Tasarrufa rağmen zafer kazanmak

Her büyük gücün belli ritüelleri vardır ve adımlarını yeri geldiğinde bir şova dönüştürür. “Görev yerine getirilmiştir”in Rus versiyonu ise nispeten sıkıcı bir gösteri oldu denilebilir. Devlet Başkanı Putin, Savunma ve Dışişleri bakanlarını ofisine çağırdı ve pek önemli bir karar değilmiş havasında, ülkedeki askerî hedeflerin büyük bölümüne erişildiği gerekçesiyle Suriye'deki hava saldırılarının sona erdiğini açıkladı. Moskova'dan gelen bu kuru açıklama ise tüm dünyada orta dereceli bir sansasyon etkisi yaptı.

Rusya İslamcı teröristler ile savaşmak amacıyla Suriye'deki iç savaşa dahil olmuştu. Ancak bu gerçeğin sadece bir bölümüydü, zira Moskova'nın epey yüklü bir de gizli gündemi vardı. Rus savaş uçakları en başından itibaren, Esad'a karşı mücadelelerinde Batı tarafından finanse edilen milisleri de bombaladı. Suriye'deki iç savaş aynı zamanda birçok devletin dolaylı olarak dahil olduğu bir savaş olduğu için, Rusya Suriye'de ABD ve müttefikleri ile de savaştı.

Önemli her şey Suriye'de kalıyor

İŞID'in Taş Çağı İslamcıları ise hâlâ yenilebilmis değil. Ancak Rusya bu noktaya yeniden yüklenmek istiyor ve yüklenmek zorunda. ABD ve Rusya, haftalarca birbirlerini İŞID ile mücadelede bile bile yetersiz, hatta yanlış adım atmak ile suçladıktan sonra, ilk kez ortak bir çizgi izlemeyi planlıyorlar gibi görünüyor. Rusya, güncel “kısmi” çekilme kararına rağmen ülkede bu yönde bir operasyonda yer almaya yetecek kadar askeri güç bırakıyor.

Ne yazık ki, “geri çekilme”nin ufak ebatlı versiyonu için ayrı bir tanım yok ama dikkatlice bakıldığında şu anda olan tam da bu, bir “geri çekilmecik”. Rusya'ya sadece avcı uçakları, pilotları ve yer personeli geri gidiyor. Suriye Rus silah sanayi için tam dev bir gösteri sahnesiydi. Yepyeni uçaklar ilk kez görücüye çıktı. Ancak bunun faturası da epey yüksekti. Oysa Rusya kemerleri sıkmak zorunda. Ülke derin bir ekonomik kriz içinde. Moskova'nın saldırgan Ukrayna politikası nedeniyle Batı tarafından uygulanan yaptırımlar da çabası. Savunma bütçesinin gelecek yıl yüzde beş azaltılması söz konusu olabilir. Hatta Rusya'nın önde gelen silah üreticileri, Savunma Bakanlığı'ndan gelecek siparişlerin yüzde 10 azalacağını tahmin ediyor. Putin'in Suriye'deki hava saldırılarını durdurma kararını değerlendirirken, bu realiteyi de göz önünde bulundurmak gerek. Rusya bu kararla önemli tasarrufta bulunuyor ama stratejik açıdan hiçbir kaybı yok. Zira Rusya askeri açıdan Suriye'ye sürekli olarak yerleşti artık. Kremlin, buradaki askeri varlığını her an artırabilir. Suriye'deki Rus askerî limanı, kapsamlı hava kuvvetleri üssü ve bu tesislerin korunması için askerî güç, bunların hepsi yerinde kalmaya devam edecek.

Görünüşe göre Rusya Esad'dan vazgeçti

Esad hükümeti hayatta kalmasını Rus Ordusu'nun altı ay önce dardaki Suriyeli birliklerin yardımına koşmasına borçlu. Şam rejimi şimdi siyasi açıdan da Moskova'nın avucunun içinde. Söylentilere göre Moskova ile Şam arasında bir anlaşmazlık söz konusu. Kremlin sözcüsünün, birliklerin geri çekilmesi konusundaki karar alınırken Esad'ın siyasi geleceğinin bir rol oynamadığını belirtmesi de, bu söylentileri doğrular nitelikteydi. Görünüşe göre, bu sözde meşru despotun aylarca himayesini üstlenen Kremlin Esad'ı gözden çıkarmışa benziyor.

Rusya bu manevralarıyla Cenevre'deki barış müzakerelerinde çok dikkat çekici bir konuma gelmiş oluyor. Aslında siyasi olarak planlanan da buydu: Suriye'ye müdahale edilerek yine göz hizasında küresel bir aktör konumuna yükselmek. Ukrayna'nın doğusundaki durumdan kimse bahsetmiyor artık. Rusya'nın buradaki rolü, Minsk Süreci, hepsi unutuldu gibi. Kırım'ın iki yıl önce ilhak edilmesi ise devletlerarası hukuk uzmanlarının konuştuğu bir konu olarak kaldı. Bunların hepsi, Rusya'nın Suriye misyonunun Putin'in işine gelen yan etkileri.

© Deutsche Welle Türkçe

Christian F. Trippe