Rum tarafı Kuzey Kıbrıs'a yardımdan endişeli

Başbakan Mehmet Ali Talat’a göre, Avrupa Birliği’nin Kıbrıslı Türkler‘e yönelik açılımı bir tür gümrük birliği anlaşması ve Rumlar‘ın girişimiyle 5 Temmuz 1994’te alınan Avrupa Birliği Adalet Divanı kararlarını, yani ”ambargoları” by-pass ediyor. Kuzey Kıbrıs’la doğrudan ticaretin yolunu açan ve bu bölgeye 259 milyon euroluk yardım öngören paket, Talat’ın ifadesiyle ”bir ilerleme” olarak değerlendiriliyor. Ancak ortada ciddi bir sorun var. Ambargolar nedeniyle tam 10 yıl önce ihracata yönelik üretimden çekilen Kıbrıslı Türkler‘in Avrupa’ya satacak malları yok.

Annan Planı’na göre neredeyse tamamının Rumlar‘a bırakılacağı Güzelyurt’ta birçok narenciye bahçesi bakımsızlıktan kurumuş. Bazılarında ise ihraç edilemediği için bir yıl önceki ürünler halen dalda duruyor. Patates tarlaları zarar görmüş; yılda sadece 3 bin ton patates üretiliyor, bunların çoğu hastalıklı. Nitelikli patates ise iç piyasaya dahi yetmiyor. Tekstil ve diğer sektörlerde de durum aynı. Kuzey Kıbrıs’taki fabrikaların kilitleri bile pas tutmuş.

Paketin devreye girmesiyle narenciye ve patates üretiminde bir yıla kadar bir toparlanma sağlanırsa, Kıbrıslı Türkler Avrupa’ya ihraç edilecek tarım ürünü bulabilecek. Tekstil ve diğer sektörlerde ise yeniden üretim en az 2 yıl alacak. Bir başka deyişle paketin kuzeyin ekonomisine katkısını görmek için birkaç yıl beklemek gerekecek.

Rum tarafı endişeli

Komisyon‘un Türkler‘e yönelik paketi Rum cephesinde ise endişe yaratttı. Rumlar açılımların ileride ”Türkler‘in tanınması” tehlikesine yol açabileceğinden endişe ediyor. Rumların bu kaygısını önlemeye çalışan AB‘nin Kıbrıs’taki büyükelçisi Adrian Van Der Meer, Günther Verheugen’ın Brüksel’de paketi açıklamasının hemen ardından Rum kesiminde bir basın toplantısı düzenledi. Van der Meer, Rumlar‘a "Önlemler sadece Türkler‘in ekonomik izolasyonuna yönelik, tanınmaları söz konusu değil, biz Ada’nın birleşmesini destekliyoruz” mesajını verdi.

Rum yönetimi yetkilileri de Kıbrıslı Türkler‘e yönelik ekonomik önlemlerin Eylül ayına kadar açıklanacak hale gelmesi için çalışmaları hızlandırdılar. İktidardaki AKEL partisi Komisyon‘un açılımı karşısında derhal inisiyatif alınması gerektiğini, aksi halde Kuzey’le Avrupa arasında kurulacak ilişkinin ileride ciddi sonuçlar doğuracağını duyurdu.

Rumlar‘ın pakete karşı düşündüğü diğer bir mekanizmaysa açılımları hazırlayan Avrupa Birliği Komisyonu‘nun mahkemeye verilmesi. Rum hükümet sözcüsü Kipros Hrisostomidis paketin Avrupa Birliği mahkemelerine havale edilmesi talebinde bulunacaklarını ve Türkler‘e yönelik önlemlerin ertelenmesini isteyeceklerini açıkladı.