Otistiklere umut kapısı

Almanya’da yaklaşık yarım milyon kişi otistik bozukluğa sahip. Bunların yarısı ise otizmin hafif bir türü sayılan Asberger sendromundan muzdarip. Tobias Altrock da bunlardan biri. Asperger sendromunun en belirgin özelliği, bu rahatsızlığı olanların sosyal etkileşim kurmakta zorluk çekmesi.

Tobias Altrock 12’nci sınıfta okulu bırakmış. Şu anda 26 yaşında. Asperger sendromuna sahip insanların yalnızca yüzde 15’i normal bir iş bulabiliyor, çoğu İş ve İşçi Bulma Kurumu tarafından ‘iş yapamaz’ şeklinde sınıflandırılıyor ve çalışmak onlar için hayal oluyor. Tobias Altrock'un kaderini değiştiren ise otistikleri bilgi-işlem alanındaki işlere yönlendiren Berlin'deki “Auticon” adlı danışmanlık şirketi olmuş. Altrock, bu şirket sayesinde bir şirketin bilgi-işlem bölümünde çalışmaya başlamış. Auticon’un kurucusu Dirk Müller-Remus bu işe bir yıl önce başlamış. Müller-Remus, “Benim oğlum da Asperger sendromlu, dolayısıyla bu şirketi kurma fikri onun sayesinde doğdu. Oğlum günlük hayatı idame ettirmekte büyük zorluklar çekiyor, fakat diğer yandan da müthiş yeteneklere ve becerilere sahip. Normal bir mesleğe sahip olabileceğini hiç düşünmemiştik. Böylece otistiklerin üstün özelliklerine dayanan bir şirket kurma fikri oluştu" diye konuşuyor.

Mantık ve algoritma

Müller-Remus, Asperger sendromluların özellikle kalite yönetimi alanında başarılı olduklarını söylüyor. Zira bu rahatsızlığı olanlar çoğunlukla belli bir düzen içerisinde, analitik ve mantıklı düşünme becerisine sahipler. Özellikle piyasada yeni yazılımların denenmesine büyük bir talep olduğu için “Auticon” şirketi de otistiklere bu yönde eğitimler vererek, bilişim firmalarında çalışabilmeleri için aracı olmaya başlamış. Şirket bunu yaparken otistiklerin mevcut birikimini değerlendiriyor. Zira Asperger sendromu bulunan pek çok kişi bilgisayar konusunda zaten kendisini geliştirmiş. Altrock şöyle konuşuyor:

“Sekiz yaşından beri bilgisayarla uğraşıyorum. Problem çözme, programlama, yazılım, donanım… Genel olarak mantık yani. Mantık ve algoritma ile bağlantısı olan her şey benim yeteneklerim kapsamına giriyor. Bununla bağlantılı her konuda başarılıyım.”

Aracılar devreye giriyor

Öte yandan normal bir iş ortamında çalışmak Asperger türündeki otistikler için oldukça zor bir deneyim. Bu nedenle Auticon özel aracıları devreye sokuyor. Elke Seng de bunlardan biri. Seng bir ön görüşmede çalışanın nasıl bir iş ortamına ihtiyaç duyduğunu öğreniyor: “Eleman bir firmada istihdam edildiğinde, mesela onun ışığı sevmediğini, yüksek seslere katlanamadığını, masasının odanın köşesinde durması gerektiğini, sıcak ya da soğuk ortamda çalışabildiğini biliyorum… Bunlar herkeste farklılık gösteren özellikler. Örneğin çeşitli LED aydınlatma lambaları birinde migrene sebebiyet vermişti. Ben de lambanın üzerini bir bantla kapattım. Bazen böyle basit çözümler olumlu sonuçlar verebiliyor.”

“Auticon” firmasının altı danışmanı var. Bu sayının bu yıl sonuna kadar 12’ye çıkarılması öngörülüyor. Yakında Münih ve Düsseldorf'ta da, Asperger sendromluların istihdam edileceği işyerlerinin açılması planlanıyor. Alman ekonomisi için şimdiye kadar atıl kalan büyük bir potansiyelin değerlendirilmesi artık mümkün olacak. Sosyal devletin sırtındaki yük de hafifleyecek. Peki ya bu şekilde iş bulanlar? Elke Seng şöyle konuşuyor: “Kısa zamanda adeta çiçek gibi açıyorlar. Dün bir otist bana ‘aslında psikiyatrıma gitmem gerekiyordu, ama burada çalışmaya başladığımdan beri kendimi o kadar iyi hissediyorum ki artık hekimlere gerek kalmadı’ dedi.”

© Deutsche Welle Türkçe

Insa Wrede / Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay