Nobel Barış Ödülü, Ahtisaari’nin oldu

71 yaşındaki Ahtisaari, Namibya ve Kosova başta olmak üzere birçok uluslararası sorunun çözümündü yürüttüğü başarılı arabuluculuk görevi nedeniyle bu ödüle layık görüldü.

Eski Finlandiya Cumhurbaşkanı ödül töreninde yaptığı konuşmada, ABD başkanı seçilen Barack Obama'ya seslendi ve Orta Doğu sorununun çözümüne "yüksek öncelik" tanımasını istedi.

En büyük barış projesi

Dünyada çözülemeyecek sorun olmadığını belirten Ahtisaari, Orta Doğu'nun dünyanın en önemli barış tesis etme projesi olduğunu kaydetti. Filistin ile İsrail arasında on yıllardır süren sorunun çözüm yolu hakkında görüş belirtmeyen Ahtisaari, Orta Doğu'daki sorunun yıllarca süremeyeceğini, çözüm için mutlaka bir şeyler yapılması gerektiğini vurguladı.

Konuşmasında küresel mali krize de değinen Ahtisaari, krizin gelişmekte olan ülkeleri daha kötü vuracağını belirterek, bu yüzden gelişmekte olan ülkelere yapılan yabancı yardımların kesilmemesini istedi.

Ödül törenine Norveç Kralı Harald ile Kraliçe Sonja'nın da aralarında bulunduğu 1000 kadar davetli katıldı. Ahtisaari 2008 Nobel Barış Ödülü'nün karşılığı 1 milyon 230 bin dolar alacak.

Yaşamını diplomasiye adadı

Eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari, Afrika, Avrupa ve Asya'da son 30 yıldaki birçok krizde arabuluculuk görevi yaptı.

23 Haziran 1937'de bugün Rusya sınırları içinde kalan Viipuri'de dünyaya gelen Martti Oiva Kalevi Ahtisaari, 1965'te diplomasi hayatına adım attı.1973-1976 yıllarında Finlandiya'nın Tanzanya Büyükelçisi olan Ahtisaari, 1977'de BM Genel Sekreterinin Namibya özel temsilcisi oldu, Namibya'nın 1990'da bağımsızlığını kazanmasında önemli rol oynadı.

1980'lerin başında BM'den tekrar Finlandiya diplomasisine dönen Ahtisaari, 1987'de BM Genel Sekreteri Yardımcılığına yükseldi. Ahtisaari 1991'e kadar bu görevde kaldı. 1990'larda Avrupa'ya dönen Ahtisaari, bu dönemde Balkanlar'da barışın sağlanması için çaba sarf etti.

Ahtisaari, Eylül 1992-Nisan 1993'te Bosna-Hersek'te, Uluslararası Eski Yugoslavya Konferansının çalışma grubuna başkanlık etti. Eski Fin Cumhurbaşkanı, Temmuz 1993'te eski Yugoslavya Uluslararası Konferansı Özel Danışmanı olduktan sonra BM Genel Sekreterinin eski Yugoslavya özel temsilcisi olarak görev yaptı.

Ahtisaari, 1994'te 6 yıl için Finlandiya Cumhurbaşkanı seçilmesine rağmen, uluslararası alanda da aktif oldu.

Miloseviç’i ikna eden isim

Martti Ahtisaari, 1999'da eski Rusya Başbakanı Viktor Çernomırdin ile birlikte, eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'i Kosova'daki askeri operasyonları sona erdirmesi yönünde ikna etti.

Cumhurbaşkanlığı döneminde uzlaşmazlıkları çözmeyi amaçlayan sivil toplum örgütü CMI'ı (Crisis Management Initiative-Kriz Çözüm Girişimi) kuran Ahtisaari, 2005'in Ocak ayında, Endonezya hükümeti ve ayrılıkçı Özgür Açe Hareketi arasındaki görüşmelerde arabuluculuk yaptı. 1976'dan beri çatışan taraflar 6 ay sonra barış anlaşması imzaladılar.

Ahtisaari, 2006'da Sırplar ve Kosovalılar arasında Kosova'nın nihai statüsünün belirlenmesi amacıyla yapılan görüşmelere BM özel temsilcisi sıfatıyla katıldı. Uzlaşmayı olası görmeyen Ahtisaari, konuyla ilgili raporunu 2007'nin Mart ayında BM Güvenlik Konseyine sundu ve Kosova'ya BM denetiminde kontrollü bağımsızlık verilmesi önerisinde bulundu. Kosova bir yıl sonra bağımsızlık ilan etti.