Saddam Hüseyin'in kaderi netleşiyor

Irak geçici hükümetinin Başbakanı İyad Allavi, Amerikalılar’ın Saddam Hüseyin’i iki hafta içinde Bağdat’taki geçiş hükümetine teslim edeceğini açıkladı. Devrik Irak lideri ile birlikte eski rejimin önde gelen yöneticilerinin de geçiş hükümetine iade edileceğini belirten Allavi, yargılama sürecinin mümkün olduğunca çabuk başlamasını istediklerini söyledi. Amerikan Dışişleri Bakanlığı ise bu konuda Iraklılar ile görüşmeler yürütüldüğünü ancak ortada kesin bir takvim olmadığını bildirdi.

Ancak kısmi egemenlik devrinin gerçekleşeceği 30 Haziran tarihinde Irak’taki Amerikan işgali de resmi olarak sona ermiş ve siyasi yönetimi geçici hükümet devralmış olacak. Bu arada Uluslararası Kızılhaç Örgütü bir açıklama yaparak Saddam Hüseyin ile ilgili hukuk sürecine dikkat çekti ve takvim konusunda Amerikan yönetimini uyardı.

Kızılhaç Örgütü sözcüsü, işgalin resmen sona ermesinin ardından ABD’nin Saddam Hüseyin’i savaş esiri olarak tutmaya devam edemeyeceğini, bu nedenle 30 Haziran tarihine kadar ya mahkemeye çıkarması ya da serbest bırakması gerektiğini vurguladı. Cenevre Konvansiyonu, savaşın sona ermesinin ardından savaş esirlerinin serbest bırakılmasını öngörüyor.

Saddam avukatından tepki

Saddam Hüseyin’in avukatı Ürdünlü Muhammed Reşdan, Allavi’nin açıklamasına tepki göstererek, Allavi’nin ya da geçici hükümetin meşru olmadığını ve Saddam Hüseyin’i yargılamaya yetkisi bulunmadığını belirtti.

Reşdan, "Allavi Irak’ta Amerika öncülüğündeki saldırganlığın bir ürünüdür ve kendisi de hükümeti de yasadışıdır’’ dedi. Saddam Hüseyin’in savunması için ailesi tarafından görevlendirilen 20 kişilik avukatlar grubu, müvekilleri ile görüşmelerinin engellenmeye devam edilmesi durumunda hukuki yollara başvuracakları tehdidinde de bulundu.

Mahkeme hazır

Diğer yandan Saddam Hüseyin’in yargılanması konusunda Irak’ta hazırlıklar uzun süredir yürütülüyor. Bu çerçevede Saddam döneminde gerçekleşen suçları yargılamak üzere bir özel mahkeme kuruldu. Mahkemede görev alacak hakim ve savcılardan bazıları atandı bile.

İddianamede yer alan suçlar arasında savaş suçları, kitle katliamı ve işkence de bulunuyor. 80’li ve 90’lı yıllarda Saddam Hüseyin’in emriyle binlerce Şii ve Kürt’ün öldürülmesi listenin en başında bulunuyor. Kuveyt saldırısı ile bağlantılı savaş suçları da listede. İran’ın da 1980-1988 yılları arasında yaşanan savaşta esir alınan İranlılar’a işkence uygulandığı gerekçesiyle Saddam Hüseyin’e karşı resmen harekete geçmesi bekleniyor.

Soruşturma süreci

Ancak Saddam Hüseyin’e karşı soruşturma sürecinde önemli zorluklar yaşanıyor. Onbinlerce belgenin güvenliğe alınması ve değerlendirilmesi gerekiyor. Ancak belgelerin büyük bölümü kayıp durumda. Ya yağmalamalar sırasında çalındıkları ya da eski rejim tarafından imha edildikleri düşünülüyor.

Başsavcılık, Saddam Hüseyin’e karşı ifade verecek tanık bulunmasında da sorun yaşıyor. Tanıkların çoğu Saddam Hüseyin’e karşı ifade vermekten hala korkuyor. Bu nedenle öncelikle eski rejimin diğer yöneticilerinin mahkemeye çıkarılacağı tahmin ediliyor. Bu kişilerin Saddam Hüseyin’e karşı kullanılabilecek ifadelerde bulunmaları umut ediliyor. Ancak uzmanlar yargı sürecinin bu yıl içinde başlamasını olası görmüyor.

Irak’ta kurulan özel savaş suçları mahkemesinin başkanı Selim Çelebi, Saddam Hüseyin ve eski yöneticilerin hapis yatacakları cezaevi merkezinin yakında tamamlanacağını açıkladı. Çelebi Iraklı yetkililerin Saddam Hüseyin ile ilgili dava sürecine hazır olduklarını ve tutuklama emrinin iadenin gerçekleşmesi öncesinde çıkarılacağını söyledi. Saddam Hüseyin geçtiğimiz yıl 13 Aralık tarihinde Amerikan birlikleri tarafından doğduğu Tikrit şehrinde yakalanmıştı. O zamandan bu yana Amerikan güvenlik güçleri tarafından bilinmeyen bir yerde tutuluyor.