Tüm zamanların en popüler fizikçisi

Ünlü fizikçi Albert Einstein, “harikalar yılı” olarak adlandırılan 1905 yılında yaptığı çalışmalarla 100 yıl önce fizikte devrim yapmıştı. Einstein, dünyadan uzak ve çevresini dikkate almayan bir bilim adamı değildi. Yaşama sık sıkıya bağlı, idealist, geniş vizyon sahibi ve heyecanlı bir pasifistti.

“Radyo halkın uzlaşmasını sağlamada benzersiz bir rol oynuyor. Bu zamana kadar halk, günlük yazılı basının aynasından yansıyan deforme olmuş görüntüleri biliyordu. Radyo onlara en taze gelişmeleri, en güleryüzlü şekilde gösterdi. Düşmanlık ve güvensizliğe dönüşen karşılıklı yabancılaşma hissini aşmaya yardım etti.”

Albert Einstein 1930 yılında tanınmış bir bilim adamı olarak Berlin’de Almanya’nın 7.Uluslararası Berlin Radyo ve Televizyonculuk Fuarı’nın açılışını yaparken, bu sözleriyle geleceğe hala umutla bakıyordu. 1921 yılında Nobel Ödülü’ne layık görülen Einstein için teknik ilerlemenin yarattığı olanaklar sonsuz, insanlığın bundan sağlayacağı refah ise sınırsızdı.

Hitler dönemi

O zamanlarda Hitler’in üç yıl sonra iktidara geleceği hayal bile edilemezdi. Einstein’da o yıllarda Almanya’da seçkin bir bilim adamı olarak her yerde itibar görürken, Yahudi olduğu için takibata uğrayacağını düşünemezdi bile. 1921 yılındaki Nobel Ödülü törenindeki Alman Büyükelçi, Almanya’nın Baden Würtemmberg Eyaleti’ndeki Ulm kentinde doğan ve Berlin’de yaşayan bilim adamının adına ödülü kabul ederken, Einstein’ın 1901 yılında İsviçre vatandaşı olduğunu biliyordu. Bu, birtakım diplomatik karışıklıklara neden oldu ama, o tarihte Berlin, Albert Einstein’ı Alman vatandaşı olarak şereflendirmeyi uygun görmüştü.

Hitler’in iktidara gelmesiyle bu durum değişti. Einstein, Yahudi – Komünist bir şarlatan ve kışkırtıcı olarak karalandı ve serveti kamulaştırıldı. Diğer yandan, 1930 yılında Hitler iktidara gelmeden yaptığı konuşmada bilim adamı, zor zamanlar yaşadığını şu sözlerle ifade ediyor:

“Sosyal adalet için ihtirasım gibi gereksiz her tür bağa ve bağımlılığa karşı olmam, beni çoğu zaman insanlarla karşı karşıya getirdi. Ben bireyselliği takdir ediyorum, şiddete ve sürü mantığına karşı nefret besliyorum. Ben ihtiraslı bir pasifist ve antimilitaristim. Vatanseverlik kılığında dahi olsa, milliyetçiliği reddediyorum. Demokratik devlet yapısının dezavantajları bilinse de demokrasiyi ideal buluyorum. Devletin en önemli amacı, sosyal adaleti sağlamak ve bireyi ekonomik olarak desteklemektir.”

Amerikan vatandaşlığı

Bu konuşma kaydedildikten iki yıl sonra yayınlandığında, Albert Einstein Amerika Birleşik Devletleri’nde Princeton Üniversitesi İleri Araştırmalar Enstitüsü’nde profesördü. Nazi iktidarı tarafından Einstein’ın Alman vatandaşlık hakları elinden alındı. Ancak bilim adamı, 1940 yılında İsviçre vatandaşlığına ek olarak bir de Amerikan vatandaşı olmuştu.

Albert Einstein dolaylı olarak atom bombasının yapımına iştirak etti. Ancak bilim adamı Manhattan Projesi’ne doğrudan katılmadı. Bir pasifist olarak projeye bir güvenlik riski olarak bakıyordu. Einstein, 1955 yılının 18 Nisan’ında ölene kadar Princeton Üniversitesi’nde kaldı ve silahlanmaya karşı mücadele etti.