NATO’da reform girişimi sonuçsuz kaldı

“Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, bir süre önce Münih’te düzenlenen Güvenlik Konferansı’nda NATO’nun reformdan geçirilmesini talep ederek, atağa geçmişti. Ancak bu girişimden bir sonuç çıkmadı. Şimdi Vilnius’taki konferansta dışişleri bakanına verdiği talimat ile, ittifak içerisinde diyaloğun güçlendirilmesini ve karar mekanizmalarının esnek hale getirilmesini istiyor. Ancak toplantıda bakan Fischer’in bu yöndeki açıklamalarına fazla ilgi gösteren olmadı.

NATO içinde liderlik konumundaki Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, ittifakın reformdan geçirilmesi talebinin gereksiz olduğunu, sürekli ittifakın ne durumda olduğunun analizini yapmaya hiç niyetli olmadığını belirtiyor. Brüksel’de geçen Şubat ayında düzenlenen ve Başkan George Bush’un da hazır bulunduğu Zirve Toplantısı’nda, Avrupalılar ABD ile yeniden strateji ve siyasi hedefler doğrultusunda diyaloğa geçmek istediklerini beyan etmişlerdi. Bu mesajın ötesinde herhangi bir taahhütte bulunulmamıştı. Vilnius’taki görüşmelerde, NATO’ya bağlı kurumların ve işleyiş mekanizmalarının değiştirilmesi gibi bir konu da gündeme gelmedi.

Dünyanın en büyük askeri gücü sayılan ABD, 56 yıllık geçmişi olan NATO’yu askeri operasyonlarına yardımcı olması için kullanıyor. Afganistan ve Balkanlar’da NATO’yu kullanması mümkün olmuştu, ama Irak’ta olmuyor. ABD, Başkan Bush’un ve Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in söylediği gibi operasyonlarda kendi başına buyruk davranmayı her zaman yeğliyor. Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice da gerçi Avrupa’lı müttefikleri ile görüş alış-verişinde bulunuyor ama, Amerikan çıkarları sözkonusu olduğunda, Rice farklı davranıyor.

Vilnius’ta hiçbir bakan Almanya’nın girişimine destek olmadı. Bunun yerine toplantıya katılan herkes, Ortadoğu’da NATO’nun üstlenebileceği role ilişkin kuramsal tartışmalarla yetindiler. Bakan Fischer de NATO’nun reformdan geçirilmesi yönünde Almanya’nın girişiminin fiyasko ile sonuçlanması nedeniyle Vilnius toplantısını bakanlığı döneminin en ilginç toplantısı olarak niteledi. ‘Eğer gerçekten bu toplatı bu kadar ilginç idiyse, daha önce yapılan tartışma toplantılarının içeriği acaba ne ölçüde boştu’ diye sormak geliyor insanın içinden.“