Oku bakayım: Le – gas – te - ni

Legasteni, yani okuma–yazma zorluğu, sıkça görülen bir sorun. Erken teşhis konamadığı takdirde, okul çocuklarına hayatı zehredebiliyor, çünkü ne düşük zeka ne de tembellikle ilgisi var. Zira birçok ünlü isim bile bu hastalığın mağdurlarından. Masalcı Hans Christian Andersen, polisiye yazarlarının en tanınmışlarından Agatha Christie, Amerikalı edebiyatçı John Irving, eski ABD Başkanı John F. Kennedy, Hollywood yıldızı Tom Cruise ve hatta ve hatta Albert Einstein’ın adı, okuma-yazma güçlüğü çekenler listesinde yer alıyor! Bu arada erkeklerin legasteniden mustarip olma oranı, kızlara göre iki kat fazla.

Legasteninin de farklı çeşitleri, daha doğrusu farklı düzeyleri var. Kimileri yazı yazdığında sürekli aynı hataları yaparken, kimileri de hecelerden anlamlı kelimeler üretemiyor; kimileri hafif legastenik iken, kimilerinin hayatı legasteni nedeniyle normal bir şekilde seyredemiyor. Dünyadaki legasteniklerin sayısı yaklaşık 37 milyon olarak tahmin ediliyor.

Ve legasteni, babadan veya anneden çocuklara geçebiliyor, yani genetik. Nitekim, legasteninin genetik olduğu daha önce tespit edilmişti. Yale Üniversitesi'nden Jeffrey Gruen, altıncı kromozom üzerindeki DCDC2 geninin de legasteniye yol açtığını bulmuştu. Araştırmacılar bu bilgilerden yola çıkarak okuma zorluğunun bu genin eksikliğiyle değil, gendeki bir bozukluk yüzünden meydana geldiğine inanıyorlardı.

Gen değişime uğruyor

Almanya’daki Bonn, Lübeck ve Marburg üniversitelerinde görevli bilim adamları da bu bilgiler ışığında legasteni üzerine kapsamlı bir araştırma yürüttü ve legasteniye neden olan ve DCDC2 adı verilen genin değişime uğramasıyla hastalık riskinin arttığını tespit etti. Araştırmayı yapan bilim adamlarına göre bu gen, mutasyona uğradığında, legasteni riski tam beş kat artıyor.

Araştırma ekibinden Dr. Johannes Schumacher ise “Genin tespit edilmesi, legasteninin tedavisine götürecek ilk adım“ diyor. Okuma - yazma geriliğine neden olduğu tespit edilen ilk genin bu olduğunu belirten Schumacher, özellikle ağır okuma - yazma bozukluklarında, genin değişme uğramasının önemli bir rol oynadığını belirtiyor.

137 çocuk ve ebeveynleri üzerinde gerçekleştiren araştırmaya göre, söz konusu DCDC2 geni, ana rahmindeki ceninin beyin gelişimini etkiliyor. Araştırma ekibinin vardığı sonuçlar, daha önce başka bilim adamları tarafından yapılan çalışmaların sonuçlarıyla örtüşüyor.

Tedavi umudu

Elde ettikleri veriler sayesinde bu bozukluğun nasıl meydana geldiğinin kavranabileceğini belirten Dr. Johannes Schumacher, yaptıkları araştırmayla ilgili şu bilgileri verdi: “Bu bozukluğun tedavisinde bize referans olabilecek bazı bilgiler edindik. Gelecekte daha etkin tedavi yöntemleri uygulayabilmeyi, hatta belki legasteniye karşı önlem alabileceğimizi umuyorum.“

Ancak legasteniye neden olan genin tespit edilmiş olması, hemen bir tedavi geliştirilebileceği anlamına gelmiyor.