Nobel Barış Ödülü sahiplerine verildi

Uluslararası Atom Enerji Kurumu (UAEK) ve başkanı Muhammed el Baradey, Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenen törenle 2005 Nobel Barış Ödülü’nü aldılar. Nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılması doğrultusunda gösterdikleri çabalar nedeniyle bu ödüle Nobel Komitesi tarafından layık görülen Baradey ve UAEK’ya törende 1 milyon değerindeki para ödül takdim edildi. UEAK adına ödülü, Guvenörler Konseyi Başkanı Yukiya Amano aldı.

Nobel Komitesi Başkanı Ole Danbolt Mjos, Barış Ödülü’nün, nükleer enerjinin askeri amaçlarla değil, barışçıl amaçlarla kullanılması için gösterdikleri çabalar nedeniyle UAEK ve Baradey’e verildiğini söyledi. Mjos, ayrıca Baradey’in kişiliğinin UAEK’nın güçlenmesinde önemli bir rol oynadığına dikkat çekti.

UAEK ve Baradey’in çalışmaları

Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, 1957 yılında kuruldu. Bilim ve teknoloji temelli bir organizasyon olan UAEK, nükleer bilim ve teknolojinin barışcıl amaçlarla kullanılması ve planlanmasında üye ülkelere destek sağlıyor. Kurum, nükleer güvenlik standartlarını hazırlamakla beraber, bünyesindeki denetim mekanizması ile ülkelerin taahhütlerini yerine getirip getirmediğini de kontrol ediyor.

Kurumun bu yetkisi Irak savaşı öncesinde çokca ön plana çıkmıştı. Savaş öncesi, ABD’nin, Irak'ın kitle imha silahlara sahip olduğu yönündeki iddialarını UAEK ve Baradey doğrulanmamıştı. Bu nedenle ABD’nin eleştirileriyle karşı karşıya kalan Baradey’in ve UAEK’nın bu ödülle onurlandırılması da bu tutumunda etkili oldu.

Baradey kimdir?

17 Temmuz 1942’de Mısır’da doğan Baradey, Kahire’de hukuk eğitimi aldı. Daha sonra 1664 yılından itibaren bir diplomat olarak BM’nin New York ve Cenevre’deki merkezinde ülkesini temsil eden Baradey, yüksek lisansını da uluslararası hukuk üzerine yaptı.

1984 yılında Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nda çalışmaya başlayan Baradey, dış ilişkiler bürosunun çeşitli birimlerinde çalıştıktan sonra bir süre, dönemin Kurum Başkanı Hans Blix’in yardımcılığını üstelendi. 1997 yılında ise görevinden ayrılan Blix’in yerine geçti.