Pakistan’da yoksulluk zor

11 yaşındaki Osman, yaptığı işi “Yerdeki killeri çapayla ayırıyorum. Suyla karıştırıp bir kenara yığıyorum. Sonra da ağabeyim gelip onları tuğla yapıyor” sözleriyle özetliyor.

Osman, aslında okula gitmek istiyor, ancak okula giderse kızkardeşleri aç kalacak.

Burası Punyab’daki bir köy, Kod Ringid Singh köyü.

Köydeki tuğla fabrikasının sahibi ise Ömer Mutta.

Fabrikasında 30 aile çalışıyor ve bunlar arasında Şerif Masi, karısı, oğlu Osman ve üç çocuğu da var.

Yaşamak için az, ölmek için çok

Şerif Masi, patronunun çalışanlarına 1000 tuğla için 300 Rupi ödediğini söylüyor: “Biz 6 kişi çalıştığımız zaman karım, ben, çocuklarım, ayda 5 bin Rupi, yani 60 euro kazanıyoruz. Bu yaşamak için az, ölmek için çok. Burada bir litre yağın fiyatı ortalama 100 Rupi, bir kilo pirinç de 50 Rupi civarında. Şimdi kızkardeşim evlenecek ve bu yüzden 50 ya da 60 bin Rupi yine borçlanmak zorundayım. Bunun için de çalışmak zorundayım...”

Katolik yardım kuruluşu Caritas’ın Lahor’daki çalışanlarından Ali Maysah, Pakistan’da borçlanmanın aslında yasak olduğunu söylüyor.

Caritas, zor koşullarda çalışan işçileri haklarını arama konusunda cesaretlendirmeye çalışıyor, en azından mümkün olabileceği kadar.

Müfettişlere rüşvet

Ali Maysah, “Yetkililer, görünürde kurallara uyulup uyulmadığına dikkat ediyor, ancak pratikte durum farklı. Örneğin, Ömer Mutta, işyerini kontrol etmeye gelenlere rüşvet veriyor ve istediği gibi çalışmaya devam ediyor. Müfettişler geldiği zaman, burada çalışan çocukları da saklıyor elbette” diyor.

Uzun bir duvar boyunca kırık dökük tuğladan yapılmış derme – çatma kulübelerde yaşayan aileler...

İçme suyu kirli, elektrik ise yok.

Ali Maysah, bu insanların Pakistan’da birer vatandaş olarak da sayılmadıklarını söylüyor.

Kimlikleri ve doğum belgeleri yok

Doğduklarını kanıtlayamadıkları için kimlikleri, seçim hakları ve çocuklarının da doğum belgeleri yok.

Pakistan’da 60 milyon insanın yoksulluk sınırında yaşadığını dile getiren Pakistanlı Sosyolog Esad Bengali, milyonlarca işçi ve Roman’ın da toprak ağalarının boyunduruğunda yaşadığını ifade ediyor.

Ve Hindistan’daki kast sisteminin etkisiyle bugüne değin bu insanların dışlandığını ve ayrımcılığa uğradığını belirten Bengali, sosyal adaletsizliğin yoksulluğu kalıcı hale getirdiğini kaydediyor.

Eğitime bütçe yetersiz

Ayrıca bütçedeki orantısız dağılıma da işaret eden Esad Bengali, bütçenin yüzde 60’ının savunmaya, yüzde 1’inin ise eğitime ayrıldığını söylüyor.

Bengali, bu yüzden de okula gitmek isteyen çocukların medreselerde kaldığına işaret ediyor: “Medreseler, bugün sosyal bir devlet olan Pakistan’da vücut buluyor. Yoksul ailelerin ne beslenebilen ne de giyinebilen çocukları, buralara gönderiliyor. Medreseler, para istemiyor. Çocuklar orada internet, elbise, yiyecek ve eğitimi birarada buluyor. Daha sonra da, örneğin bir camide imam olarak iş buluyor.”