Pamuk'un yargılanmasına başlanıyor

Pamuk’un açıklamalarının yayınından bugüne kadar geçen sürede gerçekleşen Türk Ceza Kanunu değişikliği, davanın nasıl bir seyirde ilerleyeceğine ilişkin karışıklığa neden olmuştu. Son olarak Şişli Savcılığı, yargılamanın Pamuk lehine olan eski TCK’ya göre yapılabilmesi için dosyayı Adalet Bakanlığı’na gönderdi. Duruşma yarın sabah, ancak Adalet Bakanlığı henüz dava ile ilgili resmi bir açıklama yapmış değil.

Diğer taraftan Adalet Bakanı Cemil Çiçek’in gazetecilere yaptığı açıklamalar, Pamuk’un yargılanmasına başlanamayacağı yorumlarına neden oldu. Çiçek, Pamuk'un sözleriyle ilgili İstanbul Başsavcılığı'nın da daha önce soruşturma açtığını ve takipsizlik kararı verdiğini hatırlatarak, bütün bunları değerlendirerek karar vereceğini belirtti. Çiçek, kararın dava gününe yetişmemesi halinde mahkemenin karar ulaşana kadar davayı dondurabileceğini de sözlerine ekledi.

Pamuk ifade vermeyebilir

Fakat Şişli Savcılığı da henüz bu konuda bir açıklama yapmadı. Ancak hukukçular, duruşma gerçekleşse bile Adalet Bakanlığı’ndan yanıt gelmediği sürece Pamuk’un ifade veremeyeceğini, yani yargılamanın başlayamayacağını belirtiyor.

Ancak Adalet Bakanlığı’nın resmi açıklamayı neden yapmadığı, belki de asıl sorulması gereken soru. Bakanlık buna gerekçe olarak, dosyanın kendilerine ulaşmamasını gösteriyor. Ancak bu açıklamanın ne kadar tatmin edici olduğu da tartışmalı. Bakanlığın, Avrupa’nın davaya vereceği öneme göre karar alabilmek için son ana kadar beklediği ve açıklamayı özellikle geciktirdiği de yapılan yorumlar arasında.

Bu arada Avrupa’nın gözünü diktiği davayı izlemek üzere Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Camiel Eurlings de, bir heyetle birlikte İstanbul’a geliyor. Ayrıca, İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün üç temsilcisi de davayı izleyecek.

Pamuk’a neden dava açıldı?

Yazar Orhan Pamuk hakkındaki dava “Türklüğü alenen aşağılamak” iddiasıyla yeni TCK’nın 301. maddesi uyarınca açılmıştı. Suçlamaya, Pamuk’un İsviçre’de yayınlanan “Das Magazin” adlı dergiye verdiği röportajda, "30 bin Kürdü ve bir milyon Ermeni'yi öldürdük. Türkiye'de hiç kimse bunu dile getirmeye cesaret edemiyor. Ben ediyorum" ifadesini kullanması neden olmuştu. İddianamede, Orhan Pamuk hakkında 6 ay ile 3 yıl arasında hapis cezası isteniyor.

Rehn’den Türkiye’ye eleştiri

Dava nedeniyle Türkiye’ye yönelik eleştirel açıklamalar da yapıldı. AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, yazar Orhan Pamuk'un yargılanması konusunda, mahkemenin alacağı kararın ''ifade özgürlüğü ve gerçekleştirdiği reformlar kapsamında Türkiye için bir test'' olacağını öne sürdü. Rehn, ''Mahkemede yarın yargılanacak olan Orhan Pamuk değil, Türkiye'dir'' dedi.

“Umarım Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne ve Kopenhag siyasi kriterlerine uygun davranır'' diyen Rehn, Orhan Pamuk davasından çıkacak sonucun, ifade özgürlüğüyle ilgili Türkiye'de açılan çok sayıdaki diğer davalar için de ''olumlu emsal'' olma fırsatı sunduğunu ifade etti.