Sahte Euro banknotlara dikkat

Dolandırıcıların Almanya’da piyasaya sürdükleri sahte para miktarı 2009’da bir yıl öncesine kıyasla daha fazlaydı. Almanya Merkez Bankası artış oranının yüzde otuzu aştığını ve sahte Euro banknotlarının adet olarak 41 binden, 52 bin 500’e çıktığını bildiriyor. 2004 yılında ise piyasaya 80 binin üzerinde sahte banknot sürülmüştü.

Sahte banknotların yol açtığı maddi zarar 400 bin azalarak 3,1 milyon euroya düştü. Merkez Bankası 100 ve 200’lük sahte banknot miktarının azaldığını ve piyasaya en çok 50’lik banknotların sürüldüğünü saptamış.

Kalpazanların yeni numarası

Cüzdanında sahte banknota rastlayanın bu parayı Merkez Bankası’na götürüp gerçeğiyle değiştirme imkânı yok. Çoğunluğunu 50’lik banknotların oluşturduğu sahte para miktarının artmasına rağmen, piyasadaki kalp paranın yol açtığı zarar 2009’da üç milyon euroya düştü. Merkez Bankası para analizleri uzmanı Rainer Elm bunun nedenini şöyle açıklıyor:

“Bunun başlıca nedeni, kalpazanların son zamanlarda 100 ve 200 yerine 20 ve 50’lik banknot basmaya başlaması. Bu durumda aynı kârı, daha fazla sahte banknot çıkararak yapabiliyorlar. Banknotların küçülmesi, sahte paranın yol açtığı zararı azalttı. Piyasaya tek bir yüzlük banknot sürerek verilen zararın aynısını vermek için iki ellilik basmak gerektiğinden, miktar artarken zarar hemen, hemen değişmiyor.”

Kriz dönemlerinde artıyor mu?

2009 yılında Almanya’da piyasaya sürülen sahte banknotların yaklaşık yarısı ellilik. %28’i ise yirmilik Euro idi. Sahte madeni paranın %81’i ise iki Euro’luklardı. Merkez Bankası bundan beş yıl önce 81 bin sahte banknota el koymuş, ileriki yıllarda azalan banknot adedi son zamanlarda yeniden artmaya başlamıştı. Merkez Bankası uzmanı Elm, “ekonomik canlanma dönemlerine yavaşlayan sahte banknot matbaalarının kötü dönemlerde hızlandığı” tezinin doğru olmadığını ve sahtekârlıktaki dalgalanmaların aslında polisin kalpazanlıkla mücadeledeki başarısıyla ilgili olduğunu belirtiyor:

“Geçen yıllarda ve özellikle de 2004’de Baltık ülkelerindeki kalpazanlar son derece faaldiler ve Almanya’da örgütlenmişlerdi. 2005 yılında polis bu çeteleri dağıttıktan ve yurt dışında da sahte para atölyeleri ortaya çıkarıldıktan sonra Almanya bu bakımdan rahat birkaç yıl geçirdi. Sahte para miktarı yarıya indikten sonra yeniden artmaya başladı.”

Almanya dışından getiriliyor

Almanya’da piyasaya sürülen sahte paranın büyük bölümü yabancı ülkelerde basılıyor. İtalya, İspanya, Sırbistan ve Bulgaristan’daki kalpazanların pazarı Almanya’ydı. Almanya’da geçen yıl 10 bin kişiye 6 sahte banknot düşüyordu. Euro bölgesinin toplamında ise bu oran 27’i bulmaktaydı. Merkez Bankası Almanya’daki gerilemenin aydınlatma kampanyasıyla ve paranın sahte olup olmadığının anlaşılması için esnafın bilgilendirilmesiyle de ilgili olduğunu tahmin ediyor:

“Merkez Bankası ticari kuruluşlara ve öncelikle de bankalara kalp parayı teşhis eğitimi veriyor. İki saatlik kursun sonunda hangi banknotun sahte olduğunu anlamak kolaylaşıyor. Geçen yıl banka şubelerinde düzenlediğimiz kurslarla 25 bin veznedar katıldı.”

Rainer Elm bu rakamın daha da arttırılabileceğini belirtirken, kalpazanlığın verdiği ticari zararın kredi ve banka kartı sahtekârlığının yol açtığı zarardan çok daha az olduğunu da sözlerine ekliyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Michael Braun / Çeviren: Ahmet Günaltay

Editör: Nihat Halıcı