1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

"Türkiye, Batı’dan uzaklaşıyor mu?"

Hüseyin Hayatsever/ Deutsche Welle6 Şubat 2009

Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Davos çıkısı sonrası Türkiye'nin Batı’dan giderek uzaklaştığı Batı’da ve Türkiye'de yüksek sesle tartışılır hale geldi. Uzmanlar bu konuda farklı görüşler ortaya koyuyor.

https://p.dw.com/p/GoYg
Fotoğraf: AP

Türkiye'nin eski Washington Büyükelçilerinden Faruk Loğoğlu, Türkiye'nin Batı’dan giderek uzaklaştığı görüsünde. Loğoğlu, "Türkiye'nin dış politikasının eksen değiştirmekte olduğu tartışmaları Davos'tan önce de vardı. Şu muhakkak ki; ilk dört yılda çok yoğun bir Avrupa Birliği’ne katılmaya yönelik reform sürecinden sonra mevcut yönetim yüzünü, yönünü daha çok İslam dünyasına ve Arap dünyasına çevirdi. Türkiye'nin hem Avrupa Birliği’nden hem Batı’dan eskisine nazaran daha uzak, İslam dünyasına, Arap dünyasına ve İran’a örneğin daha yakin durduğuna dair çok ciddi emareler var" diyor.

"ABD ile ilişkiler zarar görebilir"

Loğoğlu, Erdoğan’ın Davos çıkışının Türkiye'nin İsrail, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleriyle ilişkilerini olumsuz etkileyeceğini belirtiyor. "İsrail artik Türkiye'yi eskisi kadar güvenilir, tarafsız veya taraflara eşit mesafede davranan bir aktör olarak görmeyecektir” diyen emekli Büyükelçi, sözlerini “Türkiye'yle ilişkilerini de asla koparmayacaktır, bu ilişkilere sahip çıkacaktır. Ama Türkiye'nin oynamak istediği role ilişkin hep artık bundan böyle mütereddit bir tutum içinde, hissiyat içinde olacaktır. Avrupa Birliği esasen durmuş olan reform sürecine ilişkin 'Türkiye acaba nerede simdi? Bizimle mi beraber, İran’la mı beraber, Hamas'la mı beraber?' sorularını bir kısmı içlerinden soruyorlardır, bir kısmı Türkiye'yi daha fazla uzaklaştırmak için Avrupa Birliği’nden bunu bilhassa soracaklardır. ABD daha temkinli davranmakta, ama orada da Yahudi lobisinin rahatsızlığı Obama yönetimine yansıyacaktır" şeklinde sürdürüyor.

“Türkiye Avrupa'ya daha da yakınlaşıyor

ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Dağı ise Türkiye'nin Ortadoğu'daki rolünün artmasıyla Avrupa'ya daha da yaklaşacağını savunuyor. Prof. Dr. Ihsan Dağı, "Ben Türkiye'nin Avrupa'yla mesafesinin açıldığı kanısında değilim. Aksine Türkiye'nin Ortadoğu’da ve bölgede etkinliğinin artması, yumuşak gücünü kullanarak bölgede diplomatik girişimlerde bulunması ve bununla bölgesel krizleri çözücü veya krizlerde taraflar arasında arabulucu bir rol oynaması Türkiye'nin Avrupalı kimliğini daha da pekiştirecek bir süreç bence. Hükümetin Avrupa'ya ve Batı’ya sırtını dönmek yerine Avrupa ve Batı’dan aldığı güçle bölgede bazı temel krizlerin çözülmesinde rol almaya başladığını görüyorum" diyor.

ABD-İsrail ilişkileri merak konusu

Dağı, Obama yönetiminin izleyebileceği Ortadoğu stratejisinde Türkiye'nin önemine dikkat çekiyor. ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi, "Öncelikle İsrail Batı değil. Yani İsrail’le ilişkilerini diplomatik bir restleşme noktasına getiren bir Türkiye Batı’yla restleşmiyor. İsrail’in Batı olduğuna ilişkin bir algi, yanlış bir analiz. İsrail’e yönelik Avrupa Birliği tutumunun son derece eleştirel bir noktada olduğunu biliyoruz. İsrail’in ABD'yle özel bir ilişkisi var, doğru. Ama bu özel ilişkinin Obama döneminde nasıl evrileceğini de bilmiyoruz. Eğer Obama Ortadoğu’da yeni bir Amerika imajı oluşturma peşine düşerse, bölgede ABD'nin yerlerde sürünen itibarını biraz geliştirme, biraz iyileştirme niyetindeyse Filistin meselesinde yeni inisiyatifler alacak, kalıcı bir barış getirmeye çabalayacaktır. Eğer Obama yönetimi Filistin'de barisin imkânlarını arayacaksa ve zorlayacaksa, bu noktada Türkiye'nin varlığı, Türkiye'nin diplomatik desteği çok önemli. Türkiye'nin Filistin halkı nezdinde ve genelde Arap kamuoyu üzerinde elde ettiği prestij ve nüfuza çok ihtiyacı var Obama'nın, eğer Obama Ortadoğu barış sürecini yeniden canlandıracak bir adım atacaksa" değerlendirmesinde bulunuyor.