NATO ile Rusya arasında gerilim

Batılı ülkeleri kendi etki alanına müdahale etmekle suçlayan Rusya, bölgedeki gerginliği tırmandıracağı gerekçesiyle NATO’nun Gürcistan’daki tatbikatına karşı çıkıyordu. Ancak Moskova’nın tepkisine karşın NATO, Tiflis yakınlarındaki tatbikatına başladı.

Rusya’nın tatbikatın hemen öncesinde iki NATO diplomatını sınır dışı etmesi ise, tansiyonu daha da artırdı. Geçen hafta da NATO ittifakı, casusluğa karıştıkları gerekçesiyle, Brüksel’deki NATO karargâhında irtibat görevlisi olarak çalışan iki Rus diplomatı sınır dışı etmişti.

Bugün başlayan tatbikat, gözleri yeniden Gürcistan’a çevirdi. Yaklaşık 5 yıl önce iktidara gelen Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili liderliğindeki Gürcistan yönetiminin en önemli siyasi hedefi, Gürcistan’ın NATO’ya bir an önce üye olabilmesi. Saakaşvili, 2008 yılında İttifak’tan üyelik yol haritası alacakları konusunda oldukça iyimserdi. Bu hedef tutturulamadı, ancak Gürcistan hedefinden vazgeçmiş değil. Zira NATO'ya üye olmayan Gürcistan’ın, Rusya’nın saldırgan tutumu karşısında hiçbir şansı olmadığı ifade ediliyor.

Gürcistan için NATO güvence

Gürcistan, geçen Ağustos ayında Güney Osetya’da yaşanan savaş konusunda Rusya’nın hesap vermesi gerektiği görüşünde. Tiflis'e göre, ülkenin NATO’ya üyelik süreci Moskova’nın cesaretini kırabilir. Hükümet çevrelerinde ‘eğer yol haritası alınmış olsaydı, Rusya geçen yıl Gürcistan ile savaşa girmeye cesaret edemezdi’ görüşü hâkim. Gürcistan Dışişleri Bakanı Vekili Nino Kalandadze, Rusya’ya “dur” denilmesi gerektiğini belirtiyor. Kalandadze, “Rusya, NATO ittifakı içinde görüş ayrılığı olabileceğini, Avrupa Birliği ile İttifak’ın zayıflık gösterebileceğini gördü. Öte yandan Rusya yapmaması gerekenlerin ne olduğunu ya da yaptıklarının ne tür sonuçlar doğurabileceğini de farkında. Rusya böyle devam edemez. Bir ‘dur’ levhası olduğunu kendisi de görüyor" diyor.

Rusya ile derin ihtilaf

Siyasi gözlemcilere göre, Rusya son dönemde siyasi ataklarında aşırıya kaçıyor. Ağustos ayında yaşanan savaşın ardından Rusya, Gürcistan’dan tek taraflı olarak ayrılan Güney Osetya ile Abhazya’nın bağımsızlıklarını tanımıştı. Savaşın sona ermesinden bu yana Rusya her iki bölge sınırında da asker konuşlandırıyor. Gürcistan buna karşı çıksa da şimdilik herhangi bir diplomatik başarı sağlamış değil. İktidardaki Ulusal Hareket Partisi'nden Petre Siskarişvili, “şayet önemsediğimiz ülkelerin oluşturduğu büyük birliğin bir parçası olursak kendimizi daha güvende hissedeceğiz. Çünkü kuzeydeki komşumuzun sürekli olarak tehdidi altındayız" sözleriyle, Gürcistan’ın her tür uluslararası kuruluşa dâhil olmasının ülkenin çıkarına olduğunu belirtiyor.

Saakaşvili'ye eleştiriler

Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili son haftalardaki açıklamalarında, ülkesinin güçlü bir orduya ihtiyaç duyduğunu vurguluyor. Saakaşvili, Gürcistan’ın topçularının Rusya’ya iyi bir karşılık verdiğini de sürekli olarak dile getiriyor. Gürcistan’dan ayrılan Güney Osetya ve Abhazya ise Saakaşvili’nin bu açıklamalarını tehdit olarak algılıyor.

Gürcistan’ın muhalefet kanadındaki siyasiler hükümetin bu tehdit dilinden vazgeçmesi gerektiği kanısında. Muhalefetteki "Gürcistan için İttifak" hareketinden Davit Usupaşvili, Saakaşvili'nin izlediği siyaseti şu sözlerle eleştiriyor:

“Gürcistan, Rusya’ya karşı bağımsız bir politika yürütebilmek için çok küçük ve çok zayıf. Saakaşvili’nin son yıllardaki açıklamaları Rusya'yı korkutmayı, kendisini büyük bir demokrat, Putin’i ise 19’uncu yüzyılın diktatörlerinden biri gibi göstermeyi amaçlıyor. Saakaşvili ayrıca Gürcistan ordusunun eski Rus ordusuna göre daha donanımlı olduğu iddialarını gündeme getiriyor. Bütün bunların bir son bulması gerekiyor."

Gürcü halkından sitem

Yaklaşık bir aydır Gürcü halkı sokaklarda; halk Devlet Başkanı'nın istifasını talep ediyor. Mihail Saakaşvili, ülkeyi otoriter bir şekilde yönetmekle, yargıyı kontrol altında tutmakla, basın özgürlüğünü kısıtlamakla eleştiriliyor. Saakaşvili’nin NATO üyeliğini ise yalnızca kendi çıkarları için gündemde tuttuğu iddiaları dile getiriliyor.

Muhalefet, demokratik reformlar yapılmadan NATO üyeliğinin mümkün olmayacağını savunurken, halk ise NATO üyeliğini sadece askeri değil ekonomik olarak da bir güven unsuru olarak görüyor.

Gesine Dornblueth / Çeviri: Başak Özay

Editör: Murat Çelikkafa