunda kalacaklar.

Diğer gündem maddeleri

Bu arada NATO savunma bakanlarının Afganistan dışında da görüşeceği konular var. Avustralya ve Yeni Zelanda gibi NATO operasyonlarına destek veren ittifak ortaklarının savunma bakanlarının da katılacağı toplantıda ele alınacak diğer konular Irak, Darfur ve Kosova'da süren operasyonlar ile Riga’da yapılacak bir sonraki zirvenin hazırlıkları.