Papa’nın kritik ziyareti başlıyor

Papa 16. Benedikt, kritik Türkiye ziyaretine başlamak için bugün Ankara’ya geliyor. Ankara Esenboğa Havaalanı’na inecek olan Papa’yı Türk hükümeti adına Devlet Bakanı Beşir Atalay karşılayacak. Ancak Papa, havaalanından Anıtkabir’e hareket etmeden önce, son anda kesinleşen kritik bir görüşme yapacak. NATO Zirvesi için Riga’ya gidecek olan Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelecek.

Normal protokol kuralları gereğince Erdoğan’ın “Devlet Başkanı” sıfatı taşıyan Papa’yı, Ankara’da ikamet ettiği yerde, Türk hükümeti adına ziyaret etmesi gerekiyordu. Ancak İslamcı gelenekten yetişmiş olan ve partisi Türkiye’deki oylarının büyük kesimini toplumun “Müslüman - muhafazakar kesiminden” alan Başbakan Erdoğan, böyle bir hareketten çekindi.

Ve son anda bulunan “havaalanında görüşme formülü” ile Erdoğan, seçmenleri önünde, “Hristiyan Katoliklerinin liderinin ayağına kadar giden Müslüman siyasetçi” imajından kurtulmuş oldu. Papa’nın Ankara’daki temasları, bunun gibi pek çok sembolik “ayarlama” ile dolu.

Diyanet’le görüşme

“Protokol garipliğinin” bir başka ilginç örneği, Papa’nın Türkiye’deki Müslümanlar açısından en üst kurum olan Diyanet İşleri’nin Başkanı ile yapacağı görüşme olacak.

Yine normal protokol kuralları uyarınca, Türk devlet sisteminde oldukça alt sıralarda yer alan Diyanet İşleri Başkanı’nın, “Vatikan Devlet Başkanı” sıfatını taşıyan Papa’yı ziyarete gitmesi gerekiyordu. Ancak 12 Eylül’de yaptığı Regensburg konuşmasından dolayı Müslüman dünyada oluşan tepkileri yatıştırmak isteyen Papa, Diyanet İşleri Başkanlığı’na gitmeyi tercih etti

B tipi karşılama

Papa’yı Ankara’da bekleyen bir başka ilginç protokol uygulaması ise Çankaya Köşkü’nde Türkiye Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in gerçekleştireceği “resmi karşılama töreni” olacak. Türkiye’deki protokol uygulaması çerçevesinde, ülkeye resmi ziyaret için gelen devlet başkanları, Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde “A tipi tören” ile karşılanıyor.

Ancak Sezer’in talimatıyla Köşk’te Papa için “B tipi”, yani bir anlamda “ikinci sınıf” tören hazırlığı yapıldı. Sezer’in bu kararı, Papa’ya Türkiye’deki tepkiyi göstermesi açısından büyük önem taşıyor. Ülkedeki en keskin “laiklerden” biri olarak tanınan Cumhurbaşkanı Sezer’in, ikinci sınıf karşılama törenini tercih etmesinin altında, Müslümanlıkla ilgili bir unsur yok.

Sezer’in tepkisi, çok farklı iki konudan kaynaklanıyor. Bunlardan ilki, 16. Benedikt’in Papa seçilmeden önce Türkiye’nin Avrupa Birliği üyesi olmasına karşı çıkan açıklamaları. İkinci konu ise Papa’nın Türkiye’ye, Türk yetkililerle görüşmekten çok, İstanbul’daki Fener Rum Patriği ile temas için gelmiş olması.

Bartholomeos’la ortak bildiri

Papa ziyaretinin ikinci kısmını oluşturan İstanbul’da, Fener Patriği Bartholomeos ile ortak bir bildiriye imza atacak. Üstelik, Katolik ve Ortodoks Hristiyanların yakınlaştırılmasını amaçlayan bu bildiri, Fener Patriği tarafından, dünyadaki tüm Ortodoks Hristiyanların lideri anlamına gelen, “ekümenik” sıfatıyla imzalanacak.

Türkiye, Patrikhane’nin “ekümenik” sıfatını tanımıyor. Sezer de Ankara’nın tavrını, konuğu olarak Ankara’ya gelen Papa’ya, “ikinci sınıf tören düzenleyerek” göstermeyi amaçlıyor.