1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Rusya’da zenginlerin işi zorlaşıyor

Horst Kläuser13 Kasım 2003

Rusya’da zenginlere karşı adli makamların başlattığı gözaltı uygulamalarının yaygınlaşması gündemde. Petrol devi Yukos şirketinin patronu Mihail Hodorkovski’nin tutuklanmasının ardından savcılık diğer zenginlere karşı da harekete geçeceği sinyali verdi.

https://p.dw.com/p/AbVd

Moskova’da günlerden beri bu konuda ortaya atılan söylentiler üzerine konuşuluyor. Hodorkovski, ağır yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanmıştı. Siyasi gözlemciler, Rusya’daki başka patronların da 90’lı yıllarda gerçekleştirilen özelleştirmeler srasında devletin sırtından zengin olduklarını belirtiyorlar.

Rus adli makamları, bir süreden beri Yukos ve diğer petrol şirketlerinin petrol arama lisanslarını mercek altına yatırıyor. İncelemeler sırasında ne işletmelerin, ne devlet makamlarının, ne hükümetin, yani hiç kimsenin lisans dağıtımında özenli davranmadığı saptanıyor. Bunda yasaların gelişi güzel hazırlanmış olmasının da etkili olduğu tahmin ediliyor.

Rus zenginler tedirgin

Sıranın kendilerine geleceği korkusuyla, Rusya’nın ikinci zengini konumundaki Roman Abramoviç gibi kimi patronlardan şu sıralarda hiç ses çıkmıyor. Bilenen şey, sahibi olduğu işletmelerin birçoğunu elinden çıkarmış olduğu.

Hisselerinin bazılarını Hodorkovski’nin Yukos şirketine satması, holdingi dünyanın dördüncü büyük işletmesi durumuna getirmiş, Abramoviç’i de ihya etmişti. Evlilik yoluyla Yelzin Ailesi’ne akraba olan başka bir milyarder olan Deripaska ise farklı bir yol izledi: Deripaska, gözlerden ırak kalacağı hesabıyla günlük işlerden çekildi ve yönetim kurulu başkanlığına gelmek istediğini duyurdu.

Savcıların ses tonu yükseliyor

Bu arada Rus başsavcılığının da ses tonu gittikçe sertleşiyor. Başsavcı vekili Koleznikov, Hodorkovski hakkındaki soruşturmanın acilen tamamlanmasının hedeflendiğini, ama soruşturmanın 12 ay ya da iki yıl daha sürebileceğini de söylüyor, böylece diğerlerine de gözdağı vermiş oluyor. Başsavcıvekili şöyle konuşuyor:

”Evet Hodorkovski katil değildir, kimseyi öldürmemiştir. Ama asgari maaşlar konusu da vardır. Yaklaşık 49 bin Rus vatandaşı emekli maaşını alamamıştır. Bunlar ne yiyeceklerdir? Bu durum ayrıca 100 bin kadar çocuğun bakımdan yoksun kalması demektir. Dışarıdaki diğer para babaları yoksul vatandaşın ne yaptığını bir düşünsünler! Ceza Yasası bunlar için en fazla 10 yıl hapis cezası öngörüyor, ne yazık ki daha fazla değil.”

Başsavcıvekili, özelleştirme uygulamalarının iptal edileceği ve doğal kaynakların devlete devredileceğinden de açıkça sözediyor. Hodorkovski’nin oluşturduğu ve parasal destek verdiği ”Saydam Rusya” adlı vakıfa göre bu, tamamen siyasal amaçlı bir tavır, ayrıca anayasayı ve hukukun üstünlüğü ilkesini çiğniyor, vatandaşları da baskı altına alıyor.