Sıtma ile mücadelede umut ışığı

Sıtmanın en büyük darbeyi vurduğu kıta Afrika. Dünyada sıtmadan ölenlerin yüzde 80’i Afrikalı. En çok tehdit altında olan grup ise çocuklar. Sıtmadan ölen çocukların sayısı, AIDS’ten ölenlerden üç kat fazla. Hastalığı atlatsalar bile, yan etkilerinden tüm yaşamları boyunca çekiyorlar.

Sıtmanın Afrika’da bu denli yaygın olmasının birçok nedeni var. Bunların başında ise iklim koşulları, yoksulluk ve sağlık sisteminin yetersizliği geliyor. Ayrıca sıtmanın uzun süre ihmal edilmiş olması da önemli bir etken. Dünya Sağlık Örgütü’nün BM’ye bağlı başka kurumlar ve özel kuruluşlarla birlikte başlattığı ve yıllardır süren büyük kampanya da bu durumu değiştiremedi.

DSÖ’nün raporu

Fakat şimdi Dünya Sağlık Örgütü ve BM Çocuklara Yardım Kuruluşu UNICEF’in ortak yayınladığı ilk kapsamlı rapor, bir umut ışığı yayıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nden Allan Schapiro, hazırlanan raporla ilgili şu bilgileri verdi:

“Bize sık sık şu soruluyor: ‘Sıtmayı geriletme kampanyası’ başladığından beri istatistikler daha da kötüye mi gitti? Bizim verilerimiz şunu gösteriyor: 1998 yılından beri salgın ve ölüm oranlarında büyük değişimler olmadı. Yine de bazı ülkelerde, özellikle de Asya ve Latin Amerika’da, fakat Tanzanya’da da çok olumlu bir dizi eğilim var. Sivrisineklere karşı ilaçlanmış ağlar kullanılan yerlerde, rakamlar geriliyor.”

Hastalıkla mücadele

Yani, hastalığın daha da yaygınlaşmamış olmasının bir başarı olduğu mesajı veriliyor. Bu başarı da, sıtmaya karşı kararlılıkla mücadele edilen yerlerde ortaya çıkıyor. Dünya Sağlık Örgütü birçok örnekle, görece basit önlemlerle çok şey elde edilebileceğini gösteriyor. Örneğin, sivrisineklere karşı ağlar, herkese açık bilgilendirme kursları veya böcek ilaçlarının bilinçli olarak kullanılması gibi önlemlerle. Senegalli Umul Hayri, ülkesinden bir örnek veriyor:

“Bizde birçok kimse hastalık hakkında bilgi sahibi değil. Onları duyarlı hale getirmeye çalışıyoruz. Stratejilerden biri şu: Yeni doğum yapan annelerin, doğumdan sonra yaptırmaları gereken tüm testleri gerçekten yaptırmasına önem veriyoruz. Bunu teşvik etmek için de, bebek elbiseleriyle dolu bir bavul hediye ediyoruz. Bu bavulla birlikte, sivrisineklere karşı ilaçlanmış iki ağ da veriliyor.”

İlerleme bekleniyor

Dünya Sağlık Örgütü, gereken aşıların üretiminin de yavaş yavaş başladığını kaydediyor. Örgüt, sıtmayla mücadele ucuz olduğu ve bu hastalık hakkındaki bilgilerin bugüne kadar olduğundan çok daha fazla olması sayesinde, önümüzdeki yıllarda kurban sayısında ciddi bir gerileme sağlama şansının olduğuna inanıyor.

Fakat, “Sıtmayı Geriletme Kampanyası” çalışanlarından Awa Maria Coll-Seck, bunun için gereken önkoşullardan birinin hala yerine gelmemiş olduğunu anlatıyor. Coll-Seck, “Daha fazla mali kaynağa ihtiyacımız var. Global fon sayesinde bazı gelişmeler oldu, ama sıtma karşısında ciddi bir şansımız olması için yılda üç milyar dolardan fazla paraya ihtiyacımız var. Geçtiğimiz yıl 600 milyon dolarımız vardı. Burada bir sorun var” diye konuşuyor.

Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF, hiç bir zaman bu kadar ilerleme sağlanmamış olduğunu belirtiyor. Ama hastalığı geriletmek için daha çok kaynağa ve emeğe gerek duyuluyor.