Plastik seliyle mücadele

Ellen MacArthur Vakfı'nın raporuna göre, her yıl 8 milyon tondan fazla plastik dünya denizlerini kirletiyor. Şayet buna karşı bir önlem alınmazsa 2050 yılında denizlerde balıktan çok plastik atık olacak. Bu atıkların çoğu anaforlar nedeniyle açık denizlerde birikiyor. Pasifik Okyanusu'ndaki Midway Adaları da aynı sorunla karşı karşıya.

Plastik yok olma sürecinde zamanla küçük parçalara ayrılıyor. Bu da deniz canlılarının onları yem zannetmesine neden oluyor. Uppsala Üniversitesi'nin bir araştırmasına göre, bu parçacıkları tüketen balıklar büyüyemiyor ve ömürleri kısa oluyor. Plastikle beslenen balıkların insan sağlığını tehdit etme riski de var.

Ocean Conservancy örgütüne göre, 690 ayrı deniz canlısı türü plastik atıkların olumsuz etkileriyle karşı karşıya. Bu atıklarla mücadele için farklı alternatifler geliştiriliyor. Örneğin Florida'daki Delray Beach adlı bira üreticisi çoklu bira kutuları ambalajlarını yenilebilir maddelerden üretmeye başlayacağını duyurdu.

Denizlerde biriken çöplerde en büyük paya plastik poşetler sahip. Polonyalı bir şirket buna buğday kepeği ile çözüm bulmuş. Jerzy Wysocki patentli bu üründe plastik yerine ambalajlarda buğday kepeği kullanılıyor. Bu sayede ambalajlar hem yenebilir, hem de 30 günlük ömrüyle geri dönüşümlü.

Kısa sürede büyüyen bambu plastiğe başka bir alternatif. Duş perdeleri, diş fırçaları ya da bazı bilgisayar ekipmanları bambudan üretilebiliyor. Bambu ve ahşap endüstrisinde faaliyet gösteren Tonggu Jiangqiao şirketi 2008'den bu yana bilgisayar klavyesi, monitör ve fareler için bambu kaplamalar üretiyor.

Alternatifler atıkların azalmasına katkı sağlayabilir ancak okyanusların mevcut çöplerden de arındırılması gerekiyor. Hollandalı Ocean Cleanup projesi, okyanuslara yayılan çöpleri 100 km menzilli yüzer bir baraj sistemiyle toplayarak balıklara ve diğer deniz canlılarına zarar vermesini engellemeyi amaçlıyor. Projenin 2020 yılına kadar uygulamaya konması bekleniyor.

Plastiğin bir kısmı geri dönüştürülerek örneğin çiçek saksılarının üretiminde, yalıtım malzemesi olarak ya da İspanyol Ecoalf şirketinin yaptığı gibi kıyafetlerde kullanılabilir. Madridli moda evi, Akdeniz'de balıkçı tekneleriyle toplanan plastik çöplerden elde edilen liflerle ceket çanta ve daha fazlasını üretiyor.

Plastik orijinal haliyle de pekala yeniden kullanılabilir. BM'nin Rio'daki 2012 Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı'nda pet şişelerden yapılmış devasa balık heykelleri kentin sokaklarını süslemişti. ©Deutsche Welle Türkçe