Rusya ve Uknayna arasında doğalgaz savaşı

Henüz uzlaşma belirtileri yok, doğal gazın patronu Rus Gazprom şirketi ile Ukrayna’daki alıcısı arasındaki diyalog adeta kopmuş gibi. Rus şirketi yılbaşından itibaren, bin metreküpünü 50 dolara sattığı dogal gazın fiyatına %400 oranında zam yaparak 50’den 220 dolara çıkaracak.

Gaz fiyatıyla ilgili tartışma çoktan ekonomik olmaktan çıkıp Moskova ile Kiev yönetimleri arasındaki siyasi çekişmeye dönüştü. Ukrayna Parlamentosu’ndaki komünist kanat, doğudaki eski büyük dost devletin kararını anlayışla karşılıyor. Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko’nun halk düşmanı dış politika izlediğini savunan Vladimir Mironenko da Rusya’ya hak verenlerden.

“Rusya’nın bir yandan Ukrayna ekonomisini desteklerken diğer yandan siyasi hakaretlerini sineye çemseni bekleyemeyiz” diyen politikacı, sözlerini şöyle sürdürüyor: “Ortak ekonomik bölge oluşturulmasına karşı çıkıp Ukrayna’nın NATO’ya girmesi için çalışan bir milliyetçiyi nasıl gaz pazarlığı için Moskova’ya gönderirsiniz.”

Rusya’nın yolu Ukrayna’dan geçiyor

Rusya, doğal gaz fiyatını artık sübvanse etmeyip dünya piyasasına uydurmak istediğini söylerken, Kiev’deki sorumlular “Biz ihtiyacımız olan gazı alırız” diyorlar. Rusya’nın batıya sevkettiği doğalgazın %80’i Ukrayna topraklarından geçtiği için borulardan gaz almak gerçekten kolay.

Rusya buna hırsızlık derken, Ukrayna nefsi müdafadan söz ediyor ve Kırım’da üslendirilen Karadeniz filosu için de Rusya’nın çok az para ödediğinden söz ediyor. Kiev yönetimi ayrıca radar üslerindeki Rus askerlerinin geleceğini de gündeme getirmek istiyor.

Ruslar’a duyulan öfke

Devlet Başkanı Yuşçenko bu gibi görüşlere katılmamakla birlikte Gazprom’un bu kez pazarlığa yanaşmamasını da hesaba katmak zorunda. Başkan’ı destekleyen siyasi ittifakın önde gelenlerinden Yaroslav Kendsor, Ruslar’a duyulan öfkeyi daha geniş bir çerçevede ele alıyor.

Kendsor, “Ukraynalılar’ın tasarruflarından çalınan 136 milyar Ruble’yi Moskova’dan talep etmeliyiz” diyor ve ekliyor: “Ukrayna halkına zulüm uygulayıp milyonlarca Ukraynalı’yı yok eden Sovyetler Birliği’nin hukuki varisi olan Rusya, tıpkı Almanlar’ın Yahudiler’e ödedikleri gibi, Ukrayna devletine ve Ukrayna milletine tazminat ödemelidir.”

Rusya silah olarak kullanıyor

Ancak bu talepler yerine gelmeyecek. Rusya doğalgaz fiyatını, nüfuz alanından çıkıp batı Avrupa’ya yönelmeye çalışan eski cumhuriyetlere karşı siyasi silah olarak kullanıyor. Tıpkı Gürcüler’e, Balkan ülkelerine ve Polonya’ya yaptığı gibi. Beyaz Rusya ise Moskrova’ya olan kayıtsız şartsız bağlılığa sayesinde doğalgazın bin metreküpüne sadece 46 dolar ödüyor.

Ukrayna’nın doğalgaz boru hattını kapatması durumunda, Avrupa’nın soğukta kalabileceğini hesap eden Alman enerji şirketleri şimdiden doğal gaz rezervlerini arttırıyor ve diğer beş ülkeden doğalgaz nakleden boru hattı şebekesinin darboğazı önleyebilecek kapasitede olduğunu savunuyor. Ancak Ukrayna’nın uzun süre Rus gazına geçiş izni vermemesi durumunda, Almanya’nın başına neler gelebileceğini kimse düşünmek istemiyor.