Rusya - AB görüşmeleri başladı

Kasım ayındaki AB - Rusya zirvesinda kararlaştırıldığı gibi karma bir uzmanlar heyetinin, Rusya’daki insan hakları durumunu tartışacağı düzenli toplantıların ilki bugün Lüksekburg’da başladı. Ancak toplantı öncesinde dün Brüksel’e gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’a, AB’nin üst düzey temsilcileri Rusya’daki insan hakları ihlallerine ilişkin bazı eleştiriler yöneltti.

AB’nin Dışişleri Komiseri Benita Ferrero Waldner, bu konuda Rusya’ya yöneltilen en yoğun eleştirilerin Çeçenistan’la ilgili politikasından kaynaklandığını dile getirdi. Ancak Benita Waldner’in, köklü ortaklıklarda karşılıklı açık sözlülüğün önemine atıfta bulunup, ardından insan hakları konusunda Rusya yönünde dile getirdiği eleştiriler ise, aksine diplomatik kalıpların dışına çıkmayan bir özellik taşıyordu.

Rusya’nın önceliği

Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u ise en fazla geçen yılın Mayıs ayından beri AB üyesi olan Baltık cumhuriyetlerindeki Rus uyrukluların sorunları ilgilendiriyor. Estonya, Letonya ve Litvanya’daki Ruslar’ın bir an önce yaşadıkları ülkenin uyruğuna kabul edilmesini isteyen Rusya Dışişleri Bakanı, geri kalanlara da hiç değilse yerel seçimlere katılma hakkı talebinde bulunuyor. Lavrov’un üçüncü ve son talebi ise Avrupa Azınlık Konvansiyonu’nun ulusal hükümetlerce bir an önce onaylanması.

AB’yi temsilen dünkü görüşmede hazır bulunan Lüksemburglu Dışişleri Konseyi Dönem Başkanı Jean Asselborn, AB’nin Dış İlişkiler Sorumlusu Javier Solana ve Dışişleri Komiseri Ferrero-Waldner ise Baltık devletlerinde yaşayan Ruslar’a AB standartlarına uygun ve adil biçimde davranılacağı güvencesini verdi. Ayrıca Moskova’nın Kuzey Kafkasya’da insan haklarını ihlal etmemesi koşuluyla, Çeçenistan’ın yeniden imarı için maddi destek vaadinde de bulundu.

AB’nin beklentileri

AB’nin Moskova’dan beklediği diğer adımların başında, Rusya’nın hala kendi parçası olarak algıladığı Gürcistan ve Moldava’daki askeri birliklerini geri çekmesi yer alıyor. Rus Dışişleri Bakanı Lavrov’un bu konudaki açıklaması, bu istemin ne denli gerçek dışı oduğuna işaret.

Nitekim Lavrov bu taleplere karşılık “AB gibi Rusya Federasyonu’nun da komşusu olan bu ülkelerde insanların barış ve istikrara kavuşmasını istiyorsak, bu hedefe varmak için bir dizi seçenek üzerinde tartışabiliriz. Ancak bu ülkelerle işbirliği konusunda Avrupa nasıl doğru bildiği yoldan gidiyorsa, bizim de kendi bildiğimiz yoldan gitmemizi anlayışla karşılaması gerekir” diye konuştu.

İran – Rusya ortaklığı

Geçen hafta imzalanan bir anlaşma ile Rusya’nın nükleer santral tesisini üretime hazırlama ve gereksim duyduğu nükleer yakıtı sağlama konusunda yükümlülük üstlendiği İran’ın Buşehir kentindeki atom reaktörü, ABD’nin açıklamalarına göre Tahran’ın gizli nükleer silah projelerinde önemli bir yer tutuyor. Bu pürüze rağmen Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov gibi Lüksemburglu Konsey Dönem Başkanı Asselborn da bu konuda Rusya, ABD ve AB arasında tam bir uyum bulunduğunu söylüyor.

Rusya ile AB arasında imzalanacak kapsamlı ortaklık anlaşmasının dış politika, ekonomi, adalet ve kültür alanlarını kapsayan dört temel maddesine ilişkin belirlemelerin 10 Mayıs’taki yeni zirveye kadar imzaya hazır hale getirilmesi gerekiyor. Asselborn, bu yolda aşılması gereken engellere karşın iyimser bir tavır sergiliyor.