Suriye ekonomisi liberalleşiyor

Mavi renklerin hakim olduğu Şam’daki banka şubesi, batıdaki modern örneklerinden farksız bir görüntü sunarken hemen karşısındaki Hicaz istasyonu, yakınlarda onarımdan geçmesine karşın Osmanlı hakimiyetindeki eski yüzyıldan kalma bir izlenim bırakıyor. Genç lider Beşar Esad’ın ülkesini özellikle ekonomik açıdan kısa zamanda Ortadoğu’nun modern bir devleti haline getirme gayretleri, işinin kolay olacağı anlamına gelmiyor.

Ancak kırk yıldan sonra üç özel bankanın yakın zaman önce faaliyetine başlamış olması bir ilerleme sayılabilir. Hicaz meydanındaki Uluslararası Ticaret ve Finans Bankası’nın Genel Müdürü Sultan El Zorbi, bugüne gelene kadar yönetimdeki beton kafalılara karşı çok mücadele ettiklerini belirterek şunları anlatıyor:

”Döviz kuru hesaplarında devletçe hala kısıtlamalar uygulanıyor. Şu anda sabırsızlıkla bize vadedilen liberal yasaların çıkmasını bekliyoruz. Gerçek bankacılık yapabilmemiz için daha birçok yasal düzenlemelerin yapılması gerekiyor."

Zorbi, batılı anlamda banka transaksiyonlarına yatkın, kalifiye eleman bulmanın güçlüğüne değinerek, Suriyeli üniversite mezunu gençler Ürdün’den gelen deneyimli elemanların yanında eğittiklerini kaydediyor.

Yabancı yatırımlar bekleniyor

Devlet Başkanı Esad da işlerin yavaş yürümesinden yakınıyor ve Suriye yönetimi ekonomik liberalleşme hareketinin üç göstermelik bankayla sınırlı kalmasını istemiyor. Bu değişimi, başka alanlara da yaymayı arzuluyor. Bu ülkede yatırım yapmaya hevesli batılıların otellerde göze çarpan varlığı, yeterli ilginin bulunduğuna işaret.

Banka müdürü Zorbi, Suriye’nin AB ile imzaladığı işbirliği anlaşmasının önemli yararlar sağlamasını umduğunu söylüyor ve ”Suriye’nin coğrafi konumu önemli. Entegre bir ekonomi, yeniliğe açık bir toplum, denizi ve dağlarıyla doğası, turizm ve tarımın gelişme şansına ve ülkenin sahip olduğu dev potansiyelin göstergeleri” diye konuşuyor.

Özel bankaların işlevleri

Özel bankalar bu arada Arap ülkelerine buğday satışlarındaki işlevleriyle varlıklarının, haklı gerekçelere dayandığını kanıtlamışlar. Suriyeliler artık döviz hesabı açtırabildiği gibi, devletin koyduğu ağır faize karşın döviz üzerinden kredi de alabiliyor.

Dünya bankasının bir yan kuruluşu olan uluslararası finans işbirliği adlı kurum için çalışan ve kuruluşunun Suriye’deki bir özel bankanın üç milyon dolar sermayeyle ortağı olduğunu söyleyen Peter Woicke de Suriye konusunda, ”Suriye çok garip bir ülke. Onca kısıtlamaya rağmen gayri safi milli gelirin %60’ı özel sektör tarafından elde ediliyor. Bu durumda halktaki girişimci ruhun önemli payı olduğu kesin” diye konuşuyor.