1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Türkiye’den Rumlara petrol uyarısı

Zeynep Gürcanlı/Selim Sayarı1 Şubat 2007

Türkiye'de Güney Kıbrıs'la Ankara arasında patlayan petrol arama krizini konuşuluyor. Krizin ilk sinyalleri geçen ay geldi. Rumlar, Türkiye'nin tüm itirazlarına rağmen, Lübnan hükümeti ile Akdeniz’deki “münhasır ekonomik bölgenin” paylaşımı konusunda bir anlaşma imzaladı.

https://p.dw.com/p/AZWF
Ankara Ada'da siyasi sorunun sürdüğünü belirtiyor
Ankara Ada'da siyasi sorunun sürdüğünü belirtiyorFotoğraf: AP

Anlaşmanın kamuoyuna yansımasıyla birlikte, gerilim başladı. Türkiye, Lübnan’a bir protesto notası vererek, anlaşmayı yürürlüğe sokmamasını istedi. Ankara, anlaşmaya karşı çıkmasının gerekçesini ise, Kıbrıs’taki siyasi sorunun sürmesi olarak gösterdi. Türkiye, Rumlar’ın Ada’da “sadece kendi kontrolleri altındaki güney bölgesini temsil ettiklerini”, dolayısıyla da tüm Ada adına böyle bir anlaşmaya imza atamayacaklarını savundu. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulmasına ilişkin 60 anlaşmalarının kendisine verdiği “garantör” ülke sıfatını kullanan Türkiye, bu tip “tek taraflı adımlara” karşı çıkacağını da vurguladı.

Arama çalışmaları 15 Şubat'ta başlıyor

Ancak Türkiye’nin bu sert tepkisine rağmen, Rumlar petrol Akdeniz’de arama çalışmalarının 15 Şubat’ta başlayacağını açıkladı. Bu da, Ankara ile Lefkoşa arasında gerilimin daha da artmasına neden oldu. Son olarak, Ankara bu sabaha, Türkiye’nin Kıbrıs açıklarına “savaş gemileri gönderdiği” haberleriyle başladı.

Yeni gemi gönderilmedi

Türk Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, bu haberlere karşılık, Kıbrıs açıklarında zaten Türkiye’nin savaş gemileri bulunduğunu, yenilerine ise gerek olmadığını açıklasa da, spekülasyonlar dinmedi.

Diplomatik kaynaklar, Akdeniz’deki türk gemilerinin “rutin devriye görevlerinin”, Kıbrıs’la Lübnan arasındaki anlaşma sonrasında sıklaştırıldığını, bunun da Ankara’nın “Rumlar’a karşı kararlılık gösterisi” olduğunu vurguladılar.

Rumlar, 2003 yılında da Mısır’la benzer bir anlaşma imzalayarak, Ada açıklarında petrol aramaya kalkışmış, ancak petrol arama gemileri bölgedeki Türk savaş gemileri tarafından engellenmişti.

Ada'dan tepkiler

Rumlar'ın Mısır ve Lübnan’la imzaladığı anlaşmalarla denizde petrol aramaya hazırlanmasına ve Güney'de münhasır ekonomik bölge yaratma girişimlerine Türk tarafından gelen sert tepki, Güney'de endişe yarattı. Rum Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’yi Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’ne şikayet etti. Rum Dışişleri Bakanı Yorgos Lillikas, Türk tarafının Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tehdit ettiğini öne sürerek, Ankara’yı birer mektupla Birleşmis Milletler ve Avrupa Birliği’ne şikayet ettiklerini açıkladı.

Rum Bakan mektuplarda, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Mısır ve Lübnan’la yaptığı petrol arama anlaşmalarına Ankara’nın açıkça müdahalede bulunduğundan yakındı ve bunun BM’nin deniz hukuku sözleşmesine aykırı olduğunu iddia etti. Rum Hükümet Sözcüsü Hristos Pasiardis’se Türk gemilerinin Kıbrıs’a gönderileceği yönündeki haberlerin gerçek dışı olduğunu açıkladı. Konuyu araştırdıklarını belirten Pasiardis, "Olay Rodos adası açıklarından gelen bir Türk fırkateyninin Rum karasuları dışında bir süre seyretmesinin ardından Mersin’deki üsse geri dönmesinden ibarettir" dedi.

Medyanın tepkisi

Konu Rum medyasında da geniş yer buldu. Yayınlarını keserek haberi "Türk savaş gemileri Kıbrıs’a yöneldi" diye veren Rum televizyonları, gelişmelerden hükümetin ve halkın tedirgin olduğunu bildirdi. Türk gazetecilerden aldığı bilgileri izleyicilerine aktaran Rum televizyonları, Dışişleri eski Bakanı Serdar Denktaş’in, 2003'de Türk gemilerinin Kıbrıs açıklarına gelen bir petrol arama gemisini bölgeden uzaklaştırdığı yönündeki açıklamalarına da yer verdi. Kıbrıslı Türk lider Mehmet Ali Talat, Kıbrıs Cumhuriyeti’ndeki doğal kaynaklar üzerinde Türklerin de hak sahibi olduğunu belirterek, Rumların tek taraflı imzaladığı anlaşmaların bölgede sıcak gelişmelere yol açabileceği uyarısında bulunmuştu.