1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Rice’dan Ankara’ya Irak uyarısı

Zeynep Gürcanlı / DW-Ankara25 Nisan 2006

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice Türk yetkilileri, “Kuzey Irak’taki mevcut istikrarı bozmamaları” konusunda uyardı. Rice, “PKK ile mücadeleyi Kuzey Irak’ta istikrarsızlık yaratmadan gerçekleştirmek istiyoruz” dedi. Ankara'dan Zeynep Gürcanlı'nın notları...

https://p.dw.com/p/Aa3z
ABD'li bakanın Ankara temasları önem taşıyor
ABD'li bakanın Ankara temasları önem taşıyorFotoğraf: AP

Türkiye, bir yandan PKK ile mücadele kapsamında ülkenin güneydoğusuna son yılların en büyük askeri yığınağını yaparken, diğer yandan da Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ı ağırlamayı bekliyor.

Birkaç saat içinde Ankara’ya gelecek olan Rice’la görüşülecek konuların en başında, Irak’taki durum ve PKK’nın Kuzey Irak’ta son dönemde artan varlığı bulunuyor.

Rice’in gezisi, PKK ile mücadele konusunda kritik öneme sahip. Çünkü Ankara, PKK ile mücadeleyi, kendi toprakları dışına, Kuzey Irak’a da taşımak için fırsat kolluyor. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök, hafta sonunda yaptığı açıklamada Ankara’nın bu isteğini ilk kez açıkça dile getirdi ve Türkiye’nin sınırötesi harekat yapabileceğinin işaretini verdi.

Türkiye güneydoğuya asker yığdı

Askerlerini sınır bölgesine yığan Ankara’yı harekete geçmek konusunda durduran tek şey ise, Washington yönetiminin tepkisi.

Ancak Rice bu tepkiyi daha Ankara’ya ulaşmadan ortaya koydu bile. Amerikan Dışişleri Bakanı uçakta yaptığı açıklamada Türk yetkilileri, “Kuzey Irak’taki mevcut istikrarı bozmamaları” konusunda uyardı. Rice, “PKK ile mücadeleyi Kuzey Irak’ta istikrarsızlık yaratmadan gerçekleştirmek istiyoruz” dedi ve ekledi: “Türk yetkilere mesajımız tam olarak bu olacak.”

ABD Kuzey Irak'ta sorun istemiyor

Bu diplomatik ifadenin anlamı şu: Washington yönetimi, Talabani ve Barzani’ye bağlı kuvvetler sayesinde, Irak’ta çatışmaların yaşanmadığı tek bölge olan Kuzey Irak’ta sorun istemiyor. Türkiye’nin PKK ile mücadele amacıyla sınırötesi harekata girişmesinin, Iraklı Kürt grupları rahatsız etmesinden, dolayısıyla da Irak’taki tek istikrarlı bölge olan Kuzey’in de karışmasından korkuyor. Kısacası Rice, daha Türkiye ziyaretine başlamadan Ankara’yı, böyle bir taleple gelinmemesi konusunda uyarıyor.

Rice’ın Ankara’da görüşeceği diğer bir önemli konu ise İran. Amerikan dışişleri Bakanı Ankara’ya ulaşmadan, İran konusunda vereceği mesajı da açıkladı. “Türkler İranlılar’a, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde mesaj vereceklerine eminim” dedi. Rice, bu sözlerle Türk hükümetinden, Tahran’a karşı uluslararası camia ile birlikte hareket edilmesini istedi.

Ankara'nın İran hassasiyeti

Rice’ın İran konusundaki mesajına Ankara’nın yanıtı da gecikmedi. Türk Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Namık Tan, Rice’ın gelişinden hemen önce yaptığı açıklama ile, İran’ın nükleer program görüşmelerini yürüten baş müzakerecisi Ali Laricani’nin Ankara’ya gelmek istediğini, ancak bu ziyaretin Türk yetkililerin isteği üzerine ertelendiğini söyledi.

Ankara’ya Atina’dan gelen Rice’ın Türk yetkililerle konuşacağı konular, sadece Iran ve Irak’la sınırlı değil. Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği ve Kıbrıs sorunu da Ankara’da masaya yatırılacak.

AB üyeliği için destek

Yolda yaptığı açıklamalarda bu konulara da değinen Rice, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine Washington’un desteğini tekrarladı. Türkiye’nin demokrasi ve islamın birarada yaşayabileceğinin kanıtı olduğunu söyleyen Rice, diplomatik bir üslupla demokratik reformların sürmesi gerektiğini de vurguladı.

TSK ile ilgili beklentiler

Rice’ın açıkça söyleyemediklerini, Washington’daki yardımcılarından biri, Türkiye konularına bakan yetkili Matt Bryza dile getirdi. Bryza, Washington’da gazetecilere Rice ziyareti hakkında verdiği brifingde, Türk ordusunun siyaset üzerindeki rolünün azaltılmasına ilişkin Avrupa Birliği beklentilerini hatırlattı. Bryza, “Biz de Türkiye'nin Avrupa Birliği’ne üyeligini saglayacak reformlari ilerletmesine destek veriyoruz” dedi.