Türkiye Ortadoğu'da atağa geçti

Türkiye, 2006’nın son günlerinde başlattığı Ortadoğu atağını, yeni yılla birlikte hızlandırdı. Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Aralık sonunda yaptığı Suriye ve İran gezilerinin ardından, dün de Lübnan’ı ziyaret etti.

Ankara, Ortadoğu’da tüm sorunların birbiriyle bağlantılı olduğunu, tek bir sorunun çözülmemesinin bile, bölgedeki istikrarsızlığın sürmesine yol açacağına inanıyor. Bu nedenle, bir yandan Irak’ta giderek artan Sünni-Şii çatışmalarını sona erdirmek için tüm diplomatik kanalları kullanan Türk yetkililer, diğer yandan da Lübnan’ın iç siyasi istikrarının yeniden kurulması için çaba harcıyorlar.

Erdağon, Hizbullan yetkilileri ile görüştü

Erdoğan Lübnan’da olağan Cumhurbaşkanı ve Başbakan görüşmelerinin dışında, programına çok önemli bir başka randevu daha ekledi. Beyrut’ta Hizbullah’ın Lübnan Meclisi’ndeki grup başkanı Raad ile bir araya geldi. Görüşmede Raad aracılığıyla Hizbullah Lideri Nasrallah’a mesaj gönderen Erdoğan, Hizbullah’ın sokak eylemlerini bırakıp, hükümete geri dönmesini istedi.

Lübnan’da iç siyasi istikrarın bozulmasını, mezhep çatışmasına bağlayan Ankara, Erdoğan aracılığıyla Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora’ya da “Hizbullah’ın temsil ettiği Şii toplumuna karşı daha kucaklayıcı olunması” mesajını verdi.

Ancak Lübnan’da yaşanan mezhep çatışması, Türkiye açısından Irak’la karşılaştırıldığında, “çok küçük bir dert” olarak kalıyor. Çünkü Irak’ta Sünni-Şii çatışmasının yarattığı istikrarsızlık, Türkiye’nin en büyük derdi olan PKK ayrılıkçı terörüne de zemin hazırlıyor.

İran’a da mesaj

Türk yetkililer, bu nedenle yine Aralık ayında çok önemli bir adım atarak, İstanbul’da Iraklı Sünni grupları bir araya getiren bir toplantı düzenlenmesine izin vermişlerdi. Ancak Ankara’nın, “Irak’ta Sünni-Şii gerginliğinin sona erdirilmesi için” İstanbul’da yapılmasına izin verdiğini açıkladığı toplantı, ne yazık ki amacının çok dışına çıktı. Toplantı, gerek Irak’taki Şii ve Kürt gruplar, gerekse Şiilerin “geleneksel koruyucusu” olan İran’da büyük tepki yarattı.

İranlı yetkililer, İstanbul’daki Sünni toplantısına izin veren Türk hükümetini, “Irak’ta sadece bir gruba destek vermek ve Sünniler ile diğer Iraklılar arasında ayrılık yaratmakla” suçladılar. Tahran yönetiminin tepkisi sadece Türkiye’yi eleştiren açıklamalarla da sınırlı kalmadı. Aralık ayında Tahran’a yaptığı ziyaret sırasında Başbakan Erdoğan’a “İran’dan Türkiye’ye gönderilen doğalgaz bu yıl kesilmeyecek” güvencesi veren İranlı yetkililer, bu sözlerinden döndüler. Ve İran’dan Türkiye’ye gelen doğal gaz, yıl başı itibarıyla kestiler.

İran, gazın kesilmesi konusunda kendi ülkesinde yaşanan yoğun kış şartlarını bahane gösterse de, Ankara bu konunun “siyasi boyutunda”, İstanbul’da yapılan Sünni toplantısının yattığına inanıyor. Erdoğan’ın Beyrut ziyareti sırasında, İran tarafından desteklendiği bilinen Lübnan Hizbullahıyla doğrudan temasa geçmesine de bu açıdan yaklaşmak gerekiyor. Erdoğan’ın Batı’dan, özellikle de İsrail ve Amerika Birleşik Devletleri’nden gelecek tepkilere rağmen, Lübnan konusunda İran yönetiminin yapamadığını yapması, Hizbullah’ı “meşrulaştırması”, aynı zamanda Ankara’nın Tahran’a uzattığı “zeytin dalını” da sembolize ediyor.