Polonya'da ibre değişimi gösteriyor

Polonya’da 30 milyon seçmen Pazar günü sandık başına giderek yeni parlamentoyu seçecek. Bundan iki hafta sonra, yani 9 Ekim’de ise ülkede cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Yapılan son kamuoyu anketleri, ülkede bir iktidar değişikliği yaşanabileceğini, çünkü liberal ve muhafazakar partilerin puan topladığını ortaya koyuyor.

Dolayısıyla Polonya’da seçimler ülkede bir politik değişimi beraberinde getirebilir. Geçtiğimiz seçimlerde yüzde 40 oranında oy alarak iktidara gelen eski Komünistler’in bu seçimlerde yüzde 5’lik baraja takılarak parlamento dışında kalarak muhalef parti olma tehlikesi bile var. Siyaset bilimci Aleksander Smolar bu durumu şöyle açıkladı:

“Polonya’da politik bir oyunun ikinci sahnesine tanık oluyor. Geçtiğimiz seçimlerde o dönemin iki büyük politik gücü, Dayanışma Hareketi Solidarnosc ve Unia Wolnosci politik arenadan silinmişti. Çünkü hükümetteydiler. Şimdi aynı durumu iktidardaki sol yaşayacak ve ortadan kaybolacaklar.”

Yeni politikacıların yıldızı parlıyor

Böyle olunca Başbakan Marek Belka gibi şan ve şöhret sahibi bir siyasetçi, seçimleri kaybetmiş bir politikacı olarak tarihe geçecek. Polonya siyasetinde önümüzdeki dönemde başka politikacıların sahneyi alması bekleniyor. Örneğin, Belka’nın yerine geçebileceği yorumları yapılan Vatandaş Platformu PO’dan Jan Rokita. Platformun Genel Başkanı Donald Tusk’un gözü ise cumhurbaşkanlığı koltuğunda.

Bu iki politikacının yanı sıra siyaset sahnesinde güçlenmesi beklenen diğer iki politikacı ise kısa adı PIS olan, muhafazakar Hukuk ve Adalet Partisi’nden ikiz kardeşler Lech ve Jaroslaw Kaczynski. Siyaset bilimci Prof. Smolar, aslında Kaczynski kardeşlerin son 15 yıldır aynı söylemlerle halkın karşısında olduğunu, ancak bu iki politikacının söylemlerine eskiden tepki gösteren birçok seçmenin şu günlerde, bunlara onay verdiğini ifade ediyor.

“İstikrarlı bir hükümet çıkmayabilir”

Yapılan son kamuoyu anketlerine göre, Vatandaş Platformu ile Hukuk ve Adalet Partisi’nin yapacağı koalisyon, parlamentodaki üçte iki çoğunluğa ulaşabilecek. Ancak siyaset bilimci Prof. Smolar, bu iki partinin istikrarlı bir hükümet kuramayacağını savunarak şu değerlendirmeyi yapıyor:

“Bu iki partiden oluşacak koalisyonda iki farklı sorun olabilir. Bunlardan ilki baş aktörlerle ilgili. Bu politikacılar, bugüne değin birçok konuda uzlaşmadan çok, görüş ayrılığına ve tartışmaya neden olmalarıyla tanınıyorlar. İkinci sorunsa partilerin içeriği ile ilgili. Vatandaş Platformu, özellikle ekonomi ile ilgili konularda liberal bir parti. Kaczynski kardeşlerin partisi ise sosyal devlet anlayışını savunuyor.”

Siyaset bilimci Smolar, bu iki partinin Polonya’nın AB’ne ve Almanya’ya karşı izlediği bilinçli dış politikada sorunlara neden olabileceğine dikkat çekiyor ve geçtiğimiz yıl her iki partinin liderlerinin, Polonya Parlamentosu’nun aldığı, Almanya’dan milyarlarca Euro’luk savaş tazminatı istenmesi yönündeki karara destek verdiklerini anımsatıyor.