Portekiz yardım için resmen başvurdu

Avrupa Birliği Komisyonu’nun para ve malî işlerden sorumlu üyesi Olli Rehn’in sözcüsü Amadeu Altafaj, perşembe günü, Portekiz hükümetinin ağır kemer sıkma tedbirlerine başvurma şartı karşılığında istikrar fonundan yardım almak için ortaklarının kapısını çalacağına ihtimal vermediğini söylüyordu. Aynı sözcü bir gün sonraki açıklamasında ise taahhüt altına girmemek kaydıyla, resmî yardım çağrısının yakında gelmesini beklediklerini söyledi. Nitekim başvuru çok geçmedenn geldi. Komisyonun Portekiz krizine yaklaşımı Avrupa Merkez Bankası Başkanı (AMB) Jean Claude Trichet’in yorumundan en az bir noktada farklıydı. Altafaj, Komisyonun Portekiz’e baskı yapıp yapmadığı sorusunu “Kararlarını analiz sonuçlarına göre verip pozisyon belirleyen piyasalar dışında kimse Portekiz’e baskı yapmadı. Bu bakımdan ‘objektif’ bir baskıdan söz etmek doğru olur” şeklinde yanıtladı.

Trichet ise aynı sıralarda banka merkezinin bulunduğu Frankfurt’ta, merkez bankasının Portekiz’i istikrar şemsiyesi altına sığınmaya zorlayıp zorlamadığı sorusuna kısa ve kesin bir yanıt verdi: “Portekiz hükümetine yardım talep etmesi için cesaret verdik.”

"Portekiz önemli bir adım attı"

Baskı faktörünün ne kadar rol oynadığı tam açıklık kazanmasa da Portekiz’in euro istikrar fonundan yardım istemesi başkentlerde ve Avrupa Parlamentosu’nda olumlu yankı buldu. Hristiyan Demokratların parlamento grubu başkanı Joseph Daul, şimdi dayanışma göstermek kadar normal bir şey olamayacağını belirtti. Sosyal Demokrat Avrupa parlamenterlerinin grup başkanı Martin Schulz da euronun istikrara kavuşturulması yolunda son derece önemli bir adım atılmış olduğunu söyledi:

Schulz, “Böylece, bir ülkenin spekülâsyonla dize getirilebileceğini ve euronun parçalanabileceğini sananlara karşı en isabetli tedbir alınmış oldu. Bu nedenle krizin İspanya’ya sıçrayacağını sanmıyorum. Tabii ki ticari bankalar arasında organik bağlar var. Ama şimdi alınan kararla bankalar taze paraya ve istikrara kavuşacak. Zaten şimdi en çok buna ihtiyaç var” şeklinde konuştu.

Sıradaki İspanya mı?

Endişelerin odak noktasında şimdi, ekonomik bakımdan Portekiz, Yunanistan ya da İrlanda’dan çok daha önemli olan İspanya var. Komisyon sözcüsü Altafaj İspanya’nın izlediği konsolidasyon programından endişe duymak için hiçbir neden olmadığını dile getirdi. Altafaj, “Komisyonun ekonomik kıstasları açısından İspanya raydan çıkmamıştır” dedi.

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean Claude Trichet, piyasaların İspanya’dan, başlatılan reform programından sapmamasını beklediğini söyledi. Bu aynı zamanda kemer sıkma tedbirlerine ters düşmemeleri için sendikalara verilmiş bir mesaj da. Çünkü Madrid yönetiminin tasarruf paketini kamuoyuna benimsetebileceğine dair birtakım endişeler var. Portekiz de mali yardım alabilmek için ek reformları kabul etmek zorunda kalacak. Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu’nun eş başkanı Rebecca Harms krizdeki ülkelere ağır baskı yapılmaması uyarısında bulundu.

Harms, “Portekiz için yardım paketi hazırlarken Yunanistan krizinde yaptığımız hatalara tekrar düşmeyelim. Portekiz borçlarını düşürmeli ve bütçe politikasını değiştirmeli. Ama ağır yardım şartları ileri sürerek bu ülkenin gelişme imkânlarını boğmamaya ve iki yerden nefesini kesmemeye dikkat etmeliyiz” şeklinde konuştu.

Harms aşırıya kaçılmamasının istikrarlı euro ülkelerinin de yararına olacağı görüşünde. Çünkü istikrar fonuyla sadece borçlu ülkeler değil ama aynı zamanda, zengin ülkelerin bankaları ve dolayısıyla vergi mükellefleri de korunmuş oluyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Christoph Hasselbach / Çeviri: Aydın Üstünel

Editör: Ahmet Günaltay