Rusya'da 5 yıllık terör dalgası

Kuzey Osetya’nın Beslan kentinde yaşanan rehine eylemi, Çeçen teröristlerin 5 yıl önce Moskova’da düzenledikleri ve 300 kadar kişinin öldüğü terör saldırılarından sonra yapılan en kanlı eylem. 9 Eylül 1999‘da Moskova’nın göbeğindeki bir apartmana bomba yerleştirilmiş, meydana gelen patlamada apartmanda oturan 93 kişi yaşamını yitirmişti.

Ardından Rusya’nın güneyindeki Volgodonsk ve Bujnanksk daki iki apartmana daha bomba atılmış ve patlamalarda toplam 200 civarında vatandaş yaşamını yitirmişti. Tam 5 yıl önce düzenlenen saldırıların bugün yıldönümü.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ”Tarihte, Rusya’ya diz çöktürmeye çalışan çok kişi oldu, ancak başarılı olamadılar. Bu kez de diz çökmeyeceğimizden emin olabilirsiniz” sözlerini duyanlar, sanki geçen hafta Kuzey Osetya’nın Beslan kasabasında yaşanan dramanın ardından konuşmuş hissine kapılıyor, ama hayır. Bu sözler, beş yıl önce başbakanlık görevine yeni getirilmiş Vladimir Putin’in, Moskova’da 9 katlı bir apartmana düzenlenen bombalı saldırının ardından sarfettiği sözler.

Putin göreve geldikten bir ay sonra

Putin’in göreve gelmesinden tam bir ay sonra Rusya tarihinin en kanlı terör saldırılarıyla karşı karşıya kaldı. Eylül ayındaki saldırının ardından Ekim 1999‘da Rusya’nın güneyindeki Wolgodonsk ve Bujnaksk kentlerinde iki apartmana daha bombalı saldırı düzenlendi, meydana gelen patlamalarda yüzlerce kişi yaşamını yitirdi. Moskova, Wolgodonsk ve Bujnaksk’daki saldırıların arkasında kimlerin olduğu, bugün bile hala açığa kavuşmadı.

Putin’in göreve gelmesi de ilginçti. O zamana kadar ülkede adı duyulmamış gizli servis şefi, dönemin Devlet Başkanı Boris Yeltsin tarafından birdenbire yeni başbakan olarak tanıtıldı. Putin‘in başbakanlık görevine gelmesinin ardından yaşanan terör saldırıları sonrasında 1999 yılı Ekim ayında Rus birlikleri Çeçenistan’a girdi ve terörle mücadeleye başladıklarını duyurdu, yani ABD’deki 11 Eylül saldırılarından tam iki yıl önce.

Terör saldırılarıyla sarsılan Rusya, ABD’ye de 11 Eylül saldırılarından sonra destek veren ilk ülke oldu. Putin o zamanlar, Rusya’nın, insanın kendi ülkesinde terör yaşamasının ne anlama geldiğini iyi bildiğini söyleyerek, Amerikan halkının duygularını anlayabildiklerini ifade etmişti.

Çeçenistan sorunu hala çözümlenmedi

1999 yılındaki saldırılardan beri Putin, Çeçenistan sorununu uluslararası terör sorunu olarak nitelendirmiş, saldırılar karşısında güvenlik önlemlerini artırmaya ve güvenlik kuvvetlerinin yetki alanlarını genişletmeye başlamıştı. Rusya’daki ilk terör dalgasının ardından tam 5 yıl geçti ve Rusya bugün bir kez daha terör saldırılarıyla karşı karşıya.

Bu arada Çeçenistan sorunu hala çözüme kavuşmuş değil. Rusya, saldırıların ardında eski Çeçenistan Devlet Başkanı Aslan Mashadov’un bulunduğunu iddia ediyor. Mashadov ise, Beslan’daki kanlı rehin alma olayının ardından yaptığı açıklamada suçlamaları geri çevirmiş ve politik çözümü gündeme getirerek Çeçenistan sorununun sadece politik olarak çözülebileceğine inanıyorum. Kimden gelirse gelsin, Çeçenistan sorununu çözüme kavuşturacak tüm çözüm önerilerine açığız ve barış için atılacak adımları destekleyeceğiz” demişti.