Teröre karşı TECS ve ElOS

AB’nin terörle mücadeleki en önemli araçlarından biri olan TECS, pekçok insanda son model bir silah ya da yeni kurulan bir aniterör timi gibi kavramları çağrıştırıyor. Ancak TECS sözcüğünün, “Europol Bilgisayar Sistemi“ açılımının İngilizce kısaltmasından ibaret olduğunu Avrupa Polis Teşkilatı çalışanları dışında pek kimse bilmiyor. Bilgi, analiz ve endeks olmak üzere üç ana bölümden oluşan bu sistem, Avrupa’daki emniyet birimlerinin bilgi alışverişini kolaylaştırmayı hedefliyor.

Hollanda’nın Lahey kentindeki Europol merkezi bünyesinde kurulan bilgi işlem birimindeki bilgisayarlar, sadece suçlu ya da zanlıların değil, aynı zamanda şahitlerin de tüm bilgilerini depoluyor. Bireysel suçlulardan organize suç örgütlerine, uyuşturucu kaçakçılığından insan ticaretine kadar akla gelebilecek her türlü eyleme ilişkin yaklaşık bir milyon bilgiye TECS sayesinde birkaç saniyede ulaşmak mümkün.

Ancak bu bilgi havuzunun verimli bir şekilde kullanılması, AB’nin 25 üyesinin yapacağı işbirliğine bağlı. Zira bilgi havuzunun güncelliği, her bir ülkenin suç ve suçlulara ilişkin verileri düzenli olarak TECS bilgisayar sistemine girmesiyle temin ediliyor.

Bilgilere nasıl ulaşılıyor?

Ancak insanın aklına hemen şu soru geliyor: Bu bilgi havuzunda depolanan verilere her önüne gelen memur gelişigüzel ve sınırsız şekilde ulaşabiliyor mu? Europol yetkilileri, bu soruya “Hayır!“ karşılığını veriyor. Zira, terörle mücadele gibi bir gerekçeyle bile olsa özel hayatın gizliliği ilkesinin yasalarla çizilmiş çerçevesinin ihlal edilmemesine azami hassasiyet gösteriliyor. TECS bilgi havuzundaki verilere ancak ELOS adı verilen ve özel yetkilerle donatılmış belirli sayıdaki Europol görevlilerinın sınırsız erişimi mümkün.

Örneğin Fransa’daki bir terör soruşturmasında zanlıların sınırötesi bağlantıları konusunda bilgi almak isteyen bir Fransız emniyet mensubu, doğrudan bu havuza girip araştırma yapamıyor. Ancak Lahey’deki ELOS’lar vasıtasıyla ilgili bilgilere ulaşması mümkün oluyor.

Öncelikli konu terörle mücadele

Europol’un Alman direktörü Max-Peter Ratzel, TECS bilgi havuzu sisteminin daha da geliştirilmesinin, kendileri için öncelikli konuların başında geldiğini ifade ediyor. Terörle mücadelenin ön planda bulunduğunu belirten Ratzel, nasıy çalıştıklarını şöyle anlattı: “Olası bir tehlike ya da tehditin zamanında algılanması ve önlem alınabilmesi için elimizden geleni yapmak zorundayız. Burada bazen birkaç kişinin az ama önemli bilgilere ulaşması yeterli olabiliyor. Biz bilgilere ulaşıp gerekli yerlere aktarıyoruz. Üye ülkelerse bu bilgilerden yararlanıp çeşitli önlemleri uygulamaya koyuyorlar.“

Europol’un bizzat operasyon düzenleme yetkisi yok. Yani herhangi bir ülkede bir terörist saldırı ya da organize suç bilgisine ulaşıldığında Lahey’deki merkezden o ülkeye özel birlikler gönderilmesi sözkonusu değil. Bu nedenle de TECS sayesinde elde edilen bilgiler ışığında her ülke bizzat önlem almak zorunda. Europol’un bilgi havuzundaki veriler ilk etapta üç yıl süreyle saklanıyor.

Başka ortaklıklar da var

Ancak tümüyle bu sisteme bel bağlamayan ülkeler de var. Bu çerçevede AB’nin beş büyük ülkesi Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya, terörle mücadele konusunda iki yıl önce kendi ortak havuzlarını oluşturdu. Telefon ve internet bilgi kayıtlarının merkezî olarak belirli bir süre arşivlenmesi yönünde AB içişleri bakanlarının aldığı karar, yine terörle mücadele çerçevesinde atılan bir başka önemli adım.