1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Suriye’de kuşkulu intihar

Peter Phillip / DW13 Ekim 2005

Suriye İçişleri Bakanı Gazi Kenan’ın intihar ettiği açıklandı. Kenan, Lübnan eski başbakanlarından Hariri’nin öldürülmesi olayıyla ilgili sorgulanmıştı. DW’den Peter Philipp’in yorumu:

https://p.dw.com/p/AZtE

"Görüntü ilk izlenimde yanıltıcı olabilir: Ancak kesin olan, Suriye İçişleri Bakanı Gazi Kenan’ın öldüğü. Peki 63 yaşındaki Suriyeli siyasetçi gerçekten açıklandığı gibi intihar mı etti? Bu konuda yeterli kanıt bulunmuyor.

Gazi Kenan’ın ölümü, bu yılın başında Lübnan eski başbakanlarından Refik Hariri’ye düzenlenen suikastin yeniden hatırlanmasına neden oluyor. Birleşmiş Milletler adına Hariri suikastini soruşturan Alman müfettiş Detlev Mehlis, kısa süre önce Gazi Kenan’ın ifadesine başvurmuştu. Şam yönetiminin sürekli yalanlamasına rağmen Lübnan’da hala Hariri suikastinin ardında Suriye’nin bulunduğuna inanılıyor.

1980-2002 yılları arasında Lübnan’ın Suriye’deki operasyonlarını yöneten Gazi Kenan Suriye’ye yönelen kuşkuların merkezinde yer alıyor. Uzun yıllar Suriye istihbaratını yöneten General Gazi Kenan, Lübnan’da Şam yönetimini temsil eden isimdi. Kenan’ın haberi olmaksızın neredeyse yaprak kımıldamazdı. Gazi Kenan’ın Hariri suikastinden yaklaşık 2 yıl önce Şam’a dönmüş olması da bu gerçekte bir değişiklik yapmıyor. Çünkü Suriye askerleri ve gizli servisi, ancak Hariri’nin ölümünden sonra Lübnan’ı terk etti. O ana kadar Gazi Kenan ve diğer Suriyeli yöneticiler Lübnan’da güç dengesinde rol oynamaya devam etti.

Gazi Kenan güçlü bir iradeye sahip, kararlı bir yöneticiydi. Böyle bir kişinin bir anda vicdan muhasebesine yenik düşüp kendi rızasıyla hayatına son vermesini doğal karşılamak mümkün değil. Yalnızca Lübnanlılar değil, Birleşmiş Milletler, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa da şu sıralar Suriye’ye baskı uyguluyor. Irak’taki militanları desteklemekle itham edilen Suriye, yeniden terörist devlet ilan edildi. Acaba kendisine yönelik bir Amerikan operasyonu tehlikesinin arttığını gören Şam yönetimi, giderek artan bu baskıdan kurtulmak için kendisine bir günah keçisi mi seçti?

Gazi Kenan’ın Lübnan’da sahip olduğu güç, görünürde sınırsızdı. Bu aşırı güç, kendisine Şam yönetiminden habersiz işler yaptığı suçlamasına haklılık kazandırabilir. Şam yönetimi henüz Gazi Kenan’ın ölümüyle ilgili yorum yapmaktan kaçındı. Ancak devlet başkanı Beşar Esat’ın Kenan’ın ölümünden birkaç saat önce yaptığı bir söyleşide Amerikan yönetimine teröre karşı işbirliği teklif etmesi, Suriye’nin Gazi Kenan’ın ölümüne nasıl baktığıyla ilgili fikir verebilir.

Ama geriye bir ihtimal daha kalıyor: 22 yıl boyunca Lübnan’ın önde gelen isimleri arasında yer alan Gazi Kenan’ın büyük bir servet edindiği konuşuluyor. Hatta suikaste kurban giden başbakan Refik Hariri’nin yüklü bir rüşvet karşılığında başbakanlık makamına Gazi Kenan’ın taşıdığı ileri sürülüyor. Kenan’ın önce yardım ettiği Hariri’yi daha sonra neden öldürmüş olabileceği ise yanıtı zor bir soru olarak karşımızda duruyor. Suriye’de daha önce de benzer intiharlara tanık olundu. 2000 yılında eski başbakanlardan Mahmut El Zubi intihar etmişti. El Zubi’nin ölümünün ardındaki esrar perdesi bugüne kadar aralanabilmiş değil. Gazi Kenan’ın benzer şekilde ölümü, Suriye’de makam ve mevkinin yeterli güvence sunmadığını bir kez daha ortaya koyuyor."