1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Saddam'ın idamına tepkiler farklı

Ajanslar30 Aralık 2006

Irak’ın devrik lideri, Saddam Hüseyin’in idam edilmesine dünyadan farklı tepkiler geldi. Avrupa Birliği, Saddam’ın idam edilmesini “barbarlık“ olarak nitelendirip kınarken, Libya’da üç günlük yas ilan edildi. İran da cezanın infazından memnun olduğunu duyurdu…

https://p.dw.com/p/AZZ9
Saddam Hüseyin'in idamına dünyadan farklı tepkiler gelirken, kimi Iraklılar da idamın gerçekleşmesinden memnun.
Saddam Hüseyin'in idamına dünyadan farklı tepkiler gelirken, kimi Iraklılar da idamın gerçekleşmesinden memnun.Fotoğraf: AP

Saddam Hüseyin’in idam edilmesine dünyadan gelen tepkiler farklı. Batı ülkeleri Saddam Hüseyin’in idam edilmesine tepki gösterirken, İran ve İsrail ise cezanın infazından memnun. Saddam Hüseyin'in asılmasını en sert şekilde kınayan AB oldu. AB’nin idam cezasına prensipte karşı olduğuna dikkat çeken AB Dönem Başkanı Finlandiya, infazı kınadıklarına dikkat çekti.

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Terry Davis de yaptığı yazılı açıklamada, "Saddam Hüseyin cezalandırılmayı hak eden acımasız bir suçluydu ama öldürülmemesi gerekiyordu. Saddam Hüseyin, suçlarının hesabını vermedi, sadece öldü, oysa Irak halkı her gün şiddet ve kaosla karşı karşıya yaşamaya devam ediyor" ifadesini kullandı. Davis, "Irak, medeni dünyaya katılma fırsatını kaçırmıştır. İdam cezası zalimce ve barbarcadır. Iraklı yetkilileri, idam cezasını kaldırmaya çağırıyorum. Geç ama, Irak'ın idam cezasını kaldıran demokratik ve medeni ülkelerin büyük çoğunluğuna katılması için çok da geç değil" diye sözlerini sürdürdü.

Almanya, Hollanda, Fransa, İtalya

Almanya Dışişleri Bakanlığı da Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in idamı ile ilgili olarak yayımladığı ''Irak halkı iyi bir gelecek hak etti'' ifadesini kullandı. Açıklamada ayrıca, "Alman hükümetinin diğer AB ülkeleri gibi, hangi şartlar altında olursa olsun idam cezasını ilke olarak reddettiği" belirtilirken, "Saddam'ın yönetimi sırasında binlerce masum insanın öldürüldüğü, işkence gördüğü ya da iz bırakmadan kaybolduğu" da ifade edildi.

Hollanda’dan gelen tepkiler de farklı. Dışişleri Bakanı Bernard Bot, Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in idam edilmesini "anlayışla" karşıladığını ve idamın, "Irak'ın demokratikleşmesi ve gelişimi için bir umut" oluşturabileceğini söylerken, Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Gerrit Zalm, Saddam'ın idam edilmesinin "barbarlık" olduğunu söyledi. Bot, sözcüsü aracılığıyla yaptığı açıklamada, Hollanda'nın idama karşı olmasına rağmen, Saddam'ın idam edilmesinin, Iraklılarda hukuk sisteminin varlığı ve bunun da işlediği hissini uyandırmasını ümit ettiğini belirtti.

Fransa Dışişleri Bakanlığı ise Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in idam edilmesiyle ilgili olarak, Irak'ı bundan sonra "geleceğe bakmaya" ve ulusal birlik için çalışmaya çağırdı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Avrupalı ortaklarının tamamı gibi idam cezasının evrensel olarak kaldırılmasından yana olan Fransa, Saddam Hüseyin'in 30 Aralıkta idam edildiğini saptamıştır. Bu karar Irak halkına ve Irak'ın egemen yetkililerine aittir" denildi.

İtalya da idam cezasına karşı olduğunu bildirirken, Vatikan’dan da cezanın infazına tepki geldi. İdamın Irak'ta mevcut şiddeti daha da arttırmasından endişe eden Vatikan, idam cezasına karşı olduğunu da vurguladı. Vatikan Basın Bürosu Müdürü Federico Lombardi, Saddam'ın idamı hakkında bugün Vatikan Radyosuna yaptığı açıklamada, ''Trajik bir haber. Bunun, intikam duygularını kamçılaması,yeni bir şiddete neden olma riski mevcuttur'' dedi.

Saddam’ın hasımları memnun

İngiltere ise Saddam’ın idam edilmesinden memnun. İngiltere Dışişleri Bakanı Margaret Beckett ise SaddamHüseyin'in Irak halkına karşı işlediği suçlardan hesaba çekildiğini söyledi. Beckett, ''Saddam Hüseyin'in bir Irak mahkemesi tarafından, işlediği korkunç suçların en azından bazılarından yargılanmış olmasını memnuniyetle karşıladım. Şimdi hesaba çekildi'' ifadelerini kullandı. ABD’nin Irak savaşındaki diğer müttefikleri Avustralya ve Japonya ise karara saygılı oldukları yönünde açıklamada bulundu.

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hamid Rıza Asefi, İran'ın cezanın infazından memnun olduğunu açıkladı. İran’ın resmi ajansı İRNA'ya göre, Asefi, Saddam Hüseyin'in asılmasını, "Iraklılar için bir zafer" olarak nitelediği açıklamasında, "Tıpkı Saddam Hüseyin iktidarını kaybettiğinde olduğu gibi, şimdi de Iraklılar kazanmıştır" dedi. Saddam Hüseyin, 1980'de İran’a saldırmış, 8 yıl süren savaş bir milyon civarında kurban vermişti.

Irak'ın ABD tarafından devrilen devlet başkanı Saddam Hüseyin tarafından 1990'da işgal edilen Körfez ülkesi Kuveyt'in Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Sabah El Haledi El Sabah da Saddam'ın insanlığa karşı işlediği suçlardan ötürü idam edildiğini söyledi. El Sabah, açıklamasında "Saddam Hüseyin'in insanlığa karşı işlediği suçlardan ötürü idam edilmesi, Iraklıları ilgilendiren bir iştir. Kuveyt, Saddam rejiminin elinde çok acılar çekti" ifadesini kullandı. Kuveyt, 1990'da Irak birlikleri tarafından işgal edilmiş, birlikler ABD önderliğindeki uluslararası askeri koalisyon tarafından şubat 1991'de Kuveyt'ten çıkarılmıştı.

İsrail de Saddam Hüseyin'in idamına sevinen ülkelerden biri oldu. Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey İsrailli bir yetkili, Saddam Hüseyin'in idamıyla adaletin yerini bulduğunu belirtti. İsrail ordusu 7 Haziran 1981'de, Bağdat yakınlarındaki Temmuz'da bir nükleer reaktörü vurmuştu. Körfez Savaşı sırasında da Irak İsrail'e Scud füzeleriyle saldırmıştı.

Libya’da yas

Irak'ın ABD tarafından devrilen ve Duceyl davasında idama mahkum edilen devlet başkanı Saddam Hüseyin'in cezasının infaz edilmesinden sonra Libya'da 3 günlük yas ilan edildi. Libya'nın resmi ajansı Jana'daki haberde, Kurban bayramı dolayısıyla öngörülen bütün etkinliklerin iptal edildiği ve kamu binalarındaki bayrakların yarıya indirileceği belirtildi.