Sırbistan'da yeni anayasaya onay

Kesin olmayan resmi sonuçlara göre “evet“ oyları yüzde 52 düzeyinde çıktı. Sırbistan’daki referandum aynı zamanda tartışmalı Kosova sorununun geleceği açısından da büyük önem taşıyor. Seçmenlerin yüzde 54’ünün sandık başına gittiği oylamayla ilgili ayrıntıları, DW adına Belgrad’da bulunan Filip Slavkovic derledi:

Sırbistan’da geçtiğimiz yaz Karadağ’ın Sırbistan’dan ayrılmasının ardından yeni bir anayasanın hazırlanması elzem hale gelmişti. Anayasanın, aynı zamanda Belgrad’daki büyük hükümet krizinin aşılması ve tartışmalı Kosova sorunun çözümü yönünde de önemli bir kilometre taşı olması isteniyordu. Bu doğrultuda hazırlanan yeni anayasa hafta sonu yapılan yapılan referandumda kabul edildi. Kesin olmayan resmi sonuçlara göre “evet“ oyları yüzde 52 düzeyinde çıktı. Seçime katılım oranının ise yüzde 54 dolayında olduğu belirtiliyor.

Kosova'nın geleceği

Hafta sonu halkın oyuna sunulan metinde, Kosova’nın, Sırbistan’ın ayrılmaz bir parçası olduğu açık bir şeklide ifade ediliyor. Belgradlı siyaset bilimci Vladimir Goati, böylece yeni anayasa için yapılan referandumun aynı zamanda Kosova lehine ya da aleyhine bir oylamaya dönüştüğüne de dikkat çekiyor.

Milliyetçi-muhafazakar Sırp Başbakan Vojislav Kostunica’nın, Kosova’yı Sırbistan’dan ayırmak isteyenlere karşı referandum gecesi sert tehditler savurması da, siyaset bilimci Goati’nin saptamasını doğrular nitelikte. Kostunitsa, seçim gecesi “Kosova’nın koşullu, sınırlı ya da başka bir şekilde bağımsızlığına imkan tanıyan herhangi bir kararın alınmasına vesile olan ve böyle bir kararın ardından Kosova’nın bağımsızlığını tanıyacak ülkeler, bunun sonuçlarına da katlanmak zorunda“ diye konuştu.

Arnavutlar boykot etti

Kosova’da ise sadece Sırplar’ın kontrolündeki bölgede yaşayanlar anayasa referandumunda oy kullandı. Güney Sırbistan’daki Arnavutlar da boykot kararı alarak sandık başına gitmedi. Voyvodina gibi azınlık gruplarının yoğun olarak yaşadığı bölgelerde de katılım hayli düşük gerçekleşti.

Uluslararası gözlemciler, yeni Sırp Anayasası’nın yurttaş ve azınlık hakları konularında Avrupa standartlarına uygunluğu konusunda birleşiyor. Ancak halkoylamasının prosedürüyle ilgili olarak bazı siyasi parti temsilcilerinin ciddi eleştirileri var. Anayasa metniyle ilgili kamuoyunda hemen hemen hiçbir tartışmanın yapılmasına imkan tanınmadan referanduma gidilmesini doğru bulmayanların yanısıra oylamanın meşru olup olmadığını sorgulayanlar da mevcut.

Erken seçim gündemde

Yeni anayasanın kabul edilmesinden sonra şimdi de Sırbistan’ın gündeminde erken seçim var. Bu yönde muhalefetin yaptığı yoğun baskıya Devlet Başkanı Boris Tadic de destek veriyor. Seçimlerin yenilenmesi gerektiğini belirten Tadic, “Anayasa’nın yanı sıra demokratik bir hükümet de siyasi açıdan istikrara kavuşmamıza ve halkımızın refaha ulaşmasına katkı sağlayacağı gibi aynı zamanda bölgenin ve tüm Avrupa’nın da yararına olacaktır“ diyor.

Devlet Başkanı Tadic, başkanlık ve parlamento seçimlerinin önümüzdeki Aralık ayında yapılmasını istiyor. AB ile müzakerelerde izlenecek yöntem nedeniyle anlaşmazlığa düşerek büyük bir siyasi kriz yaşayan hükümetse şimdilik buna direniyor. Bazı siyasi gözlemciler, yeni anayasanın kılpayı da olsa kabul edilmesinin, Başbakan Kostunitsa’nın biraz olsun rahat nefes almasını sağlayabileceğini savunuyor.