Nobel ödüllü Ebadi’den İran mesajları

Deutsche Welle'yi ziyaret eden Ebadi, İran'da insan haklarının durumunun iyileştirilmesi gerektiğine dikkat çekerek AB ülkelerini İran ile doğrudan müzakere yapmaya da çağırdı."Böylece Avrupa'nın sadece sözde değil fiili olarak da insan hakları için çaba harcadığını göstermesi mümkün olur" diyen Ebadi, ancak İran'a ekonomik ambargo uygulanması önerisine ise karşı çıktı.

Nobel Barış Ödülü sahibi Şirin Ebadi, DW'de yaptığı açıklamada Avrupa Birliği'nin İran ile son iki yıldır yürüttüğü müzakereleri eleştirdi. Ebadi, Brüksel'in iki yıl boyunca Tahran yönetimi ile görüşmelerinde nükleer programının durdurulmasına odaklandığını hatırlatarak, insan hakları konusunun geri plana itilmesini eleştirdi. Ebadi, "Avrupa için sadece Avrupalıların güvenliği mi önemli? İranlıların güvenliğiyle ilgilenmiyorlar mı" diyerek sert çıktı.

Ambargo etkili bir araç mı?

Ebadi, Brüksel ile Tahran yönetimi arasındaki görüşmelerde insan haklarının öncelik kazanması yönündeki talebini tekrarladı. İran'a Batı tarafından ekonomik ambargo uygulaması yönündeki tekliflere ise karşı çıkan Ebadi, ekonomik ambargodan en fazla zararı devletin değil, sade vatandaşın gördüğünü vurguladı ve bunun getirisi olmadığını söyledi. Bunun yerine Tahran'a siyasi izolasyon uygulanabileceğini belirten Ebadi, uluslararası toplumun Tahran'la diplomatik temsil düzeyini düşürebileceğini, İran'daki büyükelçilerini geri çekebileceklerini vurguladı.

Batılı şirketler ve insan hakları

İnsan hakları savunucusu Ebadi, İran ile ticaret yapan Batılı şirketler ile kurumlardan da insan hakları konusunu dikkate alarak ekonomik ilişkilerini yürütmelerini istedi. Siemens ve Nokia'nın İran'a gelişmiş iletişim teknolojisi transfer etmelerini örnek gösteren Ebadi, hükümetin bunu vatandaşlarının telefonlarını dinleme, internet bağlantılarını kontrol etme şeklinde kullanabileceği ve böylece baskıyı arttırabileceği tehlikesine dikkat çekti.

Rejim gücünü kaybediyor

İran'da seçimlerden sonra düzenlenen gösterilerde sivillere yönelik sert tutumun çok sayıda dini lider tarafından da eleştirildiğine dikkat çeken Ebadi, bunu rejimin zayıfladığının bir göstergesi olarak niteledi. Ebadi, başta Ayetullah Muntazari olmak üzere çok sayıda din adamının hükümeti eleştirdiğini sözlerine ekledi.

İran'daki insan hakları ihlallerine karşı verdiği mücadeleden dolayı 2003 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen 62 yaşındaki Ebadi, hükümetin baskısına rağmen ülkesinde protestoların biçim değiştirerek sürdüğünü söyledi. Ebadi, çocukları gösterilerde ölen ya da kaybolan annelerin her cumartesi bir parkta toplanarak oturma eylemi düzenlediklerini kaydetti.

Avukat olan Şirin Ebadi, özellikle kadın ve çocuk haklarının korunması için uzun yıllardır çaba harcıyor. Bir kez tutuklanarak cezaevine konulan Ebadi, geçici olarak meslekten men edilme cezasına da çarptırılmıştı. Dört hafta önce yapılan devlet başkanlığı seçimleri sonrasında başlayan protesto gösterileri sırada İspanya'da bir konferansta bulunan Ebadi, o zamandan bu yana ülkesine geri dönmüyor ve Avrupa ülkelerinde İran konusundaki bilgilendirme toplantılarına katılıyor.

DW/ET/HK